جمشیدنژاد اول در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره موضوع کتابسازی اظهار کرد: کتابسازی دارای دو تعریف مثبت و منفی است. کتابسازی در معنای مثبت یعنی تالیف، تصحیح و به‌روز آمدن کردن منابع قدما، در حالی‌که کتابسازی در معنای منفی، عبارت از جعل است. کتابسازی با بار معنایی منفی امروزه شدت گرفته است.
لزوم ترویج نقد سالم در فضای نشر
این مدرس دانشگاه با اشاره به تاثیر نقد در پیشگیری از تولید مصادیق کتابسازی افزود: نقادی صحیح و سالم باید در حوزه نشر ترویج و در نشریات و رسانه‌های معتبر منتشر شود.
وی در ادامه با تاکید بر نقد کتاب‌های تازه منتشرشده، عنوان کرد: نقد به‌روز آثار جدید و انتشار آن‌ها در نشریات معتبر موجب می‌شود حاصل تلاش یک نویسنده که یک دهه برای تولید یک اثر زمان و هزینه‌های مادی و معنوی صرف کرده به دست یک کتابساز به سرقت نرود.
نهادهای فرهنگی و رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کنند
جمشیدنژاد اول گفت: نمونه‌هایی از انتشار مصادیق کتابسازی سراغ دارم که ناشرانی با تغییر نام نویسنده اثر و تغییراتی در متن، به نام شخص دیگری به چاپ کتاب اقدام کرده‌اند.
این پژوهشگر تاریخ علم تولید سفارشی پایان‌نامه را نیز در ردیف مصادیق کتابسازی دانست و اظهار کرد: در خیابان انقلاب برخی دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی برای تهیه پایان‌نامه سفارش می‌دهند و برخی افراد و موسسات نیز با تبلیغات گسترده و دریافت هزینه‌های بسیار این‌کار را انجام می‌دهند.
وی در ادامه گفت: نهاد‌هایی مانند میراث مکتوب و رسانه‌هایی مانند خبرگزاری کتاب ایران این ظرفیت را دارند تا با آگاهیبخشی و اطلاع‌رسانی درست و بجا، مخاطب و جامعه را در جریان چنین مشکلاتی قرار دهند.
رسانه‌ها، چشمان بصیر مردم
جمشیدنژاد اول، درباره دیگر راهکارهای پیشگیری از تولید مصادیق کتابسازی بیان کرد: ایجاد ارتباط بین واحد‌های پژوهشی دانشگاه‌ها با مخبرها نیز می‌تواند از بروز پدیده کتابسازی جلوگیری کند.
این پژوهشگر در تشریح ایجاد چنین ارتباطی افزود: خبرنگاران حوزه کتاب با حضور در جلسات دفاع پایان‌نامه‌های دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی، می‌توانند درباره آخرین اخبار تولیدات در همه حوزه‌های علمی آگاه شوند؛ اطلاعاتی که خمیرمایه تولید کتاب است.
وی در ادامه با اشاره به مفهوم انفجار اطلاعات در عصر حاضر، ادامه داد: رسانه‌ها چشمان بصیر مردم هستند و این ظرفیت را دارند تا مخاطبان خود را نسبت به جعل در حوزه فرهنگ و به‌ویژه حوزه کتاب مطلع کنند.
برخی برای کسب شهرت کتابسازی می‌کنند
عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم، درباره ریشه‌های بروز پدیده کتابسازی نیز گفت: علاقه برخی افراد به شهره شدن در حوزه فرهنگ می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل اصلی حرکت برخی در تولید مصادیق کتابسازی باشد؛ افرادی که کمترین استعدادی در نوشتن و تالیف ندارند.
این پژوهشگر در ادامه با اشاره به سابقه کشورهای غربی در پدیده کتابسازی اظهار کرد: در کشور ایالات متحده آمریکا، موضوع کتابسازی بسیار قبل‌تر از کشور ما رواج داشته است. افرادی در آمریکا با استخدام یک نویسنده، کتابی را به نام خود منتشر و البته همه هزینه‌های مادی این تالیف را به نویسنده پرداخت می‌کنند.
کتابسازی به معنای سرقت علمی است
جمشیدنژاد اول در تشریح تفاوت‌های مصادیق کتابسازی در ایران و غرب ادامه داد: باید توجه داشت آنچه در ایران با عنوان کتابسازی شاهد آن هستیم و در دو سه سال اخیر شدت گرفته، به معنای سرقت است.
عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران، درباره آسیب‌های کتابسازی نیز گفت: نخستین و اصلی‌ترین آسیب پدیده کتابسازی، لطمه به کار نویسندگان مطرح است. یعنی این افراد با مشاهده چنین فضایی در حوزه نشر، تمایل خود به نوشتن و تالیف را از دست می‌دهند. چنین وضعیتی منجر به اشتغال این افراد در مشاغل دیگر می‌شود که یک فاجعه است.
مروری بر پرونده
مدیرمسئول انتشارات فدک ایساتیس معتقد است کتابسازی یعنی ارائه یک محصول قلابی در قالب استاندارد. وی اصلی‌ترین دلیل بروز پدیده کتابسازی را در تصمیم‌گیری‌های سطحی می‌داند. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با مجید‌رضا زروئی را اینجـــــــــــا بخوانید.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران برای پیشگیری از بروز پدیده کتابسازی، ایجاد بانک اطلاعاتی را مفید دانست و گفت: در معرفی و گرامیداشت متخلقان و مولفان پویا نیستیم. تلاش بیشتر در این حوزه و پیگیری‌های قضایی متخلفان می‌تواند از انتشار مصادیق کتابسازی جلوگیری کند. متن کامل گفت‌و‌گوی خبرنگار (ایبنا) با آذرتاش آذرنوش را اینجــــــــــــا بخوانید.
سه‌شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۳ - ۰۸:۱۴
نظر شما