به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سال 1392 در قلمرو آثار و مراکز پژوهشی  روندی آرام و بی‌تنش حکم‌فرما بود اما در این میان، بنیان‌هایی در متن ادبیات دفاع مقدس گذاشته شد که بر اساس آن می‌توان انتظار بالندگی فرهگ ایثار و شهادت را در سال 93 داشت.

تابستان 92 فصل گرمی برای کتاب‌های دفاع مقدس نبود اما پایه‌های خوبی در حوزه نگارش آثار حوزه دفاع مقدس در زمینه‌های مستند‌نگاری و ترجمه گذاشته شد. در این راستا، دوره‌های آموزش تاریخ شفاهی با محور ثبت خاطرات ایثارگران که با مشارکت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، کتابخانه ملی و بنیاد شهید و امور ایثارگران در استان‌های مختلف برگزار می‌شدند، بسیار پر تپش بودند و مورد استقبال قرار گرفتند.

15 تیرماه 92، نویسندگان برتر ارتش و سپاه روز پر ترافیکی را تجربه کردند. از سویی ارتش جمهوری اسلامی ایران چهارمین همایش دوسالانه «اندشه و قلم» را برگزار کرد و از سوی دیگر آیین پایانی کتاب سال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برگزار شد. مسوولان برگزاری این جایزه‌ها در پی تشویق و قدردانی از نویسندگان نظامی و خانواده‌‌های اهل قلم آنان هستند.

در نیمه‌های تیرماه 92، داوری آثار «جایزه ادبی کتاب سال مقاومت (شهید آوینی)» نیز در کارگروه‌های مختلف آغاز شد و در نهایت این جایزه، سوم آذر 92 در کارگروه‌های جنگ نرم، ادبیات مستند، ادبیات داستانی، شعر، مطالعات فلسطین، کودک و نوجوان، «نقد، پژوهش و ادبیات تحقیقی» و هنرآثاری را به عنوان برگزیده و شایسته قدردانی برترین‌هایش را شناخت. نقطه‌نظر‌های متفاوت و گاه متعارض برگزارکنندگان و داوران این جایزه از نکات جالب توجه در برپایی آن بود.

همایش «شهید سپهبد علی صیاد شیرازی و هوانیروز» در 27 تیر 92 برگزار شد. امیر هوشنگ یاری، فرمانده هوانیروز ارتش در این همایش گفت: بیش از 100 نفر از پیشکسوتان برای ثبت خاطرات شهید صیاد در هوانیروز دعوت به همکاری شده‌اند و حدود 30‌نفر از آنان خاطراتشان را در‌ این‌باره بیان کرده‌اند که این امر باید با همکاری هیات معارف جنگ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی ادامه یابد.

انجمن عکاسان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس 31 تیرماه «مجموعه عکاسان جنگ (عراق علیه ایران)» ویژه آثار احمد علیزاده نوحی» را در مراسم افطاری که با حضور عکاسان عضو انجمن برگزار شد، رونمایی کرد. حسین حیدری، مدیر سابق انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس در این مراسم با درخواست از سازمان‌هایی که عکس‌های دوران دفاع مقدس را در اختیار دارند برای حفظ این آثار و همکاری با انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس در این زمینه گفت: حفظ این عکس‌ها باید دغدغه عمومی باشد.

16 مرداد‌ماه، هم‌زمان بود با گشایش دو سازمان «هنری و ادبیات دفاع مقدس» و «سینمایی و هنرهای نمایشی» در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس. گلعلی بابایی که به عنوان رییس سازمان «هنری و ادبیات دفاع مقدس» معرفی شد، راه‌اندازی نهضت ترجمه را در دستور کار این سازمان قرار داد. وی در اواخر سال 92 اعلام کرد که با حمایت این سازمان حدود 6 اثر به دیگر زبان‌ها ترجمه شدند.

آخرین روز مرداد 92 فراخوان «چهارمین داستان کوتاه کوتاه پایداری» منتشر شد. این جایزه 30 دی‌ماه برگزیدگانش را معرفی کرد که «یاسر سماوات» خبرنگار حوزه انقلاب اسلامی ایبنا رتبه نخست را از آن خود کرد. در آیین پایانی این جایزه شهرداری تهران قول اعطای جایزه به برگزیدگان را داد اما برگزیدگان «چهارمین داستان کوتاه کوتاه پایداری» تا این لحظه از سال 92 هدیه خود را از شهرداری تهران دریافت نکرده‌اند.

شهریورماه برای نمایشنامه‌نویسان حوزه مقاومت خبر خوشی داشت و آن رونمایی از «فرهنگ نمایش‌های جنگ/ دفاع مقدس، آثار و نقد آثار» نوشته تقی اکبرزاده در آیین پایانی چهاردهمین جشنواره تئاتر مقاومت بود. بالاخره روز هفتم مهرماه این کتاب در تالار وحدت رونمایی شد. به گفته اکبرزاده، جلد دیگر این فرهنگنامه هم با عنوان «فرهنگ نمایش‌های تئاتر جنگ/ دفاع مقدس؛ عوامل نمایش، خلاصه داستان و تصویر» در آینده منتشر می‌شود.

تاسیس دانشگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا (ص) خبری بود که نهم شهریور 92 به نقل از امیر سرتیپ ستاد فرزاد اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی ارتش برخروجی ایبنا قرار گرفت. به گفته امیر اسماعیلی کتاب‌ها و منابع دانشگاهی این دانشگاه حاصل رایزنی با نخبگان دانشگاهی کشورمان است و در تامین هیات علمی نیز از این نیرو‌ها بهره گرفته شده است. مهرماه 92 این دانشگاه نخستین دانشجویانش را پذیرفت.

شهریور 92 برای حوزه‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ابتکار تازه‌ای هم در چنته داشت و آن راه‌اندازی سایت تخصصی با عنوان «سوژه» در باره انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بود. به گفته نصراله زنجانی، مدیر دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری امور استان‌های حوزه هنری این سایت با هدف بیان بسیاری از مطالب عنوان نشده از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در استان‌های كشور گشایش یافت تا منبع جامعی برای علاقه‌مندان به این دو حوزه باشد.

خبر زیر چاپ بودن دومین جلد از کتاب «دایره‌المعارف دفاع‌مقدس» در نشست هم‌اندیشی سردار بهمن کارگر، رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با سردبیران و مدیران ارشد رسانه‌ها به مناسبت هفته دفاع مقدس منتشر شد. این در حالی بود که سال 1388 هم آیین رونمایی از همین کتاب با حضور غلامعلی حداد عادل و سردار باقرزاده، رییس سابق بنیاد بر خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفته بود. سردار باقرزاده در آن زمان گفته بود «هزینه‌ هر جلد از این کتب 200 میلیون تومان است. فعلا 10جلد محدود از جلد دوم این دایره‌المعارف منتشر شده است.»

تلاطم بازار نشر در سال 92 هفته دفاع مقدس را هم بی‌نصیب نگذاشت و بنیاد حفظ آثار بر خلاف سال‌های گذشته برنامه‌ از پیش تعیین شده‌‌ای برای رونمایی از آثار حوزه دفاع مقدس نداشت. با این حال، آثاری در حوزه تاریخ شفاهی دوران دفاع مقدس به نام‌های «سنگر‌های برفی»، «خاکریز پنهان»، «پشت دروازه شهر»، «ایستگاه دهلران» و «بیمارستان جنگی» که به کوشش پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس تهیه شده‌ بودند، بسیار ناگهانی و در واپسین روز هفته دفاع مقدس رونمایی شدند.

کتاب فصل تابستان در دی‌ماه 92 برگزیدگانش را معرفی کرد. حاصل بررسی داوران برای آثار دفاع مقدس، انتخاب نمايشنامه «پوتين‌های عموبابا و يك نمايش‌نامه ديگر» نوشته شهرام كرمی بود.

کتاب «دا» در سال 92 چاپ 151 را تجربه کرد اما این تنها موضوع برای خبرساز شدن دوباره این کتاب پرفروش نبود. در اواخر تابستان، سوره مهر خبر از پایان ترجمه انگلیسی این کتاب توسط پال اسپارکمن داد. همچنین، پس از آن که از نهم شهریور، نمایشنامه رادیویی برگرفته از همین کتاب با عنوان «خبر آن روز‌ها» از رادیو معارف پخش شد، نمایش «من كه دا نیستم» نیز دوم مهرماه روی صحنه رفت. در اواخر سال 92 نیز، فرید فرخنده‌کیش مدیر امور فرهنگی و تولید سازمان توسعه سینمایی سوره از آغاز تولید مجموعه ۲۶ قسمتی «دا» از سال آینده(1393) خبر داد.

گزارش دو فصل دیگر سال 92 در روز‌های آینده منتشر می‌شود.