دوشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
فتاحی: كاربرمحوری الگويی موفق در كتابخانه‌‌هاست

رحمت‌الله فتاحي، استاد دانشكده كتابداري دانشگاه فردوسي مشهد می‌گوید سوق دادن كتابخانه‌ها به سوي نیازهای كاربران، راز موفقیت کتابخانه و کتابداران است. وي معتقد است: الگوي موفق كتابداري به جاي ايستادن در انتظار مخاطب، دنبال مخاطب مي‌رود؛ همان‌طور كه كتابخانه‌هايي كه از اين الگو پيروي مي‌كنند نمونه‌هاي موفق در جهان هستند.- -

فتاحي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، عنوان كرد: الگو‌هاي جامعه‌مداري که به واسطه انقلاب‌های اجتماعی  سیاسی شکل گرفت، كتابخانه‌ها را به سمت انتخاب و سفارش كتاب و همچنين نشريات ادواري و موردنياز مردم و جامعه هدايت كرد.

فارغ‌التحصيل رشته كتابداري دانشگاه سيدني اظهار كرد: در ايران بعد از انقلاب مشروطه ساخت قرائت‌خانه‌‌ها در كتابخانه‌ها آغاز شد. پیش از آن کتابخانه در اختیار فرمانروايان بود و در انحصار افراد خاصي قرار داشت.

وي عنوان كرد: الگو‌هاي موفق كتابداري در طول تاريخ مراحل گوناگوني را طي كرده و حفظ ذخاير دانش بشري را مورد توجه قرار داده است. 

فتاحي همچنین گفت: مجموعه‌داري و گنجينه‌داري، رويكرد ديگری از كتابخانه‌هاي جهان بود كه در آن‌ها تلاش مي‌كردند مجموعه‌هاي غني را گردآوري كنند. كتابخانه‌هاي گذشته در پي آن بودند مجموعه‌هاي‌ كميابي را فراهم كنند و قرن‌‌ها طول كشيد تا متوجه شوند نياز جامعه بيش از اين رويكرد است. 

وي عنوان كرد: در دنياي دانش و فناوري اطلاعات توجه ويژه‌اي به نياز كاربران شد و الگوي گرايش كاربر‌گرايي مورد توجه قرار گرفت و مسوولان كتابخانه‌ها دريافتند به جاي چشم‌انتظاري براي ورود مخاطب، به فكر بردن كتابخانه‌ها در سطح جامعه و ميان مردم افتادند. 

استاد پیشکسوت رشته کتابداری اظهار كرد: اين الگو به دليل توجه به اقتصاد و تجارت پديد آمد و تلاش شد بر اساس آن خدمات كتابخانه‌اي در محل كاربر ارايه شود. كتابخانه‌ها از اين الگو تقليد كردند و کوشیدند خدمات نوين كتابخانه‌اي را در اختيار كاربران قرار دهند. 

وي اظهار كرد: شناسايي كاربران از طريق وب سايت ويژه اين مراكز، مرجع و ميز مجازي و ارايه اخبار گزينشي، سريع و به‌روز به مخاطبان از طريق  rfs  باعث شد خدمات کتابخانه‌ای به سرعت در اختيار كاربران قرار بگيرد.

دكتراي كتابداري و اطلاع‌رساني عنوان كرد: كتابخانه‌هاي سيار در پي اين طرز تفكر پديد آمدند و اين شكل از كتابخانه‌ها با سوق یافتن به سمت جامعه و تشكيل شبكه و وب سايت اختصاصي تلاش كردند فناوري اطلاعات را وارد دنياي كتابخانه كنند.

فتاحي با بيان اين‌كه كتابخانه‌ها  دنبال موفقيت‌هاي بيشتري هستند، اظهار كرد: دانشگاه‌ها در بخش فرايند آموزش و پژوهش و همچنين بخش كتابخانه‌اي بايد هماهنگ پيش بروند و با همسو شدن دو فرآيند آموزش و پژوهش و كمك گرفتن از اعضاي هيات علمي دانشگاه‌‌ها براي تامين كتاب‌هاي مورد نياز، كتابخانه‌‌هاي دانشگاهي رشد مي‌‌كنند. 

وي ادامه داد: الگوي موفق كتابداري به جاي ايستادن در انتظار مخاطب، به دنبال مخاطب مي‌رود، چنانچه كتابخانه‌هاي اروپاي غربي و شمالي نمونه‌هاي موفق الگوي كتابداري در جهان هستند. 

فتاحی با بيان اين‌كه در اين ‌كتابخانه‌‌ها پويايي وجود دارد، اظهار كرد: كشور‌‌هاي آمريكاي شمالي، كانادا، استراليا، ژاپن و كره جنوبي هم با كاربرمحوري، كتابخانه‌هاي موفقي را ايجاد كردند.

وي با اشاره به كتابخانه‌‌هاي كشورمان و مقياس دستيابي به الگو‌‌هاي موفق جهاني اظهار كرد: كتابخانه‌هاي ايران اكنون به مرحله درك مشكل رسيده‌اند اما در عمل با چالش‌هاي اساسي روبه‌رو هستند. 

فتاحي ادامه داد: محدوديت تامين نيروي انساني، استخدام محدود و نداشتن نيروي انساني متخصص، به‌ويژه در كتابخانه‌هاي عمومي، شهرداري و مساجد همچنين وجود مديران كتابخانه‌هايي كه كتابدار متخصص نيستند، باعث شده كتابخانه‌ها در ايران با چشم‌انداز‌‌هاي جهاني فاصله داشته باشند. 

استاد دانشکده کتابداری دانشگاه فردوسی با اشاره به اين‌كه دانش‌آموختگان رشته كتابداري بايد كاربر محوري را ملاك قرار دهند، اظهار كرد: كمبود امكانات براي ارتقاي فضاي مجازي در كتابخانه‌ها زمينه را براي خدمات نوين سخت كرده اما از نظر آموزش كتابداري و پژوهشي در ايران با تحول اساسي روبه‌رو شديم.  

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها