مينا نواب صفوي، كارشناس مسوول گروه هنر دفتر برنامه‌ريزي و تاليف كتاب‌هاي درسي، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با بيان اين مطلب اظهار كرد: رويكرد، اهداف و محتواي برنامه درسي هنر با برنامه درسي ملي هماهنگ است. بر اين اساس، چون براي پايه نخست ابتدايي كتابي با عنوان كتاب «هنر» وجود ندارد، جزوه‌اي پانزده صفحه‌اي با عنوان «محتواي آموزش درس هنر» در راستاي طرح همسوسازي با برنامه درسي ملي تدارك ديده شده است.

وي ادامه داد: در اين جزوه كه معلمان پايه نخست ابتدايي، مخاطبان آن را تشكيل مي‌دهند، برنامه درسي هنر و اهميت آموزش آن در دو صفحه توضيح داده شده، سپس رويكرد و اهداف برنامه درسي هنر، موارد تغيير برنامه درسي هنر و علت آنها و نحوه همسوسازي اين برنامه درسي با برنامه درسي ملي بيان شده‌اند. همچنين محتواي برنامه درسي هنر و ارتباط آن با ساير حوزه‌هاي يادگيري و ابزار، مواد و تجهيزات آموزشي مورد نياز درس هنر در مرحله بعدي برنامه درسي هنر ارايه شده‌اند.

كارشناس مسوول گروه هنر دفتر برنامه‌ريزي و تاليف كتاب‌هاي درسي افزود: در بخش معرفي هنر، از دو جنبه مادي(رشته‌هاي مختلف هنر مانند نقاشي، موسيقي و معماري) و معنوي(فرزانگي، فرهيختگي و فضيلت) اين مبحث تعريف شده است.

نواب صفوي با بيان اين كه هنر از دو منظر مادي و معنوي، جلوه‌هايي از ژرفاي احساس، انديشه و ايمان انسان است كه مهم‌ترين ويژگي‌ هر يك از آنها زيبايي است، اظهار كرد: برنامه درسي هنر مي‌كوشد تا بستري را فراهم كند تا فطرت زيبا، زيباپسند و زيباجوي كودكان شكوفا شود و دانش‌آموزان بتوانند همه جهان خلقت را زيبا ببينند؛ به اين معنا كه واقعيت‌ها را بپذيرند و باور داشته باشند كه خالق بزرگ جهان همه چيز را به زيبا‌ترين شكل خلق كرده، انسان را اشرف مخلوقات قرار داده و جهان را براي تكامل او به وجود آورده است. بنابراين، انسان بايد براي حفظ منزلت خود در جهان خلقت تلاش كند و در نهايت، دست به آفرينش زيبايي‌ها بزند.

وي با اشاره به اين كه تربيت هنري، رويكرد اصلي برنامه درسي هنر است، يادآور شد: معلم با توجه به اين رويكرد، فرصت‌هايي را فراهم مي‌كند تا ظرفيت‌هاي فطري دانش‌آموزان شكوفا شود و آنها به ويژه نسبت به زيبايي‌هاي جهان خلقت حساس شوند، زيبايي‌ها را درك كنند و در آفرينش زيبايي‌ها بكوشند.

كارشناس مسوول گروه هنر دفتر برنامه‌ريزي و تاليف كتاب‌هاي درسي اظهار كرد: رويكرد تربيت هنري در برنامه درسي از پنج محور اساسي تشكيل شده است. زيباشناسي، ارتباط با خلقت، آشنايي با تاريخ هنر ايران، توليد محصول هنري و نقد هنري، عناوين آنها را تشكيل مي‌دهند. دانش‌آموزان در مرحله نخست(زيباشناسي) مي‌آموزند كه نسبت به زيبايي‌هاي اطرافشان حساس شوند و در مرحله ارتباط با خلقت نيز ياد مي‌گيرد كه زيبايي‌هاي خلقت(طبيعت) را مشاهده كند؛ به اين معنا كه زيبايي‌هاي موجود در آسمان‌ها، زمين، گياهان، حيوانات، حركت باد، انسان‌ها و رفتار آنها و ... را ببيند، بشنود و لمس كنند.

نواب صفوي ادامه داد: دانش‌آموزان در مرحله آشنايي با تاريخ هنر ايران، با مناسبت‌هاي مختلف مذهبي، آداب و رسوم مربوط به هريك از آنها در شهر، محله و خانواده خويش آشنا مي‌شوند. سپس مي‌آموزند كه براي اين آداب و رسوم نقاشي بكشند، كاردستي درست كنند، شعر، سرود و قصه بخوانند و نمايش‌هاي ساده بازي كنند و در نهايت، به توليد محصول هنري بپردازند. در مرحله نقد هنر نيز هر يك از دانش‌آموران به نقد محصول هنري خويش مي‌پردازند. سپس دانش‌آموزان از محصول هنري يكديگر نقد مي‌كنند و در پايان، معلم درباره محصول‌هاي هنري ارايه شده، نظر مي‌دهد. دانش‌آموزان نيز محصول هنري را در پوشه كار خود كه نوعي سابقه هنري او محسوب مي‌شود، مي‌گذارند تا معلم در نيم‌سال تحصيلي با توجه به آثار موجود در اين پوشه، به ارايه درجه ارزشيابي دانش‌آموز اقدام كند.

وي عنوان كرد: اهداف برنامه درسي هنر در سه حوزه دانشي، مهارتي و نگرشي ارايه شده‌اند. آشنايي با خلقت؛ منبع الهام آفرينش‌هاي هنري، آشنايي با رشته‌هاي هنري و آشنايي با ميراث فرهنگي و هنري ايراني، از جمله اهداف دانشي برنامه درسي ملي محسوب مي‌شوند. همچنين از اهداف حوزه مهارتي اين برنامه درسي مي‌توان به توسعه مهارت‌هاي حسي، گفتاري، حركتي و تفكر، توانايي ابراز افكار و احساسات به زبان هنري و توسعه مهارت‌هاي اجتماعي اشاره كرد.

كارشناس مسوول گروه هنر دفتر برنامه‌ريزي و تاليف كتاب‌هاي درسي ادامه داد: توجه به زيبايي‌ها و پرورش حس زيباشناسي، تمايل به ابراز افكار و احساسات با بيان هنري، توجه به توانايي‌هاي خود و كسب اعتماد به نفس، علاقه به كاوشگري و كسب تجربه در رشته‌هاي مختلف هنري، توجه به حفظ آثار هنري و ميراث فرهنگي و تمايل به برقراري ارتباط و مشاركت در فعاليت‌هاي گروهي، از جمله اهداف نگرشي برنامه درسي هنر را به شمار مي‌آيند.

نواب صفوي افزود: بر اساس برنامه درسي ملي به برنامه درسي هنر، سه فعاليت كارگاهي اضافه شده‌اند كه نقاشي و كاردستي با موضوع دست، مشاهده طبيعت و مشاهده ميوه‌ها، عناوين اين فعاليت‌هاي كارگاهي‌اند. دانش‌آموزان در فعاليت كارگاهي نخست از طريق گفت‌وگويي كه معلم با آنها انجام مي‌دهد، مقايسه‌اي كه ميان ويژگي‌هاي دست خود با دست همكلاسي خود صورت مي‌گيرد و نقاشي دست خود و تبديل آن به شكلي آشنا از شكل‌هاي اطراف خويش، به تفاوت‌هاي فردي و قدرت خداوند پي‌مي‌برند.

وي عنوان كرد: معلم در فعاليت كارگاهي مشاهده طبيعت براي يادگيري بهتر دانش‌آموزان، آنها را به طبيعت مي‌برد و توجه آنها را به هرآنچه كه در طبيعت است و ويژگي‌هاي آنها جلب مي‌كند. همچنين در كارگاه مشاهده ميوه، معلم از دانش‌آموزان مي‌خواهد تا ميوه‌اي را به كلاس درس بياورند، روي ميز بگذارند، آن را نگاه و بو كنند، به پوست كندن آن مشغول شوند و دوباره ميوه را ببينند و بو كنند و شكل و بوي آن را با دفعه قبلي مقايسه كنند. دانش‌آموزان در اين مرحله مي‌آموزند كه از ميوه‌ها با توجه به شناخت آنها و تفاوت ويژگي‌هاي آنها در حالت‌هاي مختلف، براي نقاشي و كاردستي استفاده كنند.

كارشناس مسوول گروه هنر دفتر برنامه‌ريزي و تاليف كتاب‌هاي درسي با اشاره به ساير تغييراتي كه در برنامه درسي جديد هنر اعمال شده است، بيان كرد: در برنامه درسي جديد هنر به تنوع فضاي آموزشي تاكيد فراوان شده است؛ به اين معنا كه يادگيري دانش‌آموزان نبايد به محيط داخل كلاس محدود شود، بلكه دانش‌آموزان مي‌تواند در هر مكان و هر لحظه به يادگيري بپردازند. همچنين در برنامه درسي جديد هنر به فرآيند تفكر در فعاليت‌هاي هنري تاكيد زيادي شده است. به اين فرآيند يادگيري، در برنامه درسي هنر قبلي نيز اشاره شده بود، اما امسال به صورت جدي به اجراي آن در كلاس‌هاي درس تاكيد شده است. معلم در اين قسمت بايد به دانش‌آموزان فرصت فكر كردن روي موضوع‌هاي مختلف را بدهد تا بتوانند به توليد محصول هنري بپردازند.

نواب صفوي ادامه داد: در برنامه درسي جديد هنر به الگوي هدف‌گذاري و جدول يادگيري‌هاي مشترك برنامه درسي ملي تاكيد فراوان شده است. در الگوي هدف‌گذاري، پنج عنصر با عناوين «تفكر و تعقل»، «ايمان و باور مبتني بر تفكر»، «علم، معرفت و آگاهي»، «عمل» و «اخلاق» وجود دارند. همچنين در اين الگو، چهار عنصر به چشم مي‌خورند كه دانش‌آموزان بايد به آنها دست يابند. رابطه با خويشتن، رابطه با خدا، رابطه با خلق خدا و رابطه با خلقت عناوين چهارگانه اين عناصرند.

وي در پايان گفت: تخيل، تفكر انتقادي، ابداع و خلق، پرسش‌گري، تصميم‌گيري، قضاوت بر اساس شواهد، خودارزشيابي، ايمان و باور، وطن‌دوستي، كار و عمل و اخلاق و آداب، عناوين يادگيري‌هاي مشترك برنامه درسي هنر با ساير حوزه‌هاي يادگيري را تشكيل مي‌دهند كه به يادگيري آنها از سوي دانش‌آموزان با استفاده از شيوه‌هاي مختلف آموزشي تاكيد شده است