اسماعیلی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره پیوند شعر علوی با ماه رمضان، گفت: نکته‌ای که در این زمینه باید به آن توجه کرد شهادت حضرت علی(ع) در ماه رمضان است. این موضوع الهام‌بخش اغلب شاعران برای سرودن شعرهایی بوده که با عنوان رمضانیه سروده شده‌اند.

وی درباره «رمضانیه‌ها» در شعر فارسی ادامه داد: رمضانیه شعری است که با موضوع و در حال و هوای رمضان سروده می‌شود و شاعران در بیان فلسفه این ماه، روزه‌داری و تسبیح و ستایش حضرت حق شعر می‌گویند.

این شاعر افزود: با توجه به لیالی قدر و مصادف شدن ایام شهادت علی(ع) با این شب‌ها، شاعران در رمضانیه‌های خود گریزی به شهادت آن حضرت نیز می‌زنند و این امر پیوندی میان شعر علوی و شعر درباره ماه رمضان ایجاد می‌کند.

وی به شعر علوی و موضوعاتی که شاعران در این نوع شعر به آن می‌پردازند، اشاره و تصریح کرد: از آن‌جا که حضرت علی(ع) در زهد و تقوا زبانزد بوده است، در شعر علوی شاعران علاوه بر این‌که فضائل و سجایای آن حضرت را برشمرده‌اند، به راز و نیازهای علی(ع) در سحرگاهان و به ویژه در ماه رمضان که برجسته‌تر بوده، اشاره‌ای داشته‌اند.

اسماعیلی درباره موضوع دیگری که شاعران در شعر علوی به آن پرداخته‌اند، توضیح داد: امام علی(ع) پدر یتیمان نامیده شده و همواره از یتیم‌نوازی او یاد کرده‌‌اند. بحث اکرام ایتام و یتیم‌نوازی از جمله سنت‌هایی است که در ماه رمضان بیشتر بدان توجه می‌شود. این مقوله در رمضانیه‌ها و شعرهای علوی نیز بسیار پرداخته شده است.

وی در ادامه از شاعران معاصری که در وصف امام علی(ع) شعر سروده‌اند یاد کرد و گفت: محمد حسین شهریار از جمله شاعران پرآوازه معاصر در این زمینه است که سروده‌هایی در وصف حضرت علی(ع) دارد. همچنین در روزگار ما شاعران بسیاری در قالب‌های سنتی شعرهایی درباره مولا علی(ع) سروده‌اند که آن‌ها را اغلب با عنوان «غدیریه‌ها» می‌شناسیم.

این پژوهش‌گر با تاکید بر سه قالب غزل، قصیده و مثنوی به عنوان پرکاربردترین قالب‌ شعری، در این زمینه تشریح کرد: سلمان هراتی در دهه نخست انقلاب با انتخاب قالب سپید که شاعران کمتر این قالب را برای مضامین مذهبی و آیینی به‌کار می‌گیرند، شعری در وصف امام علی(ع) سرود. البته علی موسوی گرمارودی و زنده ياد طاهره صفارزاده نیز پیش از انقلاب از این قالب شعری در شعر آیینی استفاده کرده بودند.

وی ادامه داد: سیدحسن حسینی، قیصر امین‌پور و ضیاء‌الدین ترابی از دیگر شاعرانی بوده‌اند که با بهره‌گیری از قالب‌های نیمایی و آزاد سیمای معصومان(ع) را در شعر به تصویر کشیده‌اند.

اسماعیلی افزود: نیما یوشیج که پدر شعر نو فارسی است نیز در کلیات خود شعری را در قالب سنتی به حضرت علی(ع) تقدیم کرده است.

وی در پایان به شاعران کهن اشاره کرد و یادآور شد: فردوسی، عطار نیشابوری، حکیم سنایی، مولوی، بیدل دهلوی، صائب تبریزی و شیخ فخرالدین عراقی همگی از شاعرانی اند که در کلیات خود عرض ارادتی به حضرت علی(ع) داشته‌اند.