به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، در این اثر که معجم اختصاصی الفاظ قرآن کریم است به بیان تعداد بسامد هر واژه و مشتقاتش در قرآن اشاره شده و در ذیل هر واژه، علاوه بر معنای لغوی، به نصوص تفسیری درباره آن کلمه نیز پرداخته شده است.
از این رو، این معجم را می‌توان نوعی تفسیر موضوعی با محوریت اصطلاحات نیز، به شمار آورد. آنچه اهمیت این کتاب را برای پژوهشگران افزون می‌کند گستردگی و حجم مطالب جمع‌آوری شده از مهمترین منابع لغوی ادبی و تفسیری است. ذکر مشتقات با معانی متفاوت و بیان استعمالات قرآنی از دیگر ویژگی های این معجم است. جمع آوری و تتبع کامل از نصوص لغوی و ادبی و تفسیری مهم، برای هر ماده قرآنی به ترتیب زمانی، توسط نویسندگان آنها، که خواننده را نیز با تطور واژه آشنا می‌کند هم، ازدیگرخصایص این اثراست.
جامع‌ترین اثر در زمینه شرح لغات قرآن کریم
این اثر جدیدترین و جامع‌ترین کتاب‌ها در زمینه شرح لغات قرآن کریم است و همان‌گونه که از نامش پیداست، مربوط به حوزه واژه‌ها، مفردات قرآن، بلاغت و اعجاز بلاغی است که در آن هر یک از کلمات قرآن به ترتیب حروف الفبایی با سه رویکرد لغوی، بلاغی و تفسیری، موردبحث و بررسی قرار می‌گیرد.
مراحل کار این اثر به‌گونه‌ای است که در آن سیر تحول و تطور معنایی هر یک از کلمات قرآن نزد دانشمندان علم لغت، بلاغت و تفسیر موردتوجه قرار گرفته و تمام مطالب مربوط به مباحث لغوی، تفسیری و بلاغی و… با رعایت ترتیب زمانی در یک جا گردآوری شده است تا امکان تطبیق و مقایسه دیدگاه‌ها برای خوانندگان و پژوهشگران فراهم شود.
دایره‌المعارفی درباره قرآن، معارف و علوم قرآنی
کتاب «المعجم» دایره‌المعارفی درباره قرآن، معارف و علوم قرآنی است که مدخل‌های آن بر اساس ریشه اصلی کلمات قرآن تنظیم شده و هر مدخل از جنبه‌های مختلف علوم قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است.
به‌این‌ترتیب که هر مدخل در آغاز از لحاظ لغوی و دانش ریشه‌شناسی بررسی و سپس آرای دانشمندان صاحب‌نظر در مورد آن مطرح می‌شود، همین فرایند از منظر علم تفسیر، بلاغت، شأن نزول، تاریخ و… نیز اعمال می‌شود و در ابتدای هر مدخل مشتقات هر ریشه اصلی و آمارهای گوناگون بسامدی آنها در قرآن نیز، موردتوجه قرار گرفته است.
این اثر دارای ۴ بخش است که بخش اول آن با عنوان «نصوص لغویّه» نامگذاری شده است.
در بخش دوم نیز همه متون تفسیری از قرن اول هجری تا زمان معاصر با عنوان «نصوص تفسیریّه» به شیوه‌ای خاص که با حذف و ارجاع مکررات همراه بوده، جمع‌آوری و تنظیم شده است.
بخش سوم، سیر تحول معنایی و لغوی هر کلمه با عنوان «الأصول اللّغویه» را مورد بررسی قرار داده و به کاربردهای حقیقی و مجازی هر کلمه اشاره شده است، در واقع این بخش بیان ارتباط معنای حقیقی و مجازی است و بخش چهارم این اثر که بخشی اساسی و بسیار مهم است، به کاربردهای متعدد الفاظ قرآنی و میزان ارتباط آنها با یکدیگر اختصاص دارد، این بخش به قلم مرحوم آیت‌الله محمد واعظ‌زاده خراسانی با عنوان «الاستعمال القرآنی»، تحریر شده است.
در سال ۱۳۸۴ بنا بر توصیه مقام معظم رهبری، عنوان «الموسوعة القرآنیة الکبری»، به نام این کتاب اضافه شد.
نظر شما