به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، ویژگی کتاب «دخترم چادر نمی‌پوشد» در آن است که راهکارهای ایجاد اشتیاق در دختران برای انتخاب حجاب برتر را همراه با داستانک‌های واقعی که هر کدام حاوی یک تجربه موفق است به مخاطب ارائه کرده است. واقعی بودن این تجربه‌ها و حس نزدیک آن در ذهن خواننده از دیگر امتیازات این کتاب است. با توجه به اهمیت موضوع حجاب در روزهای اخیر، خبرنگار ایبنا با نویسنده این کتاب گفت‌وگویی انجام داده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

اول از همه به کتاب خود شما بپردازیم. اینکه موضوع کتاب درباره چیست و چرا این موضوع رو برای نگارش انتخاب کردید؟

این کتاب حاصل کار مشترک من و سیده زهرا موسوی(خواهرم ) است که حدود 15 سال است در زمینه اخلاق و تربیت فعالیت‌های پژوهشی انجام می‌دهیم. موضوع کتاب، آشنایی با ویژگی‌های دختران نوجوان و جوان و ارائه راهکارهایی متناسب با این ویژگی‌ها برای علاقمند کردن دخترخانم‌ها به استفاده از حجاب برتر است. مخاطب اصلی ما در این کتاب مادرها هستند ولی خواندن کتاب برای پدرها، مربیان مدارس و عموم فعالان فرهنگی هم مفید خواهد بود و اطلاعات خوبی در مورد نوع برخورد و تعامل با دختران نوجوان و جوان و چگونگی تشویق آنها به انتخاب چادر ارائه می‌کند.

یکی از دلایل مهم نگارش کتاب، لزوم معرفی راهکارهای جدید برای شناخت و بهره‌مندی از مزایای حجاب برتر، آن هم متناسب با نسل نوجوان و جوان امروز بود و ما وظیفه داریم در گسترش استفاده از این پوشش اصیل ایرانی که میراث زنان ما از قرن‌ها پیش از ظهور اسلام است تلاش کنیم و تا جایی که می‌توانیم دختران نوجوان و جوان خودمان را با هویت و ریشه‌های فرهنگی اصیلشان آشنا کنیم. 

دلیل دیگری که باعث نگارش این کتاب شد مشکلاتی بود که برخی مادران با دخترانشان بر سر انتقال ارزش‌هایی مانند حجاب دارند. اکثرا این مشکلات به دلیل عدم شناخت روحیات دختران نوجوان و جوان و چگونگی برخورد صحیح با آنها پیش می‌‌آید. معمولا این عدم شناخت باعث برخوردها و رفتارهای نامناسب در خانواده می‌شود که نتیجه آن عدم تفاهم بین والدین و دختران و ایجاد فاصله بین آنها می‌شود. اگر والدین به خصوص مادرها از ویژگی‌های سن نوجوانی و جوانی که دوران تلاطم و هیجان است آگاه باشند و بدانند در این دوران چگونه باید رفتار کنند خیلی از مشکلات حل می‌شود و تکانه‌های روحی و روانی آن برای خانواده کمتر خواهد بود.

روشن است که والدین دغدغه مند، علاقه دارند دخترانشان مناسب‌ترین پوشش را در جامعه داشته باشند تا از امنیت و آرامش بیشتری برخوردار باشند؛ اما نوع برخورد آنها با این مسئله بسیار تعیین کننده است و اگر درست عمل نکنند حتی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. بر همین اساس، ما تلاش کردیم اول ویژگی‌های دختران نوجوان را از جهات مختلف شناختی، عاطفی و رفتاری در ابتدای کتاب توضیح دهیم و بعد راهکارهای چادری کردن دختران رو بر اساس همین ویژگی‌ها ارائه کنیم.

هدف شما از تالیف این کتاب و ضرورت تالیف آن در چه بود؟

هدف اصلی ما از تألیف این کتاب کمک به مادرانی بود که خودشان حجاب کامل را قبول دارند؛ ولی در انتقال این آموزه به دخترانشان از توانمندی لازم برخوردار نیستند و نیاز به کمک دارند. متأسفانه این قبیل مادران کم نیستند و ما در اطرافمان و در کوچه و خیابان آنها را می‌بینیم که خودشان از حجاب کامل استفاده می‌کنند؛ ولی دخترانشان با پوشش‌های نامناسب در کنارشان حرکت می‌کنند.
   
در قدیم ضرب‌المثلی بود که می‌گفت «مادر رو ببین، دختر رو بپسند» و واقعا هم همین طور بود؛ چون مادر تنها الگوی دختر محسوب می‌شد و شما با دیدن نوع پوشش و خانه‌داری و اخلاقیات مادر می‌توانستی بفهمی دخترش چه ویژگی‌هایی دارد. اما الان این حرف اصلا صدق نمی‌کند؛ چون در شرایط کنونی، عوامل مختلف و مؤثری غیر از مادر در تربیت دختران دخیل است و اگر مادری از توانمندی‌های لازم برخوردار نباشد نمی‌تواند جایگاه الگویی خودش را حفظ کند و در انتقال ارزش‌ها به فرزندانش دچار مشکل می‌شود. بر همین اساس، ما تلاش کردیم تا در فضای غبارآلود فرهنگی که متأسفانه بر جامعه کنونی حاکم شده به کمک این گروه از مادران بیاییم و راهکارهایی را به آنها معرفی کنیم که متناسب با ویژگی‌های دوران نوجوانی و جوانی دختران باشد. از آنجایی که راهکارهای ارائه شده در سه زمینه آگاهی بخشی، انگیزه بخشی و مهارت آموزی است یک شاه کلید تربیتی در اختیار خواننده قرار می‌دهد که برای نهادینه کردن مسائل مختلف کارآمد است و ما در این کتاب نحوه استفاده از این شاه کلید را در مساله حجاب بیان کردیم.

کتاب‌های حجاب و عفاف به چه صورتی به موضوع حجاب و عفاف پرداخته‌اند؟ و چه مساله‌ای در این کتاب‌ها مورد غفلت واقع شده است؟

با نگاه اجمالی به عنوان کتاب‌هایی که در زمینه حجاب و عفاف تألیف شده می‌شود گفت در مورد این موضوع از زوایای مختلف و برای گروه‌های مختلف کتاب نوشته شده است؛ از پرسش و پاسخهای دانش آموزی و دانشجویی درباره حجاب تا راهکارهایی برای سیاستگذاری و نهادینه سازی فرهنگ حجاب توسط دولت و صدا و سیما و سایر نهادهای مسئول. به عبارتی محتوا در این زمینه زیاد است؛ ولی مهم این است که باید این محتوا به گوش مخاطب برسد؛ یعنی باید کاری کرد که مخاطبانِ کتاب‌ها اعم از زنان و دختران، والدین، مسئولان و مربیان از این محتوا آگاه شوند و از آنها استفاده کنند. برای رساندن پیام حجاب و عفاف به گروه هدف، باید دنبال راهکارهای مناسب بود و می‌شود گفت مسأله مغفول در حوزه حجاب، عملیاتی شدن و استفاده از محتواهای تولید شده در این زمینه است.

آيا احساس نمی‌شود که مثل سایر پدیده‌های موجود در جوامع، لازم است که به بررسی تاريخچه و سیر تحولات حجاب و عفاف در جوامع مختلف به‌ویژه جامعه خودمان پرداخته شود؟

پرداختن به سیر تحول مسئله حجاب مخصوصا با اشاره به عوامل و پشت پرده‌ها و انگیزه‌های خبیث تغییر سبک پوشش در جوامع مختلف به خصوص جوامع غربی بسیار مفید و قابل توجه است. رهبر معظم انقلاب بارها جوانان را به بازخوانی تاریخ توصیه کردند و یکی از سفارشات دین ما هم عبرت گرفتن از سرگذشت دیگران است و این مسئله در حوزه حجاب، ضرورت مضاعف دارد. بنابر اسناد موجود، تا همین صد سال پیش، زنان و دختران در کشورهای غربی از پوشیدگی کامل برخوردار بودند و تصاویر باقی مانده از آن دوران نشان می‌دهد که زنان از لباس‌های بلند و پوشیده و روسری و کلاه استفاده می‌کردند. یعنی فرهنگ حجاب و پوشش در جوامع غربی هم حاکم بود، اما عوامل مختلفی که مهمترین آنها می‌تواند نگاه سرمایه‌داری و لیبرالی باشه باعث شد که به مرور زمان، فرهنگ برهنگی بر زنان تحمیل شود و نتیجه آن هم، فروپاشی خانواده و ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی در جوامع غربی بود.

همانطورکه گفتم اگر این سیر تحول به صورت علمی و با اشاره به اغراض سیاسی و اقتصادی آن به خوبی تبیین شود، به خصوص برای زنان و دختران ما، قطعا در تصمیم‌گیری‌های آنها در مورد نوع حجابشان موثر خواهد بود. زیرا تحول در نوع پوشش زنان و دختران ما به پیروی از فرهنگ برهنگی غرب و براساس تحمیل فرهنگی است که از سوی رسانه‌ها و فضای مجازی بی‌ضابطه و رها،  صورت می‌گیرد. اگه دختران و زنان ما بدانند که زنان غربی بازیچه سرمایه‌داران و سیاستمداران شدند و در نهایت، بیشترین آسیب روحی و جسمی هم بر آنها تحمیل شده، در مسیری که پایان تاریک و وحشتناکی دارد قدم بر نمی‌دارند. البته می‌دانم که کارهایی در زمینه بررسی تاریخچه حجاب در مورد ایران انجام شده است؛ ولی بررسی سیر تحول حجاب در غرب و بیان نتایج این تحول برای مخاطبان ایرانی ضرورت بیشتری دارد؛ زیرا بسیاری از زنان و دختران ما در ابتدای مسیری هستند که جوامع غربی به انتهای آن رسیدن و الان با نتایج فاجعه بارش دست به گریبانند.   

آیا حجاب تنها به معنای پوشش بدن است یا رفتار و روحیات را نیز شامل می‌شود؟

حجاب به معنای پوشش است ولی عفاف و حیا مسئله‌ای بالاتر از پوشش است که رفتار، گفتار و حتی افکار را در بر می‌گیرد و به جنس، قشر و سن خاصی اختصاص ندارد. یعنی عفاف و حیا برای همه انسان‌ها در تمام سنین از کودکی تا کهنسالی لازم است و البته، یکی از ثمرات عفاف هم حجاب و پوشش مناسب است.

آیا حجاب تنها به زنان تعلق دارد یا مردان نیز باید حجاب داشته باشند؟ چطور و چگونه؟

حجاب تنها به زنان اختصاص ندارد و آقایان هم باید متعهد به این مسئله باشند. به لحاظ فقهی، هر نوع رفتاری که باعث تحریک نامحرم شود حرام است؛ اعم از پوشیدن لباس‌های نامناسب یا نوع گفتار یا سایر حرکاتی که دیگران را به گناه بیاندازد و در تمام این موارد فرقی بین زن و مرد نیست. پس درست است که از نظر شرعی برای آقایان حکم حجاب به صورتی که برای خانم‌ها آمده نیست؛ اما یک حکم کلی درباره عدم تحریک نامحرم وجود دارد که شامل نوع پوشش هم می‌شود. از طرفی، همان مسئله عفاف و حیا که گفته شد در اینجا بیشتر خودش را نشان می‌دهد؛ به این معنا که مردان عفیف و باحیا علاوه بر رعایت حدود شرعی بر خودشان واجب میدانند که با پوشش مناسب در انظار عمومی ظاهر شوند و هر چه عفاف، بیشتر باشد پوشیدگی هم مناسب‌تر خواهد بود.

با توجه به اینکه مخاطب امروز مثل مخاطب دیروز کتاب حجاب مطهری فرمانبردار نیست، به چه تغییر و تحولاتی در زمینه محتوا و شکل ارائه آن به مخاطب نیاز هست تا مخاطب نسل جدید بپذیرد؟

من این مسئله را قبول ندارم که مخاطب شهید مطهری فرمانبردار بوده و مخاطبان در نسل جدید طغیانگر هستند. نکته اینجاست که شهید مطهری با مخاطب خودش ارتباط برقرار کرد و توانست مطالب موردنظرش را به آنها منتقل کند و چون مطالبی رو مطرح می‌کرد که مطابق با فطرت و عقل بود مخاطبانی که فطرت سالمی داشتند حرفش را می‌پذیرفتند. مشکلی که ما امروز با آن روبه‌رو هستیم طغیانگری نیست، مسئله سر این است که هجمه و هیاهوی رسانه‌ای که غرب و فرهنگ منحط برهنگی به راه انداخته مانع از این می‌شود که صدای ما به نسل جدید برسد. اگر فضای سالمی حکم فرما شود و نسل جدید، فارغ از ذهنیت‌های غلطی که رسانه‌های غربی برایش ساخته به صدای دین و فطرت گوش دهد قطعا پذیرشش از مخاطبان شهید مطهری بیشتر خواهد بود.

با توجه به این که مقام معظم رهبری بارها بیان فرمودند که نسل جوان ما نسبت به گذشته از فهم و آگاهی بیشتری برخوردار است، اگر مطالب و مسائل برای آنها تبیین و تحلیل شود با آغوش باز قبول خواهند کرد. مسأله همان جهاد تبیین است که باید شکل بگیرد و مخاطب جوان از دهان اژدهای رسانه‌ای غرب بیرون کشیده شود تا مجال تفکر و فهم پیدا کند.

قطعا در این راه لازم است که نوع بیان مطالب با مخاطب امروزی متناسب سازی شود. برای مثال ما در کتابی که نوشتیم به این نکته توجه داشتیم که مخاطب ما صرفا جامعه نخبگانی نیست و ما می‌خواهیم با عموم مادران با هر سطح تحصیلات ارتباط برقرار کنیم؛ بنابراین، نحوه بیان نباید خیلی سطح بالا و نامأنوس و خسته کننده برای این نوع مخاطب باشد. از طرفی، الان بیشتر افراد با فضای مجازی و نوع گفتگوی ساده و خودمانی که در اون رایج است انس دارند. بنابراین، تلاش کردیم در عین حال که مطالبمان از پشتوانه علمی بالایی برخوردار است آنها را خیلی ساده و قابل فهم در این کتاب به مادران انتقال بدهیم و حتی زبان کتاب را محاوره‌ای و صمیمی قرار دادیم و مستقیم و بی‌واسطه با مخاطبمان وارد گفتگو شدیم تا بتوانیم حس همدلی و صمیمیت را انتقال دهیم. از طرفی، برای اینکه مخاطب احساس خستگی نکند در لابه‌لای معرفی راهکارها، داستانک‌های جذابی را گنجاندیم تا هم زنگ تفریح به حساب بیاید و هم از ظرفیت داستان برای نشان‌دادن نحوه استفاده از راهکارها استفاده کنیم و تمام تلاشمان را کردیم تا با درنظر گرفتن ویژگی‌های مخاطب امروز و با اقتضائات زمانه مطالبمان را ارائه دهیم.