سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): به قدری شیوا و رسا و صمیمی سخن می‌گوید که گویی سال‌هاست همدیگر را می‌شناسیم، با گرمی پذیرای مصاحبه ما شد و پذیرفت تا چند کلامی از کتاب عشق و عرفان برایمان بگوید، برایمان از مولایمان علی(ع) بگوید، برایمان از نصایحی که در نهج‌البلاغه است و شاید خودمان در طول روز فرصت ورق زدن آن را هم نداشته باشیم.
استاد حبیبیان سال‌هاست که تدریس نهج‌البلاغه می‌کند، سال‌هاست حکمت‌ها و نصایح امیرالمومنین(ع) را می‌گوید و می‌گوید و برایش خط پایانی در این راه نیست.
احمد حبیبیان متولد ۱۳۲۴ است، فعالیت‌های نهج‌البلاغه را تقریبا از سال ۹۱ شروع کرده هرچند قبل از آن جلسات مختصری با برخی دوستان داشته اما بعدها تصمیم گرفته این جلسات را برای تاسیس موسسه نهج‌البلاغه توسعه دهد بنابراین از اداره ارشاد تقاضای مجوز می‌کند و در سال ۹۱ مجوز صادر می‌شود.
صحبتش را که آغاز می‌کند، ابتدا داستان غدیر و چگونگی خلافت امیرالمومنین(ع) را بیان می‌کند و تاکید دارد جوانان از اتفاق مهم و بزرگ غدیر بیشتر مطالعه کنند.
- فعالیت و تدریس در نهج‌البلاغه و قران شناسی را چگونه شروع کردید؟
رشته‌ام فلسفه است، از سالیان دراز و قبل از انقلاب با نهج‌البلاغه شریف آشنا شدم، چون رشته‌ام دینی بود، تصمیم گرفتم به دو کتاب از لحاظ متن ادبی اشراف پیدا کنم.
از حدود سال ۴۷ قرآن را باز کردم، تمام کلمات را استخراج کرده و معنی آنها را یاد گرفتم تا وقتی قرآن می‌خوانم نیازی به ترجمه نباشد.
چند سال بعد همین کار را روی نهج‌البلاغه انجام دادم، هرچند کلمات نهج‌البلاغه به مراتب مشکل‌تر از قرآن است اما به لطف خدا این کار انجام شد و کلمات و واژه‌های نهج‌البلاغه را استخراج کردم و هر بار که فرصت می‌کردم اینها را مرور و تکرار می‌کردم تا در ذهنم بماند، بعد از اینکه کلمات را یاد گرفتم دیگر برایم آسان بود که متن نهج‌البلاغه را بدون مطالعه ترجمه کنم.
- چگونه این مسیر را طی کردید؟ و آیا شناخت و تفهیم نهج‌البلاغه سخت است؟
خیر سخت نیست، هر که قرآن را بفهمد، نهج‌البلاغه را می‌فهمد، نهج‌البلاغه برگرفته آموزه‌های الهی است که در قرآن نیز ذکر شده است، ما در خانواده‌های مذهبی بزرگ شدیم من از همان دوران دانشجویی با رغبت تمام به طرف قرآن و نهج‌البلاغه روی آوردم و اکنون هم از مصاحبت با قرآن و نهج‌البلاغه بسیار خرسندم.
- نهج‌البلاغه خوانی و نهج‌البلاغه شناسی چه لذتی دارد؟
لذتی که در مطالعه سخنان مولایمان است، وصف ناپذیر است هرچند انسان تا قرآن را نداند و نسبت به آن آگاهی نداشته باشد، از نهج‌البلاغه یا مجموعه‌های روایی نیز چیزی نصیب او نمی‌شود به خاطر اینکه نهج‌البلاعه «قرآن ثانی» است و هر کس که قران را بفهمد نهج‌البلاغه را درک می‌کند.
هر لذتی که از قرآن می‌برید همان را در نهج‌البلاغه هم می‌توانید به دست آورید، این کتاب، قرآن را بیان می‌کند ولی لذت مضاعفی را از خواندن نهج‌البلاغه می‌بریم چراکه تمام حرکات و رفتار امیرالمومنین(ع) چه در جنگ، چه در میدان خطابه، چه در مقام قضاوت و چه در مقام مدیریت جامعه همه قرآنی است و می‌توان گفت «قرآن در وجود علی(ع) عجین شده است».
- اکنون ورود شما در تدریس نهج‌البلاغه باعث شده که موسسه نهج‌البلاغه را تاسیس کنید؛ از فعالیت خود در این موسسه برایمان بفرمایید.
وقتی موسسه نهج‌البلاغه را تشکیل دادیم، ابتدا در مسجد قبا کار را آغاز کردیم اما با رفتن من از آن منطقه، این موسسه را نیز به بنیاد قرآن انتقال دادیم و اکنون در کنار بنیاد قرآن فعالیت می‌کنیم.
فعالیت من و دوستانم که آنها نیز اشراف در نهج‌البلاغه دارند در مساجد ادامه یافت به نحوی که بعد از نماز عشا به مدت ۲۰ دقیقه بنده و دوستانم نهج‌البلاغه‌خوانی داشتیم.
بعدها با استقبالی که صورت گرفت، کلاس‌های نهج‌البلاغه خوانی شکل گرفت و علاقمندان زیادی در کلاس‌ها شرکت کردند.
- در طول نهج‌البلاغه خوانی تالیف کتاب هم داشتید؟
بله؛ کتاب‌های مختلفی نوشته‌ام، «قرآن در نهج‌البلاغه»، «شیطان‌شناسی در قرآن و نهج‌البلاغه» و «آخرت‌گرایی در نهج‌البلاغه» از جمله کتبی است که چاپ شده است.
حدود ۴۰ عنوان کتاب از بنده تاکنون چاپ شده و ۶۰ مورد دیگر نیز در دست چاپ است که در مجموع ۱۰۰ عنوان است اما دیگر توان چاپ بقیه کتاب‌ها را ندارم و می‌خواهم در فضای مجازی منتشر کنم یعنی در کتابخانه مجازی که مخاطبان با ورق زدن در فضای مجازی آن را مطالعه کنند.
- با مطالعه‌ای که در نهج‌البلاغه داشتید، به نظر شما کدام حکمت امام علی(ع) برای زندگی رومزه ما کاربردی‌تر است؟
در نهج‌البلاغه ۲۴۱ خطبه، ۷۴ نامه و ۴۸۰ کلمه قصار امیرالمومنین(ع) توسط سید رضی جمع‌آوری شده است که هر کدام دنیایی از کلام فوق بشر حضرت علی(ع) است که راه بلاغت را به نمایش گذاشته است.
نهج‌البلاغه همه چیز دارد و برای همه ایام و اقشار جامعه می‌تواند کاربرد داشته باشد، اما نامه ۵۳ نهج‌البلاغه نامه به‌روزی است، این نامه چون منشور حکومتی امیرالمومنین(ع) است، در سازمان فرهنگی یونسکو نیز به عنوان بهترین منشور حکومتی ثبت شده است.
در بعد فردی هم مطالب اخلاقی بسیاری در آن است که با مطالعه آن هر فردی سیراب می‌شود.
نهج‌البلاغه؛ دایره‌المعارفی است که هر چه شما بخواهید در آن است و خوشبختانه موسساتی هستند که کار موضوعی در نهج‌البلاغه می‌کنند.
- با توجه به مواردی که شما از نهج‌البلاغه بیان کردید، چرا نهج‌البلاغه وارد دروس دانشگاهی نمی‌شود؟
نهج‌البلاغه در دروس دانشگاهی وجود دارد و رشته تخصصی نهج‌البلاغه نیز دائر شده است اما در مورد عموم دانشجویان در درس معارف اسلامی دو واحد نهج‌البلاغه پیش‌بینی شده و دانشجویان به عنوان درس عمومی از نهج‌البلاغه نیز استفاده می‌کنند.
- عید غدیر است و در باب غدیر و نهج‌البلاغه سوال زیادی داریم، آیا ترجمه‌هایی هم بر نهج‌البلاغه نوشته شده است؟
بله ۵۰ الی ۶۰ مورد ترجمه بر نهج‌البلاغه نوشته و شناخته شده است که وارد علم و اندیشه هم شده و من در تدریس نهج‌البلاغه آنها را دارم.
از قرن چهارم شرح‌هایی بر این کتاب مقدس نوشته شده که مفصل‌ترین آنها را ابن ابل‌الحدید نوشته است ولی بهترین شرح مربوط به علامه محمدتقی جعفری است که تاکنون ۲۶ جلد نوشته است اما در ادامه ایشان دار فانی را وداع گفتند.
اکنون آیت‌الله مکارم شیرازی شرح‌هایی بر نهج‌البلاغه با عنوان پیام امام دارند که جوانان و علاقمندان می‌توانند از آن استفاده کنند.
یکی از مهمترین آثار اسلامی بعد از قرآن کریم، کلمات گهربار امیرالمومنین(ع) در نهج‌البلاغه است که خطبه‌ها و حکمت‌هایی از حضرت علی(ع) در آن آمده است، پس خانواده‌ها جوانان خود را به سمت مطالعه این کتاب سوق دهند که درس‌های بسیاری از زندگی در آن بیان شده و سعادت دنیوی و اخروی در آن پدیدار است.
جمعه ۱۶ تیر ۱۴۰۲ - ۰۹:۴۳
نظر شما