به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مطابق سال‌های گذشته، بخش اطلاع‌رسانی در سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به مخاطبان کمک می‌کند تا سریع‌تر به غرفه ناشر و کتاب مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند؛ علاوه بر این غرفهها، کیوسک‌های اطلاع رسانی که در تمام نمایشگاه کتاب تهران قرار گرفته؛ امکان جست‌و جوی ناشر و کتاب مورد نظر را برای مخاطبان راحت‌تر کرده است.
موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در این دوره از نمایشگاه، علاوه بر ارائه اطلاعات مربوط به کتاب و ناشر از طریق کیوسک‌ها و ایستگاه‌های اطلاع‌رسانی به مراجعه‌کنندگان، یک بخش جدید را برای آن‌ها فراهم کند؛ در واقع افراد می‌توانند با حضور در این غرفهها، علاوه بر گفتوگو درباره کتاب خریداری شده، می‌توانند درباره این پرسش که چه کتابی بخریم و بخوانیم؟ هم مشاوره بگیرند.
ایده شکل‌گیری «غرفههای مشاوره کتاب و کتابخوانی» با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کمیته اطلاع‌رسانی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در سیوسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ایجاد شده است. این غرفهها در شبستان و بخش ناشران کودک و نوجوان نمایشگاه مستقر شدند.
این بخش؛ ذیل بخش اطلاع‌رسانی سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با همکاری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد شده است. پژمان بابایی، یکی از اعضای تیم مشاوره کتاب و سرپرست غرفههای «مشاور کتاب و کتابخوانی» سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران می‌گوید: «این غرفهها به مخاطبان نمایشگاه مشاوره خرید کتاب ارائه می‌کند. چهار غرفه مشاوره کتاب و کتابخوانی در نمایشگاه سی‌و‌سوم دایر شده که سه غرفه آن در شبستان و یک غرفه در بخش کودک و نوجوان نمایشگاه مستقر شده است.»
این غرفهها در این دوره از نمایشگاه به‌صورت آزمایشی فعالیت خود را آغاز کردند. سال آینده، هر حوزه‌ای مشاوره تخصصی خود را خواهد داشت. بابایی می‌گوید: «غرفههای مشاوره کتاب و کتابخوانی سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، چهار میز تخصصی مشاوره کتاب در حوزه علوم انسانی دارد. این میزهای تخصصی 12 کارشناس از حوزه‌های دین و فلسفه، روانشناسی، ادبیات و علوم اجتماعی و تاریخ دارند.»
هر غرفه سه کارشناس و چهار میز تخصصی مشاوره کتاب دارد که هر دو روز یک‌بار تغییر می‌کنند. این کارشناسان در رده سنی 23 تا 36 سال و از دانش‌آموختگان مقطع ارشد و دکترای دانشگاه‌های معتبر دولتی هستند؛ البته به صورت محدود از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه تهران نیز به صورت آزمایشی استفاده کردیم تا بازخورد این تعامل را از مخاطبان در رده‌های سنی مختلف دریافت کنیم.
در بخش کودک و نوجوان سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، به‌دلیل اهمیت این رده سنی یک غرفه 30 متری را به مشاوره کتاب و کتابخوانی اختصاص دادیم. مروجان کتابخوانی و آشنا به حوزه کتاب کودک و نوجوان که در واقع مادران کتاب‌باز هستند و سال‌هاست در حوزه کتاب فعالیت می‌کنند؛ به‌عنوان کارشناسان بخش محتوایی و خرید کتاب در این غرفه حضور دارند. زهرا محسنی‌فرد، دکترای جامعه‌شناسی دارد و کارشناس غرفه مشاوره کتاب و کتابخوانی بخش کودک و نوجوان است؛ او می‌گوید: «در این غرفه با دسته‌بندی موضوعات مختلف و تعیین گروه‌های سنی گوناگون؛ به ارائه مشاوره‌های موضوعی و محتوایی در حوزه خرید کتاب به کودک و نوجوان و والدین آن‌ها می‌پردازیم.»
او می‌افزاید: «کارشناسان این بخش، تجربیات سال‌ها کتابخوانی خود را به‌عنوان مروجان کتابخوانی در اختیار پدر و مادرها قرار می‌دهند.»
مشاوران کتاب و کتابخوانی در بخش کودک؛ کتاب‌ها را برای گروه‌های سنی مختلف، کودکان خاص و با توانایی‌های مختلف، دسته‌بندی کرده‌اند و با معرفی کتاب‌های خوب در حوزه‌های ترجمه و تالیف، به کودکان و نوجوانان در رده‌های سنی مختلف تلاش می‌کنند، خط قرمز کتاب کودک و نوجوان را برای پدران و مادران و نوجوانان بازگو کنند.
محسنی‌فرد درباره این خط قرمزها می‌گوید: «به‌عنوان مثال، والدین بهتر است برای کودکان، کتاب‌هایی با محتوای برچسب‌زنی را نخرند؛ همچنین کتاب‌هایی که شیوه ارتباط مستقیم‌گویی دارند؛ برای مطالعه کودک مناسب نیستند، همچنین بهتر است پدران و مادران به سراغ کتاب‌هایی با زبان داستانی و غیرمستقیم بروند تا اثر مطالعه آن کتاب در کودکان بیشتر باشد.»
وی به پدران و مادران گوشزد می‌کند: «با توجه به افزایش قیمت کتاب، بهتر است پدران و مادران با آگاهی کتاب خرید کنند. به عنوان مثال؛ آن‌ها باید بدانند ؛تصویرگری در کتاب کودک زیر پنج سال بسیار مهم است و تصویرگری با تصویرسازی متفاوت است یا نقاشی، نقش مهم‌تری نسبت به محتوا در کتاب کودک ایفا می‌کند..»
محسنی‌فرد تاکید کرد: «کودکان زیر هفت سال نمی‌توانند محتوای خوب یا بد را تشخیص دهد و اینجا والدین هستند که می‌توانند با آگاهی، کتاب خوبی را برایش خریداری کنند؛ اما نوجوانان بهتر است ابتدا درباره محتوای کتاب اطلاعات کسب کنند و سپس آن را خریداری کنند؛ همچنین خوب است که عادت گفتوگو درباره کتاب هم در خانواده‌ها شکل بگیرد.»
بابایی می‌گوید: «غرفه مشاوره کتاب و کتابخوانی در بخش کودک و نوجوان، مراجعان بیشتری در طول روز دارند زیرا پدر و مادرها، دغدغه بیشتری برای کتابخوانی و انتخاب کتاب مناسب برای کودکانشان دارند.»
براساس گفته‌های محسنی‌فرد؛ این غرفه روزانه به‌صورت میانگین 100 مراجعه‌کننده دارد که بیشتر پدران و مادران هستند که دغدغه تربیتی و علمی کودکانشان را دارند؛ در حالی‌که باید بدانیم راه حل همه مشکلات خانوادگی کتاب نیست، اگر هم باشد فقط بخشی از این فرایند و راه حل است.»
بابایی درباره انتخاب کارشناسان مشاوره کتاب و کتابخوانی این غرفهها می‌گوید: «تیم مشاوره کتاب تلاش کرد از افرادی استفاده کند که سابقه فعالیت میدانی و رسانه‌ای در حوزه کتاب داشته باشند یا دارای تحصیلات عالی مرتبط در این زمینه باشند. ازجمله ملاک‌های همکاری با این کارشناسان، چهارسال فعالیت در حوزه کتاب، داشتن سابقه کتابفروشی یا فعالیت و نوشتن و گفتن درباره کتاب در رسانه‌های مکتوب، دیداری و شنیداری است.
در بخش بزرگسال؛ به‌طور میانگین غرفههای مشاوره کتاب و کتابخوانی، هر روز 50 تا 100 مراجعه کننده دارد و بخش‌های روانشناسی و ادبیات مشتری بیشتری دارند. میزان حضور مردم عادی و افراد علاقه‌مند به کتاب در این غرفهها بیشتر بوده است. راهنمایی مخاطبان علاقه‌مند به حوزه علوم انسانی و معرفی ناشرانی که در این حوزه کتاب‌های خوب منتشر می‌کنند، رسالت اصلی مشاوران کتاب در نمایشگاه کتاب تهران است.
عباس بصیری، مشاور کتابخوانی یکی از غرفههای شبستان است، وی دکترای تاریخ دارد و درباره مراجعه افراد به این غرفه می‌گوید: «بیشتر مراجعه‌کنندگان، عموم مردم ازجمله دانش‌آموزان و افراد دارای تحصیلات دیپلم هستند اما تعداد مراجعه‌‌کنندگانی که به‌صورت تخصصی موضوعی را مطالعه کردند و اکنون خواستار ادامه مطالعه در همان زمینه بودند، هم کم نیستند.»
او می‌گوید: «امیدوارم در سال‌های بعد، مشاوره‌ها تخصصیتر شود و مشاورانی از حوزه‌های علوم تجربی و پایه نیز در این بخش حضور داشته باشند تا افراد بتوانند به‌صورت تخصصیتر مشاوره بگیرند.»
ایجاد غرفه «مشاوره کتاب و کتابخوانی» یک راهکار مناسب برای کمک به توسعه کتاب و کتابخوانی است. به‌نظر می‌رسد، با تقویت این ایده، مخاطبان نمایشگاه در بازار کتاب که از انواع تخفیف‌های نامتعارف و کتابسازی آسیب‌دیده است، بهتر می‌توانند سره را از ناسره تشخیص دهند؛ به‌عبارت دیگر این غرفه زمینه خرید آگاهانه و به صرفه‌تر را آن‌ها فراهم می‌کند. امیدواریم این بخش، سال‌های بعد با افزایش متخصصان و توجه به موضوعات متنوع‌تر، پاسخگوی مخاطبان بیشتری باشد.
یکشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ - ۱۳:۳۱
نظر شما