خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ الهه پورعلی- متن مصاحبه با این بانوی دانشمند و اندیشمند چنین است:

چه کتاب‌هایی در قفسه کتاب شب شما وجود دارد؟
«مرد کامل: یک پسر مسلمان غرب را ملاقات می‌کند» تا یادآوری شود که باید دوباره بخوانم. درخشان است و من نویسنده، عمران احمد را می‌شناسم. و «فرقه: فرار من و بازگشت به فرزندان خدا» نوشته بکسی کامرون. من آن را سرسری خواندم و یک زندگی‌نامه فوق‌العاده و وحشتناک واقعی است. هرچند نمی‌دانم این کتاب‌ها تا چه زمانی در آن‌جا خواهند ماند؛ چون زمانی برای خواندن آن‌ها ندارم.
 
در پایان یک روز زوم و اسکایپ و ایمیل، چشم‌هایم برای خواندن خسته هستند، بنابراین به کتاب‌های صوتی روی می‌آورم. من به چیزی آرامش‌بخش نیاز دارم تا افکار پریشانم را در مورد تمام کارهایی که آن روز انجام داده‌ام و روز بعد باید انجام دهم متوقف کنم. چیزی مثل آگاتا کریستی. کسی که روایت می‌کند، مهم است؛ من صدای هیو فریزر را دوست دارم. در کتاب صوتی «ویرانه‌های زیبا» نوشته جس والتر تسلط او بر صداهای مختلف شخصیت‌هایش بسیار خارق‌العاده است.
 
آخرین کتاب فوق‌العاده‌ای که خواندید چه کتابی بوده؟
«ارباب حلقه‌ها» از تالکین؛ نویسنده دنیای دیگری را خلق کرده است که وقتی داستان شما را درگیر می‌کند کاملا واقعی می‌شود. علاوه بر این، کتاب مانند یک تمثیل از چالش‌هایی است که در دوران تاریک امروز با آن روبه‌رو هستیم. ما نیاز داریم که گروه حلقه را برای مبارزه ارتقا دهیم: با نیروهای شیطانی رژیم‌های خودکامه، با جنبش‌های راست افراطی، با بی‌احترامی به طبیعت که منجر شده به تغییرات آب‌وهوایی، انقراض گونه‌ها و همه‌گیری فراگیر، کشاورزی صنعتی از جمله مزرعه کارخانه‌های وحشتناک. این یک فهرست بی‌پایان است.
 
و این کتاب امید می‌بخشد: دو هابیت کوچک، فرودو و سام وفادار، به‌تنهایی با قدرت موردور و ارباب تاریکی روبه‌رو شدند و برنده شدند! و سپس چه‌گونه هدیه گالادریل به سام باعث شد او بتواند زمین تخریب‌شده را بازسازی کند.
 
تجربه آرمانی از مطالعه؟ (کی، کجا، چه، چگونه)
کی: هنگامی که من فهرست فشرده‌ای از جلسات و سخنرانی‌های زوم، نوشتن و ضبط فیلم‌های انگیزشی، و حداقل 500 ایمیل فوری برای پاسخ‌گویی نداشته باشم. به عبارت دیگر، نه در آینده نزدیک. کجا: در هواپیما. چه: «ارباب حلقه‌ها» و «گل مردان دیگر»، گلچینی از اشعار لورد واول را بخوانید که تقریبا همه موارد مورد علاقه من را شامل می‌شود. چگونه: کتاب‌های صوتی، در حالی که چشمان من در پایان روز از نشستن جلوی یک نمایش‌گر، بسیار خسته هستند.
 
کدام کتاب مورد علاقه شماست که هیچ کس درباره آن نشنیده است؟
تنها کتابی که می‌دانم هیچ‌کس در مورد آن نشنیده است «جین – نوشته مادرش» است؛ زیرا هرگز منتشر نشده.
 
کارهای کدام نویسنده را -داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، منتقد، روزنامه‌نگار، شاعر- امروز بیش‌تر تحسین می‌کنید؟
کسانی که در مورد مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی می‌نویسند، به‌ویژه هنگامی که در رژیم‌های سرکوب‌گر زندگی می‌کنند و در آن‌جا جان خود را به خطر می‌اندازند؛ و اغلب از دست می‌دهند.


^{جین گودال/ تصویرگر: ربکا کلارک}

آیا مطالعه در دهه‌هایی که در بین شامپانزه‌های وحشی زندگی می‌کردید، بخش مهمی از زندگی شما بود؟ در آن دوره چه کتاب‌هایی، یا چه نوع کتاب‌هایی خوانده‌اید؟
من هیچ کتابی نمی‌خواندم؛ زیرا تماما اول بر یافتن، و سپس مشاهده شامپانزه‌ها و عصرهنگام بر نوشتن یادداشت‌های میدانی خود متمرکز بودم. هر روز صبح هنگام سحر از تپه‌ها بالا می‌رفتم و هنگام غروب پایین می‌آمدم.
 
آیا محققان یا نویسندگان علمی مشهوری هستند که شما به‌ویژه آن‌ها را تحسین کنید؟ برای نویسندگان عمومی کدام نویسندگان علم و طبیعت را توصیه می‌کنید؟
از راشل کارسون، نویسنده «بهار خاموش» و استیون دراکر را که 11 سال در مورد خطرات مواد غذایی اصلاح‌شده ژنتیکی تحقیق کرد و کتاب «تغییر ژن‌ها، حقیقت پیچ‌خورده» را نوشت خوشم می‌آید. من برای مخاطبان عام دیوید کوامن را نیز پیشنهاد می‌کنم (آخرین کتابش «سرریز»، در مورد منشا بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات بود.) پیتر وولبن، نویسنده «زندگی پنهان درختان»؛ و مگ‌لومن، نویسنده «درخت‌پیما‌ها». کریگ فاستر و راس فرلینک هم یک دنیای جادویی را در «وحش زیر آب» توصیف می‌کنند.
 
جالب‌ترین چیزی که اخیرا از یک کتاب آموخته‌اید، چیست؟
توانایی درختان در برقراری ارتباط با یکدیگر از طریق شبکه‌ای زیرزمینی از ریشه‌ها و رشته‌های قارچی متصل به آن‌ها. من مشتاقم در مورد بوم‌سازگان شگفت‌انگیز سایبان جنگل بیش‌تر بدانم. مگ لومن اخیرا یک نسخه ازدرخت‌پیماها را به من داد. تا این‌جا فقط دیباچه و فصل 1 را خوانده‌ام، اما در مورد آخرین کشفیاتش در آخرین کتابم، «دانه‌های امید»، نوشتم و در اینجا می‌توانم اضافه کنم که در آن کتاب چیزهای زیادی آموختم؛ درباره قلمرو شگفت‌انگیز سبزیجات؛ چیزهای که برای من جدید بود.
 
دوست دارید نویسندگان بیش‌تر در مورد کدام موضوعات بنویسند؟
افراد و پروژه‌های شگفت‌انگیز در سراسر جهان که انعطاف‌پذیری طبیعت، روحیه تسلیم‌ناپذیر انسان، قدرت جوانان آگاه، نوآوری‌هی شگفت‌انگیز دانشمندان در مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی را نشان می‌دهد (به عنوان مثال نیروی خورشیدی، باد، جزر و مد؛ بهبود ذخیره‌سازی باتری‌ها برای خودروهای برقی؛ روش‌های جایگزین کشاورزی که خاک آلوده به آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌های شیمیایی سمی را که توسط کشاورزی صنعتی رایج مورد استفاده قرار می‌گیرد، احیا می‌کند؛ جایگزینی برای استفاده از حیوانات برای تحقیقات پزشکی و دارویی و غیره.)
 
چه‌چیزی شما را بیش‌تر در یک اثر ادبی تحریک می‌کند؟
توانایی ایجاد شخصیت‌هایی که کاملا واقعی می‌شوند تا جایی که احساس کنید آن‌ها را می‌شناسید. و این که رویدادها - اعم از جاری و تاریخی - را توصیف می‌کند تا غرق در دنیایی شوید که درباره آن نوشته شده است. (به همین دلیل من عاشق «ارباب حلقه‌ها» هستم.)
 
از خواندن کدام ژانرها بیش‌تر لذت می‌برید؟ و از کدام‌یک اجتناب می‌کنید؟
بستگی به روحیه من دارد. قبل از همه‌گیری، زمان بیش‌تری داشتم، کتاب‌هایی در مورد جنگ جهانی دوم و شجاعت کسانی که در جنبش‌های مقاومت - به‌ویژه در مقاومت آلمان کار می‌کردند - می‌خواندم. و کتاب‌هایی در مورد هولوکاست و وحشت تجارت برده؛ یا رمان‌های ساختگی نویسندگان مانند باربارا پیم و گراهام گرین، یا داستان‌های عاشقانه از نویسندگانی مانند روزاموند پیلچر یا مری وسلی. وقتی خسته شدم -این روزها- بیش‌تر کتاب‌های صوتی. من اغلب از داستان‌های علمی تخیلی پرهیز می‌کنم؛ به‌جز جان ویندهام که «روز تریفیدها» و «فاخته‌های میدویچ» را نوشت.
 
چگونه کتاب‌های خود را مرتب می‌کنید؟
هرچند زمانی همه‌چیز به‌خوبی چیده شده بود؛ اما متأسفانه، من زمانی برای چیدن ندارم؛ و همه با مهربانی کتاب‌های خود را برای من می‌فرستند، و کتاب‌هایی هم از دوران کودکی من و دوران کودکی مادرم وجود دارد. سپس کتاب‌های دو خاله و خواهرم و خانواده‌اش هستند. انبوهی از کتاب‌های مقدس پدربزرگم، حتی برخی کتاب‌های پزشکی عمو اریکم. ما نمی‌توانیم از آن‌ها جدا شویم. کتاب‌هایی در قفسه‌هایی در هر سه طبقه خانه خانوادگی ما، در کنار سه راهرو طولانی وجود دارد (در حال حاضر یک آشفته‌بازار محض است؛ بدون داشتن زمان، همه چیز به هم ریخته می‌شود)؛ در قفسه‌ها، و روی میز و حتی روی زمین انبوهی از کتاب وجود دارد. گاهی حتی کتاب‌هایی روی پله‌ها جمع شده‌اند.
 
شاید مردم از دیدن چه کتابی در قفسه‌های شما شگفت‌زده شوند؟
اگر آن‌ها ماهیت کلیسایی این همه انبوه کتاب‌ را دریابند، هیچ‌چیز آن‌ها را شگفت‌زده نمی‌کند.
 
در دوران کودکی چه طور کتاب‌خوانی بودید؟ به کدام کتاب‌ها و نویسندگان دوران کودکی بیش‌تر علاقه داشتید؟
وقتی بچه بودم تلویزیون نبود. من از کتاب‌ها و طبیعت آموختم. من هر کتابی راجع به حیواناتی که پیدا می‌کردم می‌خواندم. دکتر دولیتل و تارزان من را به رویای زندگی با حیوانات در آفریقا سوق دادند. و من ساعت‌ها و ساعت‌ها از کتاب فوق‌العاده که اخیرا منتشر شده بود یاد می‌گرفتم: «معجزه زندگی»، که از طریق تکامل، گونه‌های مختلف حیوانات از نخستی‌ها تا حشرات تا گیاهان، آناتومی انسان و تاریخ پزشکی را در برمی‌گرفت. من کتاب‌های شعر جمع‌آوری می‌کردم - به ویژه شعر رمانتیک کیتس، شلی و غیره را دوست داشتم، و سپس شاعران حماسی مانند روپرت بروک و ویلفرد اوون. بعضی از نمایش‌نامه‌های شکسپیر را دوست داشتم. «کلبه عمو تام»، نوشته هریت بیچر استو، تأثیر زیادی بر من گذاشت، به طوری که من دغدغه زیادی نسبت به تبعیض نژادی دارم و سعی می کنم حتی به صورت کوچک در مورد آن کار انجام بدهم.
 
اگر بتوانید از رییس جمهور بایدن بخواهید یک کتاب بخواند، آن کتاب چه کتابی خواهد بود؟
من تصور نمی‌کردم - اما از شخصی که با دولت بایدن مرتبط است، پرسیدم و او گفت که بایدن هر روز در خبرهای وحشتناک غرق می‌شود و من باید کتاب «کتاب امید» را به او توصیه کنم. من در آن، به دنبال مصاحبه‌کننده داگلاس آبرامز، من اعتقاد خود را بیان می‌کنم که اگر اکنون اقدامی انجام دهیم، می‌توانیم اوضاع را برعکس کنیم. اگر ما اکنون امید خود را از دست بدهیم - اگر رییس جمهور ایالات متحده امید خود را از دست بدهد - ما محکوم به فنا هستیم. ما باید دور هم جمع شویم و اقدام کنیم. همین حالا، تا دیر نشده.
 
شما یک مهمانی شام ادبی ترتیب می‌دهید. کدام سه نویسنده، مرده یا زنده را دعوت می‌کنید؟
شکسپیر، تالکین، جین آستین یا شارلوت برونته. یا، اوه - من کیتس، بایرون، راشل کارسون، دیکنز، داروین را می‌خواهم؛ و وای، من چرچیل و و و و را دعوت می‌کنم. مهمانی شام من به یک سالن ضیافت نیاز دارد تا همه آن‌ها را در خود جا دهد!
 
کتابی هست که از این‌که هنوز آن را نخوانده‌اید خجالت بکشید؟
همه کتاب‌های شگفت‌انگیزی که توسط کسانی که برای آن‌ها احترام زیادی قائلم و برایم ارسال شده است. اگر به جزیره‌ای متروک بدون اینترنت بروم و اجازه داشته باشم یک جعبه بزرگ از این کتاب‌ها را با خود ببرم. یا اگر نشود یک کیندل، زیرا احتمالا نمی‌توانم هزینه اضافی جعبه خود را بپردازم.
 
بعد قصد دارید چه چیزی بخوانید؟
بدون برنامه، بدون زمان. کتاب‌های زیادی وجود دارد که می‌خواهم بخوانم. شاید زمان بیش‌تری در پساهمه‌گیری وجود داشته باشد، زمانی که بتوانم دوباره سفر کنم و در پروازها بخوانم.
 
 
شناسنامه کتاب
The Book of Hope: A Survival Guide for Trying Times, by Jane Goodall and Douglas Abrams, Celadon Books (October 19, 2021), 254 pages.
 
منبع: نیویورک‌تایمز