شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۰ - ۱۲:۳۰
گفت‌وگو‌نویسی، مهارتی ظاهرا ساده اما بسیار پیچیده/ گفت‌وگوی جذاب‌، شاه‌کلید مفقوده‌ فیلمنامه‌ها

کتاب «راهنمای گفتگونویسی»، اثر ویلیام نوبل با ترجمه عباس اکبری از جمله کتاب‌های مهمی است که طی سال‌های اخیر در حوزه سینما منتشر شده است؛ در ادامه به این کتاب نگاهی خواهیم انداخت.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،‌ در چند سال اخیر سینمای ایران، شاهد قوت گرفتن پیرنگ‌ها و قصه‌ی فیلمنامه‌ها بوده‌ایم؛ اما شاید چیزی که به همان میزان کمتر به آن پرداخته شده‌، گفت‌وگوهاست. کمرنگ شدن گفت‌وگوهای محرک و در اصطلاح جاندار بین کاراکترها که نویسندگان را به سمت مونولوگ‌ها و تک‌جمله‌های موثر سوق داده است. این اتفاق می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد؛ اما مساله‌ای که قصد داریم به آن بپردازیم چیز دیگری است. اینکه نسل‌های بعدی سینما که هم اکنون در حال تحصیل هستند علاوه بر مشق فیلم‌ها و شناخت فیلمنامه‌های خوش ریتمی که داستان‌های جذابی دارند؛ چگونه می‌توانند به گفت‌وگوهای جذابی که بهرام بیضایی‌ها، حسن فتحی‌ها و حمید نعمت‌اله‌ها در آن متبحر بودند بپردازند.

کتاب «راهنمای نگارش گفتگو» به قلم ویلیام نوبل با ترجمه عباس اکبری از جمله کتاب‌هایی است که می‌تواند به نویسندگان جوان در این مسیر کمک بزرگی کند. این کتاب 238 صفحه‌ای توسط انتشارات سروش، از سال 1377 تا به امروز در شش نوبت و در حدود ده هزار نسخه به چاپ رسیده است.

این کتاب در سه بخش شاه‌کلیدهای گفت‌وگونویسی، جزییات گفت‌وگو و در بخش نهایی استفاده نادرست و بیش از حد گفت‌وگو را بررسی می‌کند.

ویلیام نوبل در بخش اول بعد از تعریف کوتاهی از گفت‌وگو و چیستی و لزوم آن در متن، چگونگی خلق تنش‌ها و نقش گفت‌وگو در شخصیت‌پردازی را بررسی می‌کند و بعد از آن به نقش گفت‌وگو در صحنه‌پردازی و لزوم واقعی بودن یا داستانی بودن گفت‌وگو می‌پردازد؛ اما شاید مهم‌ترین فصل این بخش، نقش گفت‌وگو در تحریک داستان است که نویسنده می‌تواند تعلیق‌ها و نقاط عطف داستانی‌اش را بدون ایجاد حادثه‌های هزینه‌بردار اما در عوض کاملا جذاب خلق کند.

در بخش دوم، ترجمه روان عباس اکبری بیش از بخش‌های دیگر به کمک ما آمده است؛ چون در این بخش صحبت از تاثیر لهجه در گفت‌وگونویسی و ساخت کاراکترهای گفت‌وگو محور خواهد شد. خاصیت بخش دوم این است که با تخصصی‌تر شدن مطالب شناخت روایت و گفت‌وگوهای علیه روایت را نیز خواهیم شناخت که آیا نیاز به گفتن همه چیز داریم یا صرفا نشان دادن آنها کافی است. با وجود شناخت اصطلاحات هنری یا عامیانه متفاوت در این بخش اما مهم‌ترین مباحث مطرح شده در بخش دوم ایجاد گفت‌وگو در گفت‌وگو است. بحثی که می‌تواند بسیار بی‌ربط اما برنده‌تر از گفت‌وگوی اصلی یا همان گفت‌وگوی مادر ایجاد شود که در آن با طرح سوال و جواب، زمینه‌چینی‌ها به قصد گذر از افتتاحیه یا نزدیک شدن به اختتامیه کار و حتی خندادن مخاطبان مطرح شده باشد.

اما در بخش نهایی، دیگر قرار نیست نوبل بحث جدیدی را مطرح کند یا چیز جدیدی به ما بیاموزد. نویسنده کتاب سعی می‌کند عادت‌های غلط نویسندگی، که می‌تواند ضرب‌آهنگ قصه را بر هم بزند از ما بگیرد. مثل طولانی و کش‌دار شدن گفت‌وگو یا حتی از حذف گفت‌وگو در موقعیت‌های مختلف مثل زمانی که کاراکتر در حال کلنجار رفتن با خود خواهد بود. ویلیام نوبل تلاش می‌کند تا در بخش پایانی همه‌ی آن چیزی که در دو بخش گذشته در قالب بیست فصل بیان کرده را نیمه کاره بدون تصورهای غلط احتمالی رها نکند و در بخش پایانی سوالاتی را که ممکن است برای خوانندگان کتاب بعد از آشنا شدن با مفاهیم به‌وجود آمده، پاسخ دهد.

ویلیام نوبل آمریکایی حدود 15 کتاب دیگر به چاپ رسانده که کتاب «تعلیق و کنش داستانی» از دیگر کتاب‌های پرفروش و پرمخاطب او در کشور ماست.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها