به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، رمان «امریکا امریکا» اثر الیا کازان کارگردان و نویسنده مشهور آمریکایی با ترجمه محمدنقی براهنی بعد از گذشت شش سال اکنون به چاپ دوم رسیده است.
 
الیا کازان نویسنده و کارگردان ترک‌تبار هالیوودی، که آثاری همچون «اتوبوسی به نام هوس» و «زنده‌باد زاپاتا» را در کارنامه خود دارد، در این اثر گوشه دیگری از واقعیات جامعه آمریکا را برملا می‌کند. سبک او در این رمان واقع‌گرایانه است و کمک کرده تا بتواند نقدهایی جدی بر سبک زندگی آمریکایی وارد آورد. در رمان «آمریکا آمریکا» که کازان فیلم آن را نیز ساخته است، محور اصلی «استاورس» مهاجر یونانی است که 20 سال دارد و در آناتولی زندگی می‌کند. در آن زمان درگیری‌هایی بین مسلمان‌ها و مسیحیان روی می‌دهد؛ از این رو «استاورس» تصمیم به مهاجرت می‌گیرد و پدرش نیز در پی تصمیم او تمام وسایل خانه را می‌فروشد و پولی برای او مهیا می‌کند تا او را به قسطنطنیه بفرستد؛ بعد از چندی، در راه تمام پول‌ها و وسایل استاورس را می‌دزدند. او با رنج و مرارت فراوان به قسطنطنیه می‌رسد و در آن جا با فقر دست و پنجه نرم می‌کند؛ در حالی که آرزوی رفتن به آمریکا را در سر دارد.
 
اما آنچه در ترجمه فارسی این کتاب قابل توجه است این است که این کتاب اولین‌بار با ترجمه غلامحسین ساعدی و محمدنقی براهنی(برادر بزرگتر رضا براهنی) در انتشارات امیرکبیر در سال 1343 منتشر شده است. در شناسنامه چاپ نخست «آمریکا آمریکا» که در سال 81 مجددا منتشر شده و در کتابخانه ملی ثبت شده نام غلامحسین ساعدی آمده است. همچنین در شناسنامه کتاب چاپ جدید هم نام ساعدی آمده اما روی جلد خبری از نام او نیست. یعنی انتشارات امیرکبیر نام یکی از مترجم‌های این کتاب را از روی جلد حذف کرده است.

از طرفی موسسه انتشارات نگاه نیز برای انتشار این کتاب فیپا گرفته که در آن نام غلامحسین ساعدی به عنوان مترجم ذکر شده است و از نام براهنی خبری نیست. یعنی این کتاب که در اصل از سوی ساعدی و براهنی ترجمه شده را انتشارات امیرکبیر با نام محمدنقی براهنی و انتشارات نگاه با نام غلامحسین ساعدی منتشر کرده است.

   
علیرضا رییس‌دانایی، مدیر موسسه انتشارات نگاه در توضیح این موضوع به ایبنا گفت: محمدنقی براهنی، برادر بزرگ رضا براهنی فرد بسیار فرهیخته‌ای بود که این کتاب را ترجمه کرد و در اختیار ساعدی قرار داد. او نیز ترجمه براهنی را ویرایش کرد و به زبان خودش درآورد. به عبارتی هردو کتاب را ترجمه کردند. آنها یک کتابی هم به نام «شناخت خویشتن» دارند که هر دو نفر با هم منتشر کردند.
 
وی ادامه داد: ما با خانواده ساعدی قرارداد داریم و همه کتاب‌های ساعدی باید در نگاه منتشر شود و امیرکبیر حق ندارد که کتابی از ساعدی منتشر کند، از این رو به احتمال زیاد به این دلیل امیرکبیر اسم ساعدی را از روی جلد حذف کرده است و تنها نام براهنی را آورده است. البته کل آثار براهنی هم دست ماست و دوستان ما در امیرکبیر کار بدی انجام داده‌اند که اسم ساعدی را حذف کرده‌اند و ما باید به این کارها اعتراض کنیم. البته مشکل تنها این کتاب نیست. برای مثال 40 سال است که ما کتاب «شوهر آهوخانم» علی‌محمد افغانی را چاپ می‌کنیم و بعد از این همه سال این دوستان آمده‌اند و دست به انتشار این کتاب زده‌اند. حق چاپ این کتاب‌ها برای ماست اما دست‌مان به جایی بند نیست که از آنها شکایت کنیم.
 
رییس‌دانایی توضیح داد: ما به اشتباه کتاب را با نام رضا براهنی و غلامحسین ساعدی برای مجوز فرستادیم که  نگرفت و از این رو برای فیپا تنها نام ساعدی را درج کردیم اما امیدوارم به زودی با نام محمدنقی براهنی و غلامحسین ساعدی کتاب منتشر شود و بدون شک ما نام هیچ کدام از مترجمان را حذف نمی‌کنیم؛ چراکه اخلاقی نیست.
 
حرف‌های مدیر انتشارات نگاه در حالی مطرح می‌شود که کتاب آمریکا آمریکا برای اولین‌بار از سوی انتشارات امیرکبیر سابق و در مجموعه کتاب پرستو این نشر، منتشر شده است. در ادامه به سراغ محمدرضا جعفری رفتیم، مدیر نشر نو که روزگاری پدرش مدیر انتشارات امیرکبیر بود و در زمان او این کتاب چاپ شده است.

جعفری در توضیح داستان این کتاب گفت: اگر اشتباه نکنم این کتاب برای نخستین بار در سال 43 در انتشارات امیرکبیر زیر خط چاپ رفت و خاطرم هست که امیرکبیر حق انتشار این کتاب را به صورت کامل از براهنی و ساعدی خریداری کرده است. متاسفانه در رابطه با این اتفاق باید بگویم که درست است که انتشارات نگاه حق انتشار کلیه کتاب‌های ساعدی را خریداری کرده است اما این قرارداد مربوط به کتاب‌هایی است که قرارداد ندارند که این کتاب از آن دست کتاب‌ها نیست و هر ناشری که دست به چاپ آن بزند تخلف کرده است. 

وی درباره حذف نام ساعدی از روی جلد کتاب امیرکبیر و حذف نام براهنی در فیپا کتاب نگاه گفت: این کتاب با همکاری محمدنقی براهنی و غلامحسین ساعدی چاپ شد و هیچ کدام از دو ناشر نام برده شده حق ندارند نام مترجمی را حذف کنند. اتفاقی که در امیرکبیر رخ داده تخلف است و خانواده زنده‌یاد ساعدی می‌توانند بابت حذف نام او از انتشارات امیرکبیر شکایت کنند.

   

چاپ دوم رمان «امریکا امریکا»، اثر الیا کازان با ترجمه محمدنقی براهنی در 143 صفحه، شمارگان 100نسخه و به قیمت 23هزارتومان از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.