خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) سال جاری سومین دوره دوسالانه «نشان شیرازه» برگزار می‌شود. این رویداد به موضوع طراحی و جنبه‌های زیبایی‌شناختی کتاب می‌پردازد و به جایگاه طراحان جلد توجه دارد. «نشان شیرازه» فرصتی است برای نگاه به تلاش چند سال اخیر هنرمندان طراح ایرانی تا علاوه بر معرفی آثار برتر، سنجشی باشد برای شناسایی نقاط قوت و ضعف. از سویی دیگر نشان شیرازه می‌تواند نیم‌نگاهی داشته باشد به جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی هنرمندان طراح جلد ایرانی. به بهانه تشکیل شورای سیاستگذاری این رویداد فرهنگی با سید‌مجتبی حسینی؛ معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری سومین دوره دو سالانه «نشان شیرازه» به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم.
دوسالانه شبرازه، با هدف تاکید بر اهمیت ابعاد ظاهری و زیبا‌شناختی کتاب طرحریزی شده است. بعد از گذشت دو دوره از این رویداد فرهنگی تاثیر آن‌را چگونه ارزیابی می‌کنید.
برای پرهیز از زیاده‌گویی، نمی‌خواهم تاریخ را شرح دهم و بگویم که ایرانیان در طول تاریخ چه همت ستودنی و تحسین‌برانگیزی را برای کتاب به کار آورده‌اند. شاید یکی از دلایل این اهتمام، احترام به کتاب بود که حاصل اندیشه است. اما هرچه بود به شهادت آثار بسیار در گنج‌خانه‌های آراسته به کتاب، سهم کشورمان در توجه به کتاب چه محتوا و باطن کتاب و چه شکل و شمایل کتاب سهم عمده و ممتازی است.
در قرن حاضر و پس از تغییرات گسترده در صنعت چاپ نشر و مسادل فنی تولید کتاب بایسته بود و هست که رویدادی بتواند محل تامل، مطالعه و باز‌شناسی ابعاد مختلف این موضوع باشد. طبعا مسائل مربوط به محتوا زودتر مورد توجه واقع شد و رویداد‌های متعددی برای آن سامان یافت اما در حوزه طراحی کتاب، کوشش‌های صورت گرفته، حاصل ذوق و دغده‌های اشخاص علاقه‌مند بود و جا داشت که نهادی در ارتباط با کتاب به موضوع آرساستگی کتاب نیز بپردازد و برنامه‌ویژه‌ای را طرحریزی کند. با آن سابقه بلند بالا در کتاب‌‌گری و کتاب‌آرایی (شیرازه) با دو دوره برگزاری بسیار جوان است. با این حال جوان خوش‌بنیه‌ای است و استقبال دو دوره گذشته و بررسی دستاورد آن به روشنی نشان می‌دهد که جشنواره‌ای است که جای خالی‌اش حس می‌شده و صرفا برای داشتن یک جشنواره جدید به وجود نیامده. نشان می‌دهد که جلوه‌‌های فراوان از کتاب‌آرایی در این عرصه آماده تجلی‌اند و نشان می‌دهد در صورت امتداد و استمرار سنجیده می‌توان روز به روز بر دامنه تاثیر خود بیافزاید.
انتخاب شما به‌عنوان رئیس شورای سیاستگذاری این جایزه، اتفاق تازه و البته امیدوارکننده‌ای بود. چه شد که این عنوان را پذیرفتید و چه رویکردهایی را در شیرازه دنبال خواهید کرد؟
به‌عنوان کسی که تمام عمرش را با خط و کتاب سروکار داشته و کتاب آرایی و نسخه‌پردازی یکی از اصلی‌ترین دلمشغولِی‌های شخصی‌اش بوده هم در تولید کتاب تجربیاتی دارد اگرچه فرجاه و هم در کتاب‌داری و پاسداری از کتاب‌ها و چند مقاله‌ای در معرفی کتاب‌‌آرایان، طبیعی است که وظیفه خود مِی‌‌دانم اگر خدمتی را بتوانم انجام دهم، بی‌دریغ باشم. رویکرد جشنواره خوشبختانه در طول دو دوره گذشته رویکرد درست و ارزشمندی بوده است که به‌عنوان پایه و اساس جشنواره محور سیاست‌های کلان خواهد بود. اما کوشش برای معرفی و نشان دادن الگو‌‌های طراحی در حوزه‌های موضوعی جشنواره، توجه دادن ناشران محترم به اهمیت کاربلد کتاب، توجه دادن طراحان محترم به ویژگی‌های اختصاصی و ظریف بصری در طراحی کتاب و در نهایت برانگیختن توجه مخاطب به اینکه چگونه قالب متناسب و کتاب آراسته می‌تواند در ارتباط موثر کتاب‌خوان و کتاب نقش داشته باشد همچنین زمینه‌ای برای معرفی تاریخ و میراث کشور عزیزمان در حوزه کتاب و نیز نمایش دستاورد‌های نوین و بدایعی که در خلاقیت هنر‌وران در دلپذیری کتاب افزوده است. گمان می‌کنم افزون براین‌ها «شیرازه» می‌تواند جایگاه مدیر هنری را در روند تولید کتاب بیش از پیش تبیین کند.
پیش‌بینی شما درباره میزان استقبال هنرمندان و تصویر‌گران کتاب از سومین دوره شیرازه چیست؟ علاوه براین ارزیابی شما درباره جایگاه جایزه شیرازه در بین این دسته از فعالان نشر چیست؟
از آنجا که دست‌اندکاران کتاب اعم از نویسندگان، ناشران، ارکان تولید و نهایتا خوانندگان، دلبستگی جدی به کتاب دارند و فرصت‌‌های مغتنم معرفی و گفت‌و‌گو در باب کتاب را قدر می‌شناسند و علاقه‌مندند دیگران در حظ خود شریک و همراه کنند، «شیرازه» در سومین دوره برگزاری با استقبال شایسته مواجه خواهد شد.
درحالی که به گفته بسیاری از فعالان نشر، کتاب حال خوبی ندارد، برگزاری رویداد‌هایی مانند شیرازه چظور می‌تواند در بهبود این وضعیت تاثیر‌گذار باشد؟
به باور من برای خوب شدن یا بهتر شدن نباید منتظر ماند، باید کمر همت بست و دل به دریا زد. می‌فرمایید کتاب حال خوبی ندارد! دو راه پیش‌روست، یا منتظر بمانیم کسی و یا چیزی بیاید و حال کتاب را خوب کند و بعد به پایکوبی برخیزیم و خوشحال شویم و یا اینکه از بطن همین شرایط راهی بجوییم برای بهبود، برای رشد، برای تعالی .... طبعا راه دوم راه سختی است، دشواری دارد اما بارها و بارها در موضوعات مختلف آن‌ار ازموده‌ایم و زمان گواه است که در اکثریت موارد یا پیروز شده‌ایم و یا به پیروزی نزدیک. کاریز مثال روشنی است؛ یا می‌توانیم بگوییم هر وقت در کویر آب بود باغ می‌سازیم و سبزه می‌کاریم و یا اینکه آب را از دل زیمن به دشواری و مرارت بیرون بیاوریم و در دل کویر کلستان بسازیم. به نظرم راه دوم با همه سختی به مقصد نزیک‌تر است باید برای کتاب همه توانممان را روی هم بریزیم، به معاضدت هم برخیزیم و بی‌دریغ تلاش کنیم. حتما حال ما و حال کتاب بهتر خواهد شد. شیرازه به سهم خود گام شایسته‌ای است و رویداری ارزشمند که می‌تواند کتاب را از منظر زیبایی و حسن جمال عرضه و معرفی کند.
دوشنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۷ - ۱۰:۵۵
نظر شما