بر اساس گزارش مجله «صنعت کتاب» از سال 2011 تا سال 2016 فروش کتابهای کاغذی در روسیه روند منفی داشته است.
با این حال، در مقایسه با سال گذشته وضعیت کمی بهتر شده است. بر اساس آمار خانه کتاب روسیه، در سال 2015 ناشران روسی 112647 عنوان کتاب چاپ کردند که 0.5 درصد بیشتر از سال 2014 است. از لحاظ تعداد عناوین چاپ شده، تمام بخشهای کلیدی (علمی، آموزشی، ادبی، هنری، کودک) روند مثبت نشان دادند. اما کل تیراژ نشریات چاپ شده 459.4 میلیون نسخه بوده است که در مقایسه با سال 2014 حدود 5.4 درصد کاهش یافته است. در طول دوره 2008-2015 تیراژ میانگین یک کتاب بیش از 30 درصد و حجم میانگین آن 16.6 درصد کاهش یافته است.
با وجود بحران و فقدان سرمایه در گردش، سیستم چاپ و نشر روسیه در سال 2015 ثابت ماند: تعداد کل ناشران ثبت شده در روسیه و همچنین ناشران فعال نه تنها کاهش نیافته است، بلکه کمی افزایش یافته است. طبق دادههای خانه کتاب روسیه در سال 2015، در کشور 5399 ناشر فعالیت داشتند که طی یک سال حداقل یک نسخه از کتاب چاپ شده خود به خانه کتاب روسیه فرستادهاند. در عین حال هسته اصلی ساختار بازار چاپ و نشر را – بدون در نظر گرفتن انتشارات موسسات آموزش عالی، مراکز علمی، موزهها، کتابخانهها و سازمانهای مذهبی، – تنها 643 شرکت مستقل تشکیل میدهند.
سال 2015، حجم بازار کتاب روسیه در بخش B2C (بازار مصرف)، – علی رغم کاهش سطح کلی مصرف در کشور، – نشانگر روند مثبت در سطح 2.1 درصد شد، که از حساب افزایش تبادلات از طریق کتابفروشیهای سنتی و فروشگاههای آنلاین به دست آمد.
به طور کلی، طبق دادههای مجله «صنعت کتاب» در سال 2015 حجم بازار کتاب روسیه 51.82 میلیارد روبل را بدون در نظر گرفتن حجم خرید سازمانهای دولتی و حجم فروش نامرتّب و 73.55 میلیارد روبل را با در نظر گرفتن این حجم تشکیل داد.
با وجود این، گردش صنعت کتاب در بخش کتاب چاپی به طور کلی 2.6 درصد کاهش یافته است. به عنوان مثال سال 2014، روند منفی ناشی از تجزیه خریدهای دولتی و کاهش جدی در بخش فروشهای نامرتّب بوده است. کاهش روند افزایش در بخش بازار دیجیتال و همچنین رکود در بخش )B2B سیستم کتابخانه الکترونیکی( امکان نداد که کمبود فروش کتابهای کاغذی جبران شود. حجم کل معاملات صنعت کتاب، با در نظر گرفتن انتشارات الکترونیکی، در سال 2015 1.55٪ کاهش یافته است.
از سال 2011 تا سال 2016 روند منفی در فروش نسخهای کتابهای کاغذی دیده شد. ولی به برکت نمایه سازی سالانه قیمت های تولیدکنندگان در سطح 10 درصد برای اکثر کانال های فروش، وضعیت در بازار کتاب نسبتا با ثبات بود.
در میان کانالهای توزیع کتاب، نقش اصلی را همچنان کتابفروشیهای سنتی بازی میکنند ولی سهم فروش آنلاین کتاب رو به افزایش است. در سال 2014 – طیق آمار مجله «صنعت کتاب»، در سال 2015 سهم کانال آنلاین از فروش کتابهای کاغذی در ساختار کانالهای فروش در بازار 15.37 درصد (13.65 درصد در سال 2014) و یا 7.97 میلیارد روبل را (6.93 میلیارد) تشکیل داد.
حجم بخش B2C بازار کتاب های الکترونیکی در روسیه در سال 2015 حدود 80 درصد افزایش یافت که بالاترین رقم در سراسر جهان است، ولی در مقایسه با چند سال گذشته کمی افت داشته است. گردش کتاب های الکترونیکی در روسیه هنوز هم پایین و در کل کمتر از 3 درصد از حجم بازار کتاب چاپی است. در سال گذشته تعداد افرادی، که تنها و یا اکثراً خواندن کتاب الکترونیکی را ترجیح می دهند، به طور قابل توجهی افزایش یافته است. به تدریج تعداد افرادی، که مایل به امتناع از منابع غیر قانونی و علاقمند به دانلود کتاب با پول هستند، افزایش می یابد.
به نظر کارشناسان، رشد فروش قانونی در بازار کتابهای الکترونیکی در سال گذشته تا حد زیادی ناشی از اعمال اصلاحات جدید در قانون مبارزه با دزدی است که 1 می 2015 به اجرا درآمد. تا به امروز، بیش از 200 منبع غیر قانونی مسدود شده است، که عمدتا کتابخانه الکترونیکی است که محتوای دزدیده شده را عرضه میکردند.
سال 2015، با فرمان رئیس جمهور فدراسیون روسیه سال ادبیات اعلام شد و از این طریق مسأله حمایت از چاپ، نشر و توزیع کتاب و کتابخوانی برای اولین بار ظرف چند سال اخیر به سطح سیاست دولتی رسید و نقش عمدهای در حمایت از صنعت داشت. در چارچوب سال ادبیات بیش از 130 مراسم دارای اهمیت فدرالی و بیش از 2000 مراسم دیگر در 85 منطقه روسیه برگزار شد. امروزه مهمترین مشکل پیش روی این صنعت، بازسازی زیرساخت پیشرفته و کامل کتابخوانی در روسیه است. لغو عوارض برای مغازههای کتابفروشی، که سال 2015 در مسکو جاری شد، از اهمیت زیادی برای توسعه توزیع کتاب برخوردار است. ظرف سالهای 2016-2018 این مسئله و سایر موارد مهم در دستور کار کمیته برنامهریزی برای حمایت از ادبیات، چاپ و نشر و کتابخوانی در فدراسیون روسیه قرار گرفته است.
نظر شما