به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یکم خرداد در تقویم ایرانی، «روز بزرگداشت ملاصدرا (صدرالمتألهین)» نام گرفته است. ملاصدرا،‌ متفکری از دیار شیراز و بنیانگذار «حکمت متعالیه» است که شهرت آثار و افکار او در جهان طنین انداخته است و نویسندگان و استادانی بسیار هر کدام به شرح آرا و آثار فلسفی وی پرداخته‌ و می‌پردازند.

به همین مناسبت ایبنا از طریق مراجعه به وب‌گاه خانه کتاب، مروری بر کتاب‌های چاپ نخست امسال ــ تا پایان اردیبهشت 1394 ــ با موضوع ملاصدرا کرده است. خوانندگان برای آگاهی بیشتر و مشاهده جلد و صفحات نخست این کتاب‌ها می‌توانند بر عناوین آنها کلیک کنند.

جلد پنجم «شرح فارسي الاسفار الاربعه صدرالمتألهين شيرازی»
کتاب حاضر، اثر آیت‌الله حسن حسن‌زاده‌ آملی است که به اهتمام محمدحسين نائيجي از سوی مؤسسه بوستان کتاب در اوایل سال جاری به چاپ رسیده است. آیت‌الله حسن‌زاده آملی جلد پنجم «شرح فارسي الاسفار الاربعه صدرالمتألهين شيرازی» را از فصل پنجم آغاز کرده است.  

در مقدمه این کتاب آمده است: «مرحوم ملاصدرا، که خود سالیانی با «شفاء» شیخ الرئیس ابوعلی‌سینا محشور بوده و بر آن حواشی گرانبهایی دارد و نشان از تبحر و توغل وی در آن است، گنج‌هایی را که شیخ در «شفاء» پنهان کرده دریافته و به مقاصد اهل حکمت، که میراث حکمای اوایل است، دست پیدا نموده است و از بین خاکستر علوم بحثی و تاریکی‌های مفاهیم درهم ریخته کلامی عبور کرده و به علوم اوایل رنگ و جلایی داده است.»

وی در این کتاب مباحثی مانند «بحث و تحصیل»، «ذکر اجمالی»، «ذکر تفصیلی» و بحث «مثل چیست؟» از منظر ملاصدرا در کتاب «الاسفار الاربعه» را تفسیر کرده است.
 
خوانندگان در ادامه مطالعه این کتاب، اقسام وحدت، تلویح، و انارة از منظر ملاصدرا را از نظر می‌گذرانند. وجوب معلول با وجود علت، وهم و ازاله نیز از دیگر مباحث تفسیرشده از سوی آیت‌الله حسن‌زاده آملی در کتاب است.

 چاپ نخست جلد پنجم «شرح فارسي الاسفار الاربعه صدرالمتألهين شيرازی» در 750 صفحه، با شمارگان هزار و 150 نسخه و به بهای 40 هزار تومان از سوی نشر بوستان کتاب منتشر شده است.
 
جلد ششم «شرح فارسي الاسفار الاربعه صدرالمتالهين شيرازي»
این اثر، ادامه تفسیر «الاسفار الاربعه» ملاصدرا است که از سوی آیت‌الله حسن حسن حسن‌زاده‌آملي تألیف شده است و به اهتمام محمدحسين نائيجي منتشر شده است. جلد ششم این کتاب در دنباله جلد پنجم است و از فصل هفتم «الاسفار اربعه» آغاز می‌شود.

در مقدمه این کتاب که به قلم محمدحسین نائیجی نوشته شده است، می‌خوانیم: «حکمت به معنای واقعی آن با پیدایش انسان پدید آمد و به همراه او تربیت و رشد و تعالی یافت، و همچنان با زندگی او درآمیخته است و هرگز از او دست برنخواهد داشت، زیرا کلمه‌هایی مانند چرا، به چه علت، برای چه، از چه، و این چیست و ..، هیچ‌گاه از انسان دست بر نمی‌دارد. پس اگر حکمت را کنار بگذاریم دیگر انسان نخواهیم بود؛ همان‌گونه که دریافت‌های قلبی و الهامات و حدسیات و فرضیات نیز همیشه با انسان زندگی کرده است.»

در ادامه مقدمه این کتاب آمده است: «از گذشته‌های دور تا زمان افلاطون همیشه حکمت این‌چنین دریافت می‌شد و به کمک عقل بیان می‌گردید، لیکن از زمان ارسطو روش‌های حکمی تغییر پیدا کرد. ارسطو، که خود شاگرد افلاطون است و حقایق مزبور را از اساتید اشراقی خود دریافت کرد و دور نیست که خود وی نیز حقایق حکمی را این چنین دریافت کرده باشد و یقین او یک یقین مشاهده‌ای باشد، چنین دیده که حکمت باید عمومیت یابد.»

جلد ششم این کتاب حاوی سی و نه فصل است که در آن آیت‌الله حسن‌زاده آملی در تفسیر «الاسفار الاربعه» ملاصدرا پرداخته و موضوع‌هایی مانند وهم و تنبیه، ذکر و تلویح و تمثیل تنبیهی را تفسیر کرده است.

چاپ نخست جلد ششم «شرح فارسي الاسفار الاربعه صدرالمتألهين شيرازي»، در 788 صفحه، با شمارگان هزار و 150 نسخه به بهای 42 هزار تومان از سوی مؤسسه بوستان كتاب به بازار نشر راه یافته است.
 
شرح مبسوط بر الاسفار الاربعه صدرالمتألهين شيرازي بر پایه تقریرات علامه حسن‌زاده آملی
سيدمحمدتقي قادري، کتاب «شرح مبسوط بر الاسفار الاربعه صدرالمتألهين شيرازي بر پایه تقریرات علامه حسن‌زاده آملی» را به رشته تحریر درآورده و ابوالفضل طريقه‌دار نیز کار ویراستاری آن را برعهده داشته است.

قادری در مقدمه این کتاب نوشته است: «کتاب گرانسنگ «اسفار اربعه» صدرالمتألهین شیرازی معروف به «ملاصدرا» از نظر «متن» و «محتوا» بین «سهل» و «ممتنع» قرار دارد؛ یعنی از نظر ساختار ادبی و چینش «لفظ و ترکیب» پیچیدگی و تعقیداتی همچون منظومه ملاهادی سبزواری را ندارد و تطبیق «متن» با «محتوا» سخت، سنگین و دشوار نیست. ولی از نظر «محتوا و معنا» به دلیل مبتنی بودن بر مقدمات فنی و پیچیده فلسفی، ساختاری بسیار سنگین و دشوار دارد و اگر این مقدمات توسط صاحب فن تحلیل نشود فهم و درک آن دشوار بلکه «ممتنع» خواهد بود.»

در ادامه مقدمه این کتاب ــ که حاصل چهل جلسه تدریس آیت‌الله حسن‌زاده آملی است ــ می‌خوانیم: «علامه ذوفنون حضرت استاد آیت‌الله حسن‌زاده به دلیل داشتن تبحر و تخصص فوق‌العاده به متون این‌چنینی از جمله حکمایی است که با قدرت علمی و فلسفی خود کلام «عرشی» صدرالمتألهین در اسفار اربعه را «فرشی» نموده و با «تحلیل و تفسیر» عالمانه خود، مفاهیم پیچیده این کتاب را برای شرکت‌کنندگان در حلقه درسی، سهل و آسان و «ممتنعات» اسفار را به «ممکنات» رسانده است.»

کتاب حاضر مشتمل بر سی‌ و‌ سه درس از کتاب «اسفار اربعه» است. در دروس ارائه‌شده در این کتاب معنای لغوی و اصطلاحی اسفار و فلسفه، حکمت نظری و عملی، موضوع فلسفه و دلایل بدیهی بودن موضوع فلسفه در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.

تحلیل «اصالت وجود» و یا «اعتباریت ماهیت»، تحلیل «انواع تخصص از نظر حکما» و تحلیل «نفی ترکیب مفهومی از وجود» از جمله دروسی به‌شمار می‌آید که در این کتاب آمده‌اند.
 
 چاپ نخست «شرح مبسوط بر الاسفار الاربعه صدرالمتالهين شيرازي برپایه تقریرات علامه حسن‌زاده آملی» از سوی نشر نصایح، در 304 صفحه با شمارگان هزار نسخه به بهای 16 هزار تومان منتشر شده است.
 
شعور موجودات بر طبق حكمت متعاليه
مرضيه‌سادات هاشمي‌‌راد کتاب ««شعور موجودات بر طبق حكمت متعاليه» را تألیف کرده است. نگارنده در مقدمه این کتاب نوشته است: «در این نوشتار، سعی شده است که شعور مادیات از منظر صدرالمتألهین شیرازی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. برای این مقصود، موضوع را از دید قرآن و روایات، عرفان اسلامی و از منظر ابن‌سینا بررسی کرده و سرانجام نظریات صدرالمتألهین را مطرح و مقصود ملاصدرا را تبیین کرده‌ایم.»

نویسنده، این کتاب را در پنج فصل تألیف کرده است. در فصل نخست، کلیات مورد بررسی نویسنده قرار گرفته است و مفاهیم تسبیح، ماده، حیات، عشق و علم بررسی شده است.

«شعور جمادات از منظر آیات و روایات» عنوان فصل دوم این کتاب است که در آن مباحثی مانند سریان تسبیح درعالم، حقیقت تسبیح، تفاوت تحمید و تسبیح و ارکان شهادت بررسی شده است.

هاشمی‌‌راد در فصل سوم با عنوان «علم جمادات از دیدگاه عرفا» به بررسی موضوع‌هایی از قبیل حقیقت و عالم یک چیز است، حیات ساری، معنا و اقسام حیات و ظهور صفت علم خداوند در موجودات پرداخته است.

خوانندگان در ادامه مطالعه این کتاب و در فصل چهارم ــ «شعور موجودات بر طبق مکتب مشاء» ــ مباحثی مانند تعریف علم در حکمت مشاء، ادراک به معنای تمثل، علم به معنای مجرد اضافه و نظریه صور مرتسمه را از نظر می‌گذرانند.

«سریان علم در اشیاء مادی از منظر صدرالمتألهین شیرازی» عنوان فصل پنجم این کتاب است. نویسنده در این فصل از کتاب معنای «ادراک» پرداخته و سپس معنای «علم» را بررسی کرده است. در ادامه نیز به تعریف و تبیین تعریف علم در حکمت متعالیه پرداخته است.
 
«شعور موجودات بر طبق حكمت متعاليه» در 201 صفحه، شمارگان هزار نسخه، به بهای 15 هزار تومان از سوی نشر آرنا روانه بازار کتاب شده است.
 
شرح نهایة‌الحکمه: مرحله پنجم: حكمت صدرايي به روايت علامه طباطبايي: مبحث ماهيت
انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) چاپ نخست جلد پنجم کتاب «شرح نهایة‌الحکمه: مرحله پنجم: حكمت صدرايي به روايت علامه طباطبايي: مبحث ماهيت» نوشته عبدالرسول عبودیت را در اوایل سال‌جاری به چاپ رسانده است.

 در مقدمه این کتاب آمده است: «حقیقت اصیل‌ترین، جاودانه‌ترین و زیباترین راز هستی و نیاز آدمی است که سلسله مؤمنان و عالمان صادق چه جان‌ها که در راه آن نباخته، و جاهلان و باطل‌پرستان چه توطئه‌ها و ترفندها که برای محو و مسخ آن نساخته‌اند. چه واقعیتی است مظلومیت حقیقت، و چه شیرین حقیقتی است این واقعیت که در مصاف همیشگی حق و باطل، حق سربلند و سرافراز است.»

در ادامه مقدمه می‌خوانیم: «در جهان تشیع، پژوهشگران حوزوی در علوم فلسفی و کلامی، تفسیری و حدیثی، فقهی و اصولی و نظایر آن کارنامه درخشانی دارند، و تأملات علامه طباطبایی بر تارک پژوهش‌های اسلامی می‌درخشد.»
 
کتاب حاضر که مرحله پنجم و مبحث ماهیت را در برمی‌گیرد دارای 10 فصل است. نویسنده در این کتاب «چیستی ماهیت و جایگاه احکام آن در فلسفه»، «لیست الماهیة من حیث هی الا هی» و «اعتبارات ماهیت» را در کنار «معنای جزئئ و کلی»، «مفهوم ذاتی و عرضی» و «جنس و احکام آن» بررسی کرده است. «فصل و احکام آن»، «نوع و احکام آن» در کنار «ترکیب اتحادی ماده و صورت از دیدگاه صدرالمتألهین» آخرین فصل‌های این کتاب‌ را تشکیل می‌دهند.

جلد پنجم «شرح نهایة‌الحکمه: مرحله پنجم: حكمت صدرايي به روايت علامه طباطبايي: مبحث ماهيت» در 328 صفحه، با شمارگان هزار نسخه به بهای 13 هزار تومان از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) به بازار نشر راه یافته است.