به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دومین چاپ کتاب «ساخت دارو‌‌های ترکیبی» در هشت فصل با تألیف و گردآوری گروهی دکتر خیر‌اله غلامی، دکتر تهمینه اکبرزاده،‌ دکتر سمیه نیکنام، دکتر نوید گودرزی، دکتر فاطمه کاویانی، دکتر لیلا کوتی و دکتر سیدهانیه کامیاب منتشر شده است.
 
چهار فصل نخست کتاب اشکال دارویی موضعی در دارو‌‌های ترکیبی»، «اصول شناخت داروهای ترکیبی موضعی»، «کار با تجهیزات ساخت دارو‌های ترکیبی» و«تک‌نگار‌های مواد مؤثر و مواد جانبی رایج در ساخت دارو‌های ترکیبی» شامل مباحثی مانند انواع پایه‌‌های فراورده‌های دارویی موضعی، جذب محلول‌ها در پایه نیمه جامد و صلایه کردن و باز کردن است.  

نویسندگان در این بخش از کتاب درباره اشکال دارویی موضعی در دارو‌‌های ترکیبی نوشته‌اند که فراورده‌های دارویی موضعی معمولاُ با سه هدف کلی بر روی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند: 1ـ محافظت از پوست آسیب دیده در مقابل عوامل محیطی و فراهم ساختن شرایط لازم برای بازسازی پوست 2ـ آبرسانی به پوست و نرم کردن آن 3ـ رساندن دارو به پوست یا به سایر ارگان‌ها از طریق پوست. فرآورده‌های موضعی در قالب پنج شکل دارویی اصلی شامل لوسیون‌ها،‌ ژل‌‌‌ها، کرم‌ها،‌ پماد‌ها و خمیر‌ها وجود دارند.

گروه مولفان کتاب در ادامه لوسیون‌‌ها را چنین تعریف کرده‌اند: «لوسیون‌‌ها فراورده‌های مایع سوسپانسیون یا امولسیون برای مصارف خارجی هستند که اغلب بدون نیاز به مالش استعمال می‌شوند. این ترکیبات معمولاٌ پس از قرار گرفتن بر روی پوست، حامل آن‌ها تبخیر شده و یک لایه نازک بر سطح پوست باقی می‌گذارند. لوسیون‌ها در نگهداری طولانی مدت ممکن است لایه لایه و دو فاز شوند و باید بر روی برچسب آن‌ها قید شود که فرآورده باید قبل از هر بار استفاده به خوبی تکان داده شود.»
   
«تک‌نگاری‌های فرآورده‌‌های دارویی ترکیبی»، «کاربرد بالینی دارو‌‌های ترکیبی خوراکی»، «تاریخ انقضای فراورده‌‌های دارویی ترکیبی» و «منابع علمی در فراورده‌‌های دارویی ترکیبی» چهار فصل بعدی کتاب هستند. برخی موضوعات این چهار فصل شامل محلول‌های سیترات، منیزیم سولفات، دارو‌های ترکیبی خوراکی در سالمندان،‌ تاریخ انقضای دارو‌های ترکیبی در ایران و تاریخ انقضای دارو‌های ترکیبی در منابع بین‌المللی هستند.

نویسندگان در این بخش ضمن ارائه تعریفی از دارو‌های ترکیبی، درباره تاریخ انقضای فرآورده‌های دارویی ترکیبی آورده‌اند: «دارو‌های ترکیبی فرآورده‌هایی هستندکه به منظور برطرف کردن نیاز‌های درمانی بیماران،‌ به‌طور خاص برای هر بیمار و براساس نسخه پزشک در داروخانه ساخته می‌شوند.»  

در ادامه این مبحث می‌خوانیم که در کشور ما قوانین و الزامات خاصی درباره چگونگی تعیین و درج تاریخ انقضاء یا بهترین زمان مصرف برای دارو‌های ترکیبی وجود ندارد. در آخرین بخشنامه جامع در درسترس در زمینه اصول ساخت دارو‌های ترکیبی تحت عنوان دستورالعمل ساخت داروهای جالینوسی مورخ 79/11/10 صادره از اداره نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بند هفت آمده است؛ نام داروخانه، نام بیمار، فرمول دارویی، دستور مصرف، تاریخ ساخت و درصورت نیاز ذکر شرایط و مدت نگهداری، براین اساس طبق قوانین معمولا داروساز پس از ساخت فراورده ترکیبی براساس دانسته‌های خود درباره ماده اولیه و واکنش‌های شیمیایی احتمالی در صورت نیاز زمانی را به‌عنوان تاریخ انقضای محصول درنظر می‌گیرند.
   
دومین چاپ کتاب «ساخت دارو‌‌های ترکیبی» با شمارگان چهار هزار نسخه در 215 صفحه‌، به بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات تیمور‌زاده به بازار نشر عرضه شده است.