خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- گروه نان و غلات شامل انواع غلات، برشتوک، ماکارونی، نان‌ها و بیسکویت است. انرژی موجود در این مواد غذایی بیشتر از طریق کربوهیدرات تامین شده و همچنین شامل میزان اندکی پروتئین و گاهی چربی است. حبوبات پخته، انواع لوبیا و عدس نیز علاوه بر قرار گرفتن در این گروه، به دلیل دارا بودن میزان زیادی پروتئین، در گروه گوشت و جانشین‌ها نیز قرار می‌گیرند. به همین دلیل، هر یک از انواع لوبیا، نخود یا عدس هم به‌عنوان یک سروینگ از گروه نان و غلات و هم یک سروینگ از گروه گوشت و جانشین‌ها محاسبه می‌شوند.
کتاب‌هایی با عطر و بوی نان
از جمله کتاب‌هایی که در آن‌ها به ارزش‌های غذایی و ویژگی‌های گروه نان و غلات اشاره شده می‌توان از «معجزه‌های علم تغذیه»، «رژیم غذایی در بیماری‌ها» تالیف رضا پوردستگران و «تغذیه و سلامتی» اثر الیاس حضرتی، نام برد.
«نان کامل، نان سبوس‌دار» نوشته دکتر محمد دریایی، از کتاب‌هایی است که به‌طور خاص به گروه غلات و نان پرداخته است.
نویسنده این کتاب معتقد است: نان در بین مردم کشور ما از احترام و جایگاه خاصی برخوردار است و روایات متعددی از پیامبر و ائمه (ع) درباره احترام به نان وجود دارند که نشان‌دهنده اهمیت آن است. در فرهنگ و ادب مردم ایران نیز نان جایگاه رفیعی دارد، به‌طوری که از نان به‌عنوان برکت خداوند یاد شده است و بر گرامیداشت آن بسیار تاکید کرده‌اند.
متخصص علوم زیستی و گیاهان دارویی، می‌گوید: به‌عنوان مثال، در روایت آمده است که پیامبر اسلام (ص) نان بدون سبوس میل نمی‌کردند و ائمه (ع) نیز روی این مساله تاکید داشتند. بیشتر بیماری‌های امروز جامعه، ناشی از تغذیه نادرست، به‌ویژه درست مصرف نکردن نان، شیر، عسل و... است، در حالی‌که بر اساس مطالب کتاب «نان کامل، نان سبوس‌دار» اگر تغذیه صحیح باشد، حتی نیاز به داروی گیاهی نیز نخواهیم داشت. در حقیقت، تاکید این کتاب بر تغذیه‌درمانی و طبیعت‌درمانی است.
دریایی، درباره نحوه نگارش محتوای این اثر این‌گونه اظهار کرده است: بخشی از این کتاب به نمایش تصاویر انواع نان‌های سبوس‌دار اختصاص دارد. علاوه بر این، در این کتاب با تولیدکنندگان نان‌های سبوس‌دار صحبت شده و انواع نان‌ها از جمله نان بربری، سنگک و لواش بررسی و نقد شده و منافع و مضرات هر یک عنوان شده است. بیان ضررهای جوش شیرین و ارایه نسخه‌هایی درباره گندم، آرد گندم و سبوس نیز بخش‌های دیگری از این کتابند.
دریایی با بیان این‌که «غربی‌ها نیز امروزه به این نتیجه رسیده‌اند که باید نان سبوس‌دار مصرف کنند» می‌گوید: در این کتاب بیان شده است که استعمارگران، موذیانه تلاش کردند مصرف نان بدون سبوس را در کشور ما رایج کنند.
نان برای دیابتی‌ها الزامی است
براساس منابع علمی و تحقیقات انجام شده، هیچ لزومی برای حذف این گروه از برنامه غذایی افراد دیابتی وجود ندارد. در واقع افراد دیابتی به منظور تامین کالری موردنیاز خود بهتر است بیشتر غذاها را از این گروه انتخاب کنند. به این دلیل که مواد غذایی موجود در این گروه تمام نیازهای به مواد مفید از جمله فیبر، ویتامین‌ها و املاح و درشت مغذی‌ها را تامین می‌کنند. با این وجود این مواد غذایی حاوی کربوهیدرات بوده و قند خون را افزایش می دهند. مصرف مواد غذایی موجود سه گروه نان و غلات، لبنیات و میوه‌ها در برنامه غذایی روزانه یک فرد دیابتی الزامی است.
تامین انرژی روزانه با نان
دکتر زهرا عبداللهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، که تالیف 33 عنوان کتاب و مجموعه آموزشی تغذیه و ترجمه هفت عنوان کتاب در این زمینه را در کارنامه علمی خود دارد، درباره لزوم استفاده از گروه نان و غلات معتقد است: بیش از نیمی از کل انرژی روزانه باید از گروه نان و غلات تامین شود و مصرف گروه نان و غلات برای تامین انرژی، رشد و سلامت دستگاه عصبی لازم است.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر مثل غلات کامل به کاهش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی کمک کرده و در کنترل وزن نیز نقش موثری ایفا می‌کند.
وی که تاکنون 35 مقاله تحقیقاتی در نشریات معتبر داخلی و خارجی منتشر کرده، با اشاره به این‌که گروه نان و غلات شامل انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم و جو، بیسکویت و ذرت است، می‌گوید: غلات به دو گروه غلات کامل و غلات تصفیه شده تقسیم می‌شوند و نان‌هایی که از آرد کامل (حاوی سبوس) تهیه می‌شوند، مثل نان سنگک و نان جو از کامل‌ترین نان‌ها هستند و افرادی که غلات کامل (حاوی سبوس) را به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی مصرف می‌کنند، کمتر به بیماری‌های قلبی-عروقی مبتلا می‌شوند.
کنترل چربی خون با مصرف غلات
به عقیده مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه، مصرف غلات کامل باعث می‌شود تا چربی خون بالا نرود و همچنین استفاده از گروه نان و غلات باعث می‌شود که انسان سریع‌تر سیر شود و مدت زمان زیادی طول بکشد تا گرسنه شود.
عبداللهی ادامه می‌دهد: گروه نان و غلات به‌علت داشتن مواد نشاسته‌ای به‌عنوان مواد غذایی تامین‌کننده انرژی محسوب می‌شوند و فیبر، انواع ویتامین‌های گروه ب، آهن، پروتئین و منیزیم را نیز تامین می‌کنند.
این پژوهشگر، درباره واحد اندازه‌گیری هر واحد گروه نان و غلات اظهار کرد: یک برش 30 گرمی از انواع نان، نصف تا سه چهارم لیوان ماکارونی یا برنج پخته، 3 یا 4 عدد بیسکوییت ساده کوچک، یک‌چهارم لیوان غلات خام به‌عنوان یک واحد از این گروه شناخته می‌شود که برای افراد بزرگسال سالم مصرف روزانه 11 تا 6 واحد بر حسب قد، سن، جنس و وزن افراد توصیه می‌شود.
نویسنده کتاب‌های تغذیه، با بیان این‌که در روز حداقل 6 واحد از گروه نان و غلات مصرف کنید، توصیه می‌کند: از نان‌هایی استفاده کنید که در تهیه آن‌ها جوش شیرین به‌کار نرفته است، نانی که با جوش شیرین تهیه می‌شود مانع جذب آهن و روی و کلسیم شده و به همین خاطر بهتر است نان‌هایی را مصرف کنید که برای ور آمدن خمیرشان به جای جوش شیرین از خمیر مایه استفاده شده باشد؛ چراکه مصرف مواد سالم از گروه غلات و نان باعث جذب آهن، کلسیم و روی بیشتر در بدن می‌شود._
نظر شما