عليرضا كمري، نویسنده و پژوهشگر تاریخ دفاع مقدس:
«روايت زندگي حسن باقري» در ردیف آثار مرجع قرار ميگيرد
عليرضا كمري، پژوهشگر تاریخ در آیین رونمايي از جلد اول «روايت زندگي حسن باقري» گفت: من اين كتاب را جامعالرويات مينامم. اگر بر روايت تامل كنيم ميبينيم كه اين روايت در پس خود حلقه ديگري از روايت را پديد آورده است كه ميتواند مبناي روايتهاي تازه باشد. در واقع اين كتاب از نوع دادههاي اوليه است كه امكان تحليل و تحقيق را فراهم ميكند و در رده زندگينامه جزو كارهاي مرجع قرار ميگيرد.-
در آغاز سردار فتحالله جعفري، مدير موسسه شهید حسن باقري به مسووليت خود در این موسسه اشاره كرد و گفت: شهید باقري در دوران كوتاه زندگي خود نقش مهمي در دوران هشت سال دفاعمقدس داشت و باید به چند مساله نظير شخصيت شهيد حسن باقري، آثار، اسناد و نوارهاي به جاي مانده از وي توجه داشت كه هر كدام از آنها ظرفيت پرداخت دارد و ما نيز براي انجام اين كار نيازمند زمانيم.
وي ادامه داد: اگر نويسندگاني چون احمد دهقان، محمدرضا بايرامي و ديگر نويسندگان بتوانند با قلم تواناي خود آثاری خوب براي حسن باقري ارايه دهند ميتوانيم بخشي از كارهاي اين شهيد را به جامعه معرفي كنيم. كتاب «روايت زندگي حسن باقري» نيز كه در مجموعهای سه جلدي منتشر خواهد شد حاصل گفتوگو با 170 راوي است. تلاش ما در اين كتاب داشتن نگاهي نقادانه به وقايع است كه بدون غلوگويي واقعيت را منعكس كند. تمام گفتههاي راويان با اسناد موجود در موسسه كنترل ميشود.
آغاز شناخت یک انديشه و تفكر
عليرضا كمري، پژوهشگر تاریخ و نویسنده حوزه دفاع مقدس در ادامه، مراسم رونمايي از جلد اول «روايت زندگي حسن باقری» را جشن تولدي براي اين كتاب خواند و گفت: نام خوبي براي اثر انتخاب شده است و همه چيز را ساده و بيريا مانند همان دوران كه رزمندگان در جبهه ساده و بيپيرايه بودند منتقل ميكند. اين كتاب يك زندگينامه است و معدودند افرادي كه زندگي آنها به صورت يك زندگينامه منتشر شود.
وي ادامه داد: كساني كه زندگينامه آنها نوشته ميشود افرادي هستند كه در قول، انديشه و فعل در ميان هزاران نفر متمايز از ديگراناند و زندگینامه شهید حسن باقري، آغاز شناخت یک انديشه و تفكر است.
كمري اظهار كرد: اين كتاب فرصتي براي شناسايي افرادي است كه شهید حسن باقري از آنها سخن گفته است و راويان اين اثر نيز خود سوژههايی براي پرداخت بيشترند. موسسه شهید حسن باقري باید براي راويان جدولي را مشخص كند كه اين افراد در كجا و چگونه و به چه سوالاتي پاسخ دادهاند تا اين متن شكل گرفته است. زيرا اين اثر تنها بيان كننده شخصیت شهيد باقري نيست و لايه دومي هم در شرح حوادث دارد كه از روز نخست جنگ تا زمان شهادت باقري يك زندگينامه مبتني بر روايت را با نقلهاي شفاهي بازگو ميكند.
وی گفت: من اين كتاب را جامعالرويات مينامم. اگر بر «روايت زندگي حسن باقري» تامل كنيم ميبينيم كه اين روايت در پس خود حلقه ديگري از روايت را پديد آورده است كه ميتواند مبناي روايتهاي تازه باشد. در واقع اين كتاب از نوع دادههاي اوليه است كه امكان تحليل و تحقيق را فراهم ميكند و در رده زندگينامه جزو كارهاي مرجع قرار ميگيرد.
این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: در واقع اين كتاب از نوع متنهايی نيست که خواننده را مجاب كند. اين روايت بايد مورد مساله شناسي و موضوعيابي برای پديد آوردن سوال قرار بگيرد. اين كتاب سرشار از نكتهها و مسايل قابل درنگ است كه از اين پس بايد درباره آنها صحبت كرد.
كمري پيشنهاد تقسيمبندي كتاب به چهار قسم را داد و افزود: دوران تولد تا آغاز تحصيل در سال دوم دبيرستان، دوران پايان تحصيلات متوسطه تا سالهاي قبل انقلاب، پيروزي انقلاب تا عضويت شهید حسن باقری در سپاه پاسداران و از اول مهر سال 1359 تا زمان شهادت چهار بخشياند كه ميتوان زندگي شهيد را در آنها دنبال كرد. اين كتاب را نبايد يك پروژه تلقي كرد بلكه پروسهاي است كه در مراحل بعد تكميلتر خواهد شد.
مبنايي براي واكاوي یک شخصيت نادر در دفاع مقدس
محسن كاظمي نيز به عنوان ديگر سخنران نشست توجه به بطن نگارش اين نوع كتابها را مهم خواند و گفت: «روايت زندگي حسن باقري» پس از كتاب «گزارشهاي روزانه» این شهید با تدوین احمد دهقان و ديگر كتابهایي كه درباره اين شهيد در حال نگارشاند به همت موسسهاي منتشر شده كه بايد كار آن را محترم شمرد.
وي با اشاره به سالهايی كه براي تحقيق به موسسه شهید حسن باقری رفته است، همكاري اين موسسه براي رسيدن به منابع تحقيقي را بسيار خوب دانست و افزود: در واقع اين موسسه پلي ارتباطي بين محقق و دسترسي به اسناد است. زيرا پيش از اين دستيابي يك محقق به اسناد موسسهاي نظامي كار سخت و پر از پروسهای بود كه به همت اين موسسه سد شكني شده است.
كاظمي افزود: بنا به گفته سردار فتحالله جعفري آنچه كه امروز در موسسه شهيد حسن باقري بر روي كاغذ گردآمده، فقط 50 درصد از اطلاعات است و بقیه که درباره رفتار و تفكر باقري است، هنوز به تصوير كشيده نشده است.
وي با اشاره به انتخاب سعید علاميان براي نگارش كتاب «روايت زندگي حسن باقري» گفت: سردار جعفري اين نويسنده را با توجه به شناختي كه در حوزه گزارش نويسي و سابقه مطبوعاتي داشت انتخاب كرد تا هويت ژورناليستي شهيد باقري را بهتر ترسيم كند. آقاي علاميان اگر دوجلد بعدي را با جديت بيشتري بنويسد و جلوي معايب جلد اول را در مجلدات بعدي بگيرد، دين خود را به شهيد باقري و اين كشور ادا كرده است. زيرا ميدانيم كه نگارش اين نوع كتابها كار سختي است.
كاظمي افزود: در اين كتاب روايتها با سير زماني در كنار هم چيده شدهاند. ممكن است اين روايتها متعدد باشند اما بايد سير زماني آنها را حفظ كرد. اين گزارشها مبناي خوبي براي واكاوي اين شخصيت نادر در دفاع مقدساند و سوالهای زيادي را براي ما ايجاد ميكنند كه راويان در مجلدات بعدي باید به آنها پاسخ دهند و اميدواريم كه جلدهاي بعدي قويتر باشد.
روايتی با تاکید بر واقعيت حوادث
در ادامه مراسم رونمايي از جلد اول «روايت زندگي حسن باقري» سعيد علاميان، نویسنده این اثر دو موضوع را دغدغه خود در نوشتن اين كتاب عنوان كرد و گفت: نگارش خاطرات شفاهي فارغ از هرگونه اغراقگويي و تكميل مصاحبهها دغدغههای من بودند كه خوشبختانه سردار جعفري و برادر شهيد، سرلشكر محمد باقري نيز بر روايت واقعي حوادث تاكيد داشتند. همچنین سردار جعفري كمك بسياري در تكميل مصاحبههاي حضوري با سرداراني كه در گذشته دوست و همدوره شهيد باقري بودند، فراهم كرد.
اين نويسنده افزود: «روايت زندگي حسن باقري» در آغاز با مصاحبه 34 راوي در سال 1386 كليد خورد. در جلد اول 75 راوي به نقل خاطرات ميپردازند كه در جلد دوم اين تعداد به 90 راوي افزايش يافت. 31 راوي آن از جلد اولاند. در جلد سوم 56 راوي داريم كه 29 راوي آن از جلدهاي اول و دوم و 27 رواي جديدند.
وي در پايان گفت: سعيكردهام كتابي بنويسم كه مخاطب به آن اعتماد كند. البته در مقدمه كتاب هر آنچه را كه خواستهام نوشتهام، اما در متن به گوياسازي پرداختهام تا خواننده با مطالعه آنها به موضوع واقف شود.
در پايان مراسم رونمايي از جلد اول «روايت زندگي حسن باقري» از همکاران محقق برای تولید این كتاب، مريم نوري و شكوفه شهبازي تقدير شد.
نظر شما