«مجموعه مقالات تاریخ و اسناد» نخستین مجموعه از مقالههای تاریخ و اسناد با موضوع اقتصاد محسوب میشود که در حوزه سندپژوهی براساس آرشیو اسناد مرکز پژوهش، سنجش و اسناد ریاست جمهوری گردآوری شده است.-
در پیشگفتار این کتاب آمده است: «برای بازسازی گذشته بایستی تمامی جنبهها را در نظر گرفت. از همینرو، مطالعات علوم انسانی جنبه میانرشتهای یافته و تحقیقات با مشارکت متخصصان حوزههای گوناگون فراهم میآید. این مهم نیازمند رجوع به منابع دست اول از جمله اسناد است. همچنین تحقیقاتی که بیشتر متکی به آرا و نظریههای محققان غربی است، شناخت چندانی از جامعه ایرانی و لایههای زیرین آن ندارد. با بیتوجهی به ویژگیهای بومی و فرهنگی جامعه ایران، نمیتوان به بومیسازی علوم انسانی دست یافت.»
نخستین مقاله از این مجموعه «حاجآقا نورالله اصفهانی و اندیشه استقلال اقتصادی» نوشته سعید حصاری نام دارد که با گذری از زندگی این شخصیت به تبیین اندیشههای وی در حوزه اقتصاد و استقلال اقتصادی میپردازد.
بازار و بازاریان همواره در تحولات سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر ایران نقشآفرین بودهاند. مقاله دوم این مجموعه با نام «بازار و انقلاب اسلامی؛ مطالعه موردی هیاتهای موتلفه اسلامی» بهقلم امین عزیزی، عامل اصلی این نقشآفرینی را ارتباط و تعامل دیرینه بازاریان و روحانیون و همچنین مرکزها و موسسههای مذهبی عنوان میکند. در ادامه نیز ضمن شرحی کوتاه از چگونگی تشکیل، سازمان، تشکیلات و پایگاه طبقاتی اعضای گروه موتلفه اسلامی به فعالیتها و اقدامهای این جمعیت در نهضت امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی پرداخته است.
ابوالفضل ایزدیزاده در مقاله «فساد اداری در کشوهای جهان سوم به روایت سندی نویافته» به گزارش نماینده ایران از سمیناری که در اینباره در سال 1354 در جزیره مالت و از سوی دانشگاهی انگلیسی برگزار شد، میپردازد. این گزارش بهدلیل اهمیت تاریخی و ذکر مواردی از فساد اداری در کشورهای مختلف و تلاش برای حل آن، اهمیت راهبردی و کاربردی بسیاری دارد.
«انباشت کالاهای وارداتی در گمرک؛ توسعه یا وابستگی؟» اثر علیاکبر علیاکبری بایگی، به مساله نفت و افزایش قیمت آن در دهه 50 خورشیدی میپردازد. این افزایش بها بهجای اینکه باعث توسعه و پیشرفت کشور شود باعث از دست رفتن سرمایه و ایجاد نابسامانی در سازمانهای دولتی شد. در این مقاله با بررسی اسناد این دوران به اوضاع بحرانی اواسط این دهه و عملکرد محمدرضا پهلوی پرداخته شده است.
«اعتصابات سال 1357؛ زنجیرهای از اتحاد» مقاله دیگری از ابوالفضل ایزدیزاده است که به کمک اسناد نشان میدهد، اعتصابهای منجر به پیروزی انقلاب اسلامی محدود به مرز جغرافیایی، طبقاتی و گروهی خاص نبوده است بلکه اعتصابهایی بهشمار میآید که بنیه اقتصادی و اجتماعی رژیم پهلوی را ناتوان و در نهایت منجر به سقوط آن شده است.
«سیاستهای اقتصادی دولت شهید رجایی به روایت اسناد» بهقلم مجید حکیمیخرم، به تحلیل وضعیت اقتصادی دولت شهید رجایی و راهکارهای آن پرداخته است.
«بررسی وضعیت اشتغال در برنامههای اقتصادی دولتهای بعد از انقلاب (مطالعه موردی برنامههای سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی)» براساس پژوهشی مشترک از بابک قیاسیان و مراد سلیمانیزمانه نوشته شده است. این مقاله توضیح میدهد برای دست یافتن به اشتغال کامل، باید برنامه تضمین اشتغال در کشور اجرا شود و نگرشی سازنده بهشیوه بهرهگیری از منابع انسانی انجام گیرد.
«مجموعه مقالات تاریخ و اسناد» (مجموعه اول اقتصاد) در 204 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای پنج هزار تومان از سوی موسسه خانه کتاب و نشر جمهور ایران منتشر شده است.
نظر شما