به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نگارش سکانس پایانی از سخت‌ترین مراحل نگارش فیلمنامه است و شاید موفقیت فیلم به تمام شدن آن در جای مناسب بستگی داشته باشد. یکی از ضعف‌های عمده در سینمای ایران هم ضعف در پایان‌بندی فیلم‌ها است.
«درو یانو» مدرس فلیمنامه‌نویسی در آمریکا در کتاب «پرده سوم» به آموزش نوشتن یک پایان بزرگ برای فیلمنامه می‌پردازد. ویژگی این کتاب در این است که نویسنده در فصل‌های مختلف همراه با تئوری‌های خود به تحلیل فیلم‌هایی می‌پردازد که در آن بخش مورد نظر نویسنده، فنی و در نتیجه موفق بوده‌اند.
کتاب از 14 فصل تشکیل شده است. در فصل اول اصول نگارش ساختار سه پرده‌ای در فیلمنامه یادآوری می‌شود. فصل دوم به رابطه بین پرده اول و سوم می‌پردازد، در این فصل برای آموزش بهتر مخاطبان کتاب ارتباط منطقی پرده‌های اول و سوم فیلم‌های «نجات سرباز رایان»، «محله چینی‌ها»، «گلادیاتور»، «مرد بارانی» و «ویل هانتینگ خوب» به این صورت بررسی می‌شود که نویسنده برای اتفاقات پرده اول این فیلم‌ها سوالاتی را طرح می‌کند و پاسخ آن‌ها را در پرده سوم فیلم نشان می‌دهد.
در فصل سوم ساختار پرده سوم و راه‌های مختلف برای ارتباط منطقی با پرده‌های دیگر بررسی می‌شود. از نظر نویسنده پرده سوم به جهت آن‌که پایان‌بندی در آن اتفاق می‌افتد از اهمیت خاصی برخوردار است. فصل چهارم با تکیه بر مطالب فصل سوم، به چگونگی زمینه چینی مناسب برای ورود به سکانس پایانی پرداخته می‌شود. مثال‌های نویسنده در فصل چهارم فیلم‌های «نجات سرباز رایان»، «شاهد»، «راکی»، «گلادیاتور»، «کازابلانکا»، «جداافتاده» و «ویل هانتینگ خوب» است.
فصل پنجم با عنوان «نبرد نهایی» چگونگی کشمکش نهایی شخصیت یا شخصیت‌های اصلی فیلمنامه را آموزش می‌دهد. راکی، نجات سرباز رایان، گلادیاتور و چند فیلم دیگر مثال‌های این بخش است.
فصل ششم و هفتم «نتیجه نبرد نهایی» و «گره‌گشایی» را بیان می‌کند. نویسنده در فصل هشتم که عنوان «پل» را با خود دارد یک عنصر دیگر را که باعث قوت پرده سوم در رسیدن به یک پایان‌بندی بزرگ موثر است را معرفی می‌کند و آن کنش آخری است که شخصیت اصلی در صحنه آخر «نبرد نهایی» است.
در فصل نهم پایان‌بندی فیلم‌های «راکی»، «جداافتاده»، «ویل هانتینگ خوب»، «نجات سرباز رایان»، «شاهد»، «راکی» و «گلادیاتور» شرح می‌شود. فصل دهم به شرح و بررسی سه نوع از پایان‌بندی‌های معمول سینمایی، یعنی «هالیوودی»، «خوش» و «امیدوار کننده» می‌پردازد.
نویسنده در فصل یازدهم با عنوان چیزی بهتر» به نوع خاصی از پایان‌بندی می‌پردازد که از تمام پایان‌بندی‌های معمول بهتر است و تاثیر زیادی بر ذهن مخاطب می‌گذارد. این پایان‌بندی زمانی به کار می‌رود که شخصیت اصلی چیزی را که می‌خواهد به دست نمی‌آورد، به عبارتی شخصیت اصلی به خواسته خود نمی‌رسد. مثال متفاوت این بخش فیلم «زندگی شگفت‌انگیزی» است.
در فصل دوازدهم به جهت هشدار به فیلمنامه‌نویسان پایان‌بندی ناموفق فیلم‌هایی چون «هوش مصنوعی»، «جاده تباهی»، «گزارش اقلیت» و «مرد سیندرلایی» همراه با چرایی ناموفق بودن آن‌ها درج شده است.
فصل سیزدهم پایان‌های بحث برانگیز را با تکیه بر پایان‌های فیلم‌های «دختر میلیون دلاری»، «گم شده در ترجمه» و «هفت» شرح می‌دهد. بحث برانگیز بودن به این معنا است که مخاطبان پس از پایان فیلم، در خارج از سینما به بحث در مورد آن بپردازند. در فصل چهاردهم نویسنده به تبیین «پایان‌های خارج از ساختار سه پرده‌ای» می‌پردازد.
نویسنده در پایان کتاب در چند صفحه با عنوان «نتیجه‌گیری» بیان می‌کند که در بیشتر مواقع کارگردانان یا بازیگران نقش اول، به خصوص کسانی که از معروفیت بسیاری برخودارند پایان‌بندی فیلمنامه را بدون توجه به نویسنده تغییر دهند. همچنین کتاب دو پیوست دارد، در پیوست اول نویسنده 30 سوال را طرح کرده است تا فیلمنامه‌نویسان با یافتن پاسخ این سوالات در فیلمنامه خود، به بررسی درباره خوب و یا بد بودن پایان‌بندی آن بپردازند. در پیوست دوم نیز برای مطالعه بیشتر در این موضوع چند کتاب، نشریه و سایت اینترنتی معرفی شده است، که سایت‌های اینترنتی آن به دلیل در دسترس بودن، بسیار می‌تواند برای خواننده ایرانی مفید باشد.
اما در پایان باید گفت که این کتاب برای مخاطبان ایرانی به خصوص دانشجویان رشته فیلمنامهنویسی و البته خود فیلمنامه نویسان بسیار مفید و کارا است. مدل تحلیل کتاب «پرده سوم» در دیگر کتاب‌های آموزشی فیلمنامهنویسی در ایران مشاهده نمی‌شود و از این منظر این کتاب در نوع خود بی‌مانند است. همانطور که در بالا بیان شد، یکی از ضعف‌های عمده در فیلم‌های ایرانی پایان‌بندی نامناسب آن‌ها است، به نحوی که فیلمنامه‌نویسان برای فرار از آن به پایان باز روی می‌آورند، که البته آن هم نامناسب است. این کتاب طرز نگارش پایان‌باز برای فیلمنامه را آموزش می‌دهد.
کتاب «پرده سوم» نوشته درو یانو را انتشارات ساقی با ترجمه محمد گذرآبادی در 260 صفحه و بهای پنج‌هزارو 400 تومان در دسترس فیلمنامه‌نویسان وعلاقمندان قرار داده است.
همچنین در قبل کتاب‌های «فراسوی مشتری‌مداری»، «داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامهنویسی»، «آثار کلاسیک سینمای مستند»، «فیلمنامه داستانی»، «تکنیک‌های تصویربرداری»، «الفبای تدوین»، «سبک استعلایی در سینما» و «اسطوره و سینما» با ترجمه محمد گذرآبادی منتشر شده‌اند.
«درو یانو» مدرس فلیمنامه‌نویسی در آمریکا در کتاب «پرده سوم» به آموزش نوشتن یک پایان بزرگ برای فیلمنامه می‌پردازد. ویژگی این کتاب در این است که نویسنده در فصل‌های مختلف همراه با تئوری‌های خود به تحلیل فیلم‌هایی می‌پردازد که در آن بخش مورد نظر نویسنده، فنی و در نتیجه موفق بوده‌اند.
کتاب از 14 فصل تشکیل شده است. در فصل اول اصول نگارش ساختار سه پرده‌ای در فیلمنامه یادآوری می‌شود. فصل دوم به رابطه بین پرده اول و سوم می‌پردازد، در این فصل برای آموزش بهتر مخاطبان کتاب ارتباط منطقی پرده‌های اول و سوم فیلم‌های «نجات سرباز رایان»، «محله چینی‌ها»، «گلادیاتور»، «مرد بارانی» و «ویل هانتینگ خوب» به این صورت بررسی می‌شود که نویسنده برای اتفاقات پرده اول این فیلم‌ها سوالاتی را طرح می‌کند و پاسخ آن‌ها را در پرده سوم فیلم نشان می‌دهد.
در فصل سوم ساختار پرده سوم و راه‌های مختلف برای ارتباط منطقی با پرده‌های دیگر بررسی می‌شود. از نظر نویسنده پرده سوم به جهت آن‌که پایان‌بندی در آن اتفاق می‌افتد از اهمیت خاصی برخوردار است. فصل چهارم با تکیه بر مطالب فصل سوم، به چگونگی زمینه چینی مناسب برای ورود به سکانس پایانی پرداخته می‌شود. مثال‌های نویسنده در فصل چهارم فیلم‌های «نجات سرباز رایان»، «شاهد»، «راکی»، «گلادیاتور»، «کازابلانکا»، «جداافتاده» و «ویل هانتینگ خوب» است.
فصل پنجم با عنوان «نبرد نهایی» چگونگی کشمکش نهایی شخصیت یا شخصیت‌های اصلی فیلمنامه را آموزش می‌دهد. راکی، نجات سرباز رایان، گلادیاتور و چند فیلم دیگر مثال‌های این بخش است.
فصل ششم و هفتم «نتیجه نبرد نهایی» و «گره‌گشایی» را بیان می‌کند. نویسنده در فصل هشتم که عنوان «پل» را با خود دارد یک عنصر دیگر را که باعث قوت پرده سوم در رسیدن به یک پایان‌بندی بزرگ موثر است را معرفی می‌کند و آن کنش آخری است که شخصیت اصلی در صحنه آخر «نبرد نهایی» است.
در فصل نهم پایان‌بندی فیلم‌های «راکی»، «جداافتاده»، «ویل هانتینگ خوب»، «نجات سرباز رایان»، «شاهد»، «راکی» و «گلادیاتور» شرح می‌شود. فصل دهم به شرح و بررسی سه نوع از پایان‌بندی‌های معمول سینمایی، یعنی «هالیوودی»، «خوش» و «امیدوار کننده» می‌پردازد.
نویسنده در فصل یازدهم با عنوان چیزی بهتر» به نوع خاصی از پایان‌بندی می‌پردازد که از تمام پایان‌بندی‌های معمول بهتر است و تاثیر زیادی بر ذهن مخاطب می‌گذارد. این پایان‌بندی زمانی به کار می‌رود که شخصیت اصلی چیزی را که می‌خواهد به دست نمی‌آورد، به عبارتی شخصیت اصلی به خواسته خود نمی‌رسد. مثال متفاوت این بخش فیلم «زندگی شگفت‌انگیزی» است.
در فصل دوازدهم به جهت هشدار به فیلمنامه‌نویسان پایان‌بندی ناموفق فیلم‌هایی چون «هوش مصنوعی»، «جاده تباهی»، «گزارش اقلیت» و «مرد سیندرلایی» همراه با چرایی ناموفق بودن آن‌ها درج شده است.
فصل سیزدهم پایان‌های بحث برانگیز را با تکیه بر پایان‌های فیلم‌های «دختر میلیون دلاری»، «گم شده در ترجمه» و «هفت» شرح می‌دهد. بحث برانگیز بودن به این معنا است که مخاطبان پس از پایان فیلم، در خارج از سینما به بحث در مورد آن بپردازند. در فصل چهاردهم نویسنده به تبیین «پایان‌های خارج از ساختار سه پرده‌ای» می‌پردازد.
نویسنده در پایان کتاب در چند صفحه با عنوان «نتیجه‌گیری» بیان می‌کند که در بیشتر مواقع کارگردانان یا بازیگران نقش اول، به خصوص کسانی که از معروفیت بسیاری برخودارند پایان‌بندی فیلمنامه را بدون توجه به نویسنده تغییر دهند. همچنین کتاب دو پیوست دارد، در پیوست اول نویسنده 30 سوال را طرح کرده است تا فیلمنامه‌نویسان با یافتن پاسخ این سوالات در فیلمنامه خود، به بررسی درباره خوب و یا بد بودن پایان‌بندی آن بپردازند. در پیوست دوم نیز برای مطالعه بیشتر در این موضوع چند کتاب، نشریه و سایت اینترنتی معرفی شده است، که سایت‌های اینترنتی آن به دلیل در دسترس بودن، بسیار می‌تواند برای خواننده ایرانی مفید باشد.
اما در پایان باید گفت که این کتاب برای مخاطبان ایرانی به خصوص دانشجویان رشته فیلمنامهنویسی و البته خود فیلمنامه نویسان بسیار مفید و کارا است. مدل تحلیل کتاب «پرده سوم» در دیگر کتاب‌های آموزشی فیلمنامهنویسی در ایران مشاهده نمی‌شود و از این منظر این کتاب در نوع خود بی‌مانند است. همانطور که در بالا بیان شد، یکی از ضعف‌های عمده در فیلم‌های ایرانی پایان‌بندی نامناسب آن‌ها است، به نحوی که فیلمنامه‌نویسان برای فرار از آن به پایان باز روی می‌آورند، که البته آن هم نامناسب است. این کتاب طرز نگارش پایان‌باز برای فیلمنامه را آموزش می‌دهد.
کتاب «پرده سوم» نوشته درو یانو را انتشارات ساقی با ترجمه محمد گذرآبادی در 260 صفحه و بهای پنج‌هزارو 400 تومان در دسترس فیلمنامه‌نویسان وعلاقمندان قرار داده است.
همچنین در قبل کتاب‌های «فراسوی مشتری‌مداری»، «داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامهنویسی»، «آثار کلاسیک سینمای مستند»، «فیلمنامه داستانی»، «تکنیک‌های تصویربرداری»، «الفبای تدوین»، «سبک استعلایی در سینما» و «اسطوره و سینما» با ترجمه محمد گذرآبادی منتشر شده‌اند.
نظر شما