به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)،‌ اهميت «نوروزنامه» در نثر ساده و روان آن است. به همين دليل اين اثر را در شمار متن‌هاي مهم ادبي مي‌دانند كه سرشار از تركيبات و واژگان رسا و خوش آهنگ زبان فارسي است. با آن كه تصحيحاتي از نوروز نامه در دست هست، اما اين بار دكتر محمدشريف ملك‌زاده و جعفر جوان‌بخت‌ اول، گزيده‌اي از آن را همراه با شرح دشواري‌ها و گفتاري درباره نوروز چاپ كرده‌اند و با مقدمه‌اي از دكتر حسن انوشه در اختيار علاقه‌مندان متن‌هاي كهن فارسي قرار داده‌اند. 

كتاب «گزيده نوروز نامه» با يادداشت كوتاهي از ملك‌زاده، درباره اهميت و ارزش اين اثر، آغاز مي‌شود. آنگاه نوشتاري از دكتر حسن انوشه آورده شده است. انوشه در ابتدا از جايگاه جشن‌ها در نزد مردم ايران و فراواني تعداد آن‌ها سخن گفته است. آنگاه از نوروز كه «شادترين و زيباترين جشن ايرانيان است» (ص12)، ياد كرده و ريشه تاريخي و اسطوره‌اي آن را برشمرده است. 

اهميت نوروز در دوران اسلامي و در نزد خلفا، از ديگر اشاره‌هاي مقدمه كتاب است. در ادامه «نوروز نامه» كه كهن‌ترين اثر فارسي جداگانه‌اي است كه درباره نوروز و آيين‌هاي آن مطالبي دارد، معرفي شده است. زمان نگارش نوروز نامه نيز از مواردي است كه انوشه به بحث مي‌گذارد و دلايلي را براي اثبات انتساب اين اثر به خيام مي‌آورد. 

انوشه از برپايي نوروز در روزگار صفويان و رساله‌هايي كه در آن دوره درباره اين جشن بزرگ نوشته شده بود، آگاهي‌هايي در اختيار خواننده قرار مي‌دهد و از اثري به نام «نوروز و سي روز» نوشته ملا محسن فيض‌كاشاني ياد مي‌كند كه درباره ويژگي‌هاي جشن نوروز و نام‌هاي سي گانه روزهاي فروردين است. سپس از شرحي كه ملك‌زاده و جوان‌بخت ‌اول بر «نوروز نامه» نوشته‌اند، سخن به ميان مي‌آورد و آن را «سودمندترين شرحي كه تاكنون بر نوروز نامه ي خيام نوشته شده است»، مي‌داند. 

انوشه مي‌نويسد: «شرح حاضر فحواي كتاب را چنان آسان‌ياب كرده كه خوانندگان عادي نيز مي‌توانند به سهولت از مطالب آن بهره ببرند. شارحان، گذشته از معني كردن واژه‌هاي دشوار و روشن كردن ويژگي‌هاي نحوي كتاب، تا آن جا كه منابع تاريخي اجازه مي‌داده‌اند، بسياري از نام‌هاي تاريخي و جغرافيايي را توضيح داده‌اند و كمابيش همه اصطلاحات نجومي را بازگشوده‌اند» (ص20). 

پس از آن، متن «نوروز نامه» آمده است. در پانوشت صفحات متن، تمامي واژگان دشوار، اصطلاحات و عبارات عربي توضيح داده شده و نام‌ها نيز با توضيحاتي مشخص شده است. بدين گونه خواننده مي‌تواند به آساني متن را، بي آن كه نياز به استفاده از منابع ديگر داشته باشد، بخواند. 

خيام رساله خود را با سبب پيدايش نوروز آغاز مي‌كند و ريشه اسطوره‌اي و تاريخي آن را بيان مي‌دارد و درباره دوازده ماه سال و معناي آن‌ها آگاهي‌هايي در اختيار خواننده قرار مي‌دهد. سپس از آيين‌هاي پادشاهان باستاني ايران و آمدن موبدان موبد نزد شاه در نخستين روز سال نو ياد مي‌كند. 

آگاهي‌هايي نيز درباره دفينه‌ها، انگشتري‌ها و پيرايه‌هاي آن، شمشير و تير و كمان، قلم و خاصيت آن به‌دست مي‌دهد. اطلاعاتي نيز درباره اسب و تيمارداري و نام اسبان و بازها در ادامه مي‌آيد. آخرين بخش كتاب جستاري است درباره «روي نيكو». در هر بخش نيز حكايت‌هاي كوتاه تاريخي و اجتماعي آورده شده و بدين گونه بر جذابيت كتاب افزوده شده است. 

در نوروزنامه خيام آمده است : «اما سبب نهادن نوروز آن بوده است که چون بدانستند آفتاب را دو دور بود. يکي آنک [آن‌که] هر سيصد و شصت و پنج روز و ربعي از شبانه‌روز باول [به اول] دقيقه حمل باز آيد، به همان وقت و روز که رفته بود نتواند آمدن، چه هر سال از همين مدت کم شود. و چون جمشيد آن روز را دريافت، نوروز نام نهاد و جشن آيين آورد... و بر پادشاهان واجب است آيين و رسم ملوک به جاي‌ آوردن از بهر مبارکي و از بهر تاريخ را و خرمي کردن باول [به اول] سال.»

خيام در ادامه‌‌ سخن، حکما را کساني مي‌داند که نوروز را به پادشاهان آموخته‌اند. اگر ما حکما را بخشي از پاسبانان و مفسران نظام دانايي عصر بدانيم، نکته‌ مورد نظر ما در اين بخش نوروزنامه به خوبي هويدا مي‌شود، زيرا خيام در ادامه مي‌آورد که موبدان اين آيين عجم را تا روزگار يزدجرد، آخرين پادشاه ساساني، گرامي مي‌داشتند. در اين بخش، جمله‌ کليدي خيام را شاهديم: «شها بجشن [به جشن] فروردين بماه [به ماه] فروردين آزادي گزين يزدان و دين کيان، سروش آورد ترا دانايي و بينايي به کارداني و دير زي با خوي هژير و...» 

در صفحات پاياني كتاب فهرست برخي از واژه‌هايي را كه در متن آمده است، به ترتيب حروف الفبايي، ذكر شده است اما از آوردن شماره صفحات در جلو هر واژه، غفلت شده است. در نتيجه خواننده‌اي كه بخواهد واژه‌اي را در متن بيابد، بايد همه صفحات كتاب را بنگرد. 

در پايان كتاب نيز نوشته‌اي از ملك‌زاده با عنوان «گفتاري درباره نوروز» آمده است تا خواننده از اين جشن ايراني آگاهي‌هاي افزون‌تري به‌دست آورد. در اين نوشته از پيدايش نوروز، ويژگي‌هاي آن، ريشه‌هاي تاريخي، باورهاي مردمي، زمان نوروز و جشن‌هايي كه با نوروز پيوند دارند، ياد شده است. 

كتاب «گزيده نوروز نامه»، با شرح و توضيح دكتر محمدشريف ملك‌زاده و جعفر جوان‌بخت اول توسط انتشارات ايرانيكا به بهاي چهار هزار تومان چاپ و پخش شده است.