به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين سمينار دو روزه كه صبح ديروز(سه‌شنبه) آغاز به كار كرد، تا پايان امروز با برپايي نشست‌هايي ادامه خواهد يافت.
آيت‌الله سيدمحمد خامنه‌اي سخنران ويژه روز دوم اين سمينار بود. او در آغاز سخنانش گفت: در حالي كه گفته مي‌شود فلسفه و حكمت اسلامي نداريم، اين حكمت توسط اميرالمومنين(ع) آغاز شد و حتي در زيارت‌نامه‌ها نيز مي‌توان حكمت و معرفت و توحيد را به معناي دقيق فلسفي و عقلي دريافت.
وي يادآور شد: ابن سينا به بركت تشيع و آشنايي با معارف حكمي شيعه توانست از عهده مباحث دشوار برآيد و آنها را به صورتي منظم كند كه فلسفه امروز ما به سبب آن از ساير فلسفه‌ها ممتاز شد.
رييس بنياد حكمت اسلامي صدرا ادامه داد: سوال اشتباهي از سوي عده‌اي مطرح مي‌شود مبني بر اين كه آيا فلسفه اسلامي اساسا فلسفه است. اين سوال را برخي غربيان نيز مطرح كرده‌اند. در پاسخ به آنها بايد گفت كه فلسفه‌اي جز فلسفه اسلامي نيست.
وي افزود: يكي از ويژگي‌هاي كار علمي، منطقي بودن آن است. اگر متافيزيك ارسطو در زمان حاضر خوانده شود، قابل پذيرش نخواهد بود.
آيت‌الله خامنه‌اي درباره ماهيت فلسفه گفت: فلسفه در معناي بيروني و پديدارشناسانه به معناي كشف است. يك دانشمند در نخستين گام در پي كشف قواعد علمي جهان برمي‌آيد. فلسفه در اين مرحله، علم‌ساز است. استفاده از عقل، استدلال مرحله بالاتر فلسفه به شمار مي‌آيد. در واقع، فلسفه يعني استدلال، زيرا در غير اين صورت فتوا خواهد بود. نظريه‌پردازي و فتوا دادن را نمي‌توان فسلفه ناميد.
وي افزود: فلسفه در اين تعريف، اكتشاف حقايق عالم و قواعد عمده عالم و پاسخ دادن به سوالاتي نظير «از كجا آمده‌ام، آمدنم بهر چه بود و به كجا مي‌روم آخر...» را بر عهده دارد. اين پرسش‌ها، سوال‌هاي اصلي فلاسفه، عرفا و عالمان است.
آيت‌الله خامنه‌اي فلسفه را ارثيه انبيا و حكما را شاگردان آنها خواند و گفت: فلسفه در ديرها تدريس مي‌شد و در ايران باستان نيز مغان، حامل علم و حكمت بودند.
وي با بيان اين كه «ماهيت‌شناسي عالم موجود عبارت است از يك سيستم» گفت: فلسفه بايد يك سيستم و دستگاه داشته باشد. اين دستگاه اول و آخر دارد و مسايل را حل مي‌كند. برخي از فلاسفه غرب افراد بزرگي بودند و هستند، اما به تكليف فلسفه عمل نكردند. فلسفه بايد يك سيستم كامل باشد و مسايل آن با يكديگر سازگاري دروني داشته باشند. همچنين اين فلسفه بايد پرسش‌هاي فلسفي و جهان‌شناختي ما را پاسخ دهد. اين ويژگي در فلسفه غرب كمتر به چشم مي‌خورند. من به اين فلسفه احترام مي‌گذارم و در برخي موارد از آن استفاده‌هايي مي‌كنم، اما اين گونه نباشد كه فلسفه اسلامي را در آستانه آن شهيد كنيم.
وي به تعريف ديگري از فلسفه اشاره كرد و گفت: در اين تعريف، فلسفه بايد حلال مسايل بشر باشد، همان ويژگي كه كمتر در فلسفه غرب وجود دارد، در حالي كه فلسفه اسلامي بر دو وجه نظري و عملي است.
رييس بنياد حكمت اسلامي صدرا ادامه داد: ميراث ما بسيار پربهاست و نبايد آن نفي كنيم و وجود آن را منكر شويم. فلسفه، قارچ نيست كه روزي سبز شود و روز ديگر از ميان برود. شكل ناقص فلسفه اسلامي از يونان آمد و سپس شكل ديگري به خود گرفت، نظير درشكه‌هاي قديم كه امروز تبديل به اتومبيل و هواپيما شدند.
وي افزود: بنياد حكمت اسلامي صدرا، مجموعه عظيم تاريخ فلسفه را در دست دارد. بر اساس اين پژوهش‌ها، فلاسفه يونان چشم به فلسفه‌دانان ايران باستان داشتند. همه چيز را يونانيان نمي‌دانستند. فلسفه بايد ريشه در تمدن بشري و قرن‌ها و هزاره‌ها داشته باشد.
آيت‌الله خامنه‌اي فلسفه را برآمده از وحي و آموزش پيامبران دانست و گفت: بايد قدر ميراث فلسفي‌مان را بدانيم و در عين حال، فلسفه‌هاي ديگر را نفي نكنيم. ما در حال مبادله‌ايم و همه چيز را قبول داريم، چرا كه افكار فلسفي بشر قيمت دارد، اما ارزش‌هاي اين تفكرات بايد درجه‌بندي شوند.
وي در پايان ابراز اميدواري كرد كه مباحث مطرح شده در سمينار «حكمت اسلامي و عالم معاصر» در قالب كتاب چاپ و به زبان‌هاي ديگر نيز ترجمه شود.
گزارش تكميلي متعاقبا ارسال مي‌شود.
چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ - ۱۲:۴۵
نظر شما