خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) ـ به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، غلامرضا جمشيدنژاد اول در نشست نقد كتاب «جامع‌البيان» كه بعدازظهر امروز(17 ارديبهشت) در سراي اصلي اهل قلم برگزار شد، درباره جايگاه اين مقدمه در كتاب «جامع‌البيان» اظهار داشت: اهميت ارايه اين مقدمه در علم تفسير از سوي «محمد‌بن جرير طبري» به اندازه اهميت مقدمه «ابن خلدون» در علم تايخ است.

وي با تاكيد بر فخيم و شكو‌همند بودن اين اثر، تصريح كرد: ترجمه كتاب «جامع‌البيان» به زبان فارسي، از نيازهاي جامعه تفسير قرآني به شمار مي‌آيد. ترجمه‌اي كه اكنون از اين اثر فخيم در دست داريم بسيار قديمي است. قرآن، كتابي زنده محسوب مي‌شود، لذا اثر «جامع‌البيان» محمد‌بن جرير طبري نيز كه الهام گرفته از قرآن كريم است، بايد به زبان عصر حاضر، روان و همه فهم ترجمه شود تا جوانان بتوانند آن را مطالعه كنند.

جمشيدنژاد اول افزود: تا قبل از كتاب «جامع‌البيان» اثري در حوزه تفسير قرآن كريم وجود نداشته كه با واژه جامع شروع شود و تمامي آيات قرآني را دربرداشته باشد. كتاب «جامع‌البيان» تمام مباحث قرآني، علوم و فنون قرآني را شامل مي‌شود.

جمشيدنژاد اول، در ادامه سخنانش، به زندگي‌نامه محمد‌بن جرير طبري اشاره و اظهار كرد: ابن جرير يكي از مفاخر بزرگ ايران و در شهر آمل متولد شده است. در كتاب «طبري و تفسير جامع‌البيان» كه تاليف آن را برعهده داشته‌ام، زندگي دانش‌آموزي و دانشجويي و سفرهاي دانشجويي و علمي طبري را به تفصيل مورد بررسي قرار داده‌ام. به عقيده من ارايه جزييات زندگي ايشان، درس‌هاي بي‌شماري را به مخاطبان مي‌دهد. پركاري، دقت عمل و خلوص در نيت و عمل محمد‌بن جرير طبري نمونه‌اي از خصوصيات شخصي و كاري ايشان به شمار مي‌آيند.

حجت‌الاسلام محمد علي كوشا، سخنران بعدي اين نشست بود كه درباره محمدبن جرير طبري عنوان كرد: طبري علاوه بر اينكه يك مورخ و مفسري بزرگ است، فقيه بلندپايه و صاحب‌نظر فقهي عصر خويش نيز به شمار مي‌آيد. او نخستين فردي بود كه فتواي حق قضاوت كردن زنان را صادر كرد. طبري در طي 86 سال زندگي پرثمري كه داشته، آثار علمي ارزنده‌اي را به رشته تحرير درآورده كه مهم‌ترين آنها «تاريخ طبري» و «جامع‌البيان» است.

وي ادامه داد: ابن جرير در كتاب «جامع‌البيان» اصل اعتدال را بيان كرده و شيوه‌اي را ارايه داده كه سني‌هاي افراطي زمان خويش را متمايل به تشيع و شيعه‌هاي افراطي عصر خويش را به اهل سنت متمايل كرده است. طبري فقط اهل نقل نبوده بلكه اهل اجتهاد نيز بوده است لذا كتاب «جامع‌البيان» از ويژگي‌ روايي، نقلي، تفسيري و اجتهادي برخوردار است.

اين مولف و پژوهشگر در پايان يادآور شد: كتاب «جامع‌البيان» محمدبن جرير طبري از ويژگي‌هاي خوبي برخوردار است اما گاهي علماي ما به اندازه بزرگي مقام علميشان مرتكب اشتباهاتي نيز مي‌شدند كه درباره اثر محمدبن جرير طبري مي‌توان به ارايه برخي از احاديث و روايات جعلي و اسرائيليات اشاره كرد كه از ارزش اين اثر جامع مي‌كاهد و زمينه را براي برخي از سوء استفاده‌كنندگان ديني فراهم مي‌كند.

در ادامه اين نشست علي بهراميان، سخنران بعدي درباره محمدبن جرير طبري گفت: ابن جرير يكي از علماي بزرگ در طول 15 قرن تاريخ اسلام به شمار مي‌آيد. كتاب «جامع‌البيان» كه به قلم او به رشته تحرير درآمده، آيينه‌اي تمام‌نما از تمامي علوم و جريان‌هاي سياسي عصر خويش است. او همت بسيار والايي در دانش‌اندوزي و تاليف كتاب داشته به گونه‌اي كه روزانه 18 صفحه از كتاب‌هايش را به نگارش درمي‌آورده است .

وي اظهار داشت: محمدبن جريرطبري به عنوان يك جمع‌كننده سنت تفسيري ـ تاريخي پيش از خود محسوب مي‌شود. آثار ابن جرير مجموعه‌اي از اقوال در حوزه تاريخ تفسير و فقه را دربردارند كه اين ويژگي، باعث تمايز آثار ايشان از ساير آثار موجود در اين حوزه شده است.

بهراميان با اشاره به ضعيف بودن برخي مطالب ارايه شده در كتاب «جامع‌البيان» عنوان كرد: محمدبن جرير طبري در تاريخ نويسي، مذاق عامه را درنظر گرفته و عقايد شخصيت‌هاي عصر خويش را رعايت كرده كه اين امر نشان‌دهنده كوته‌نگري وي در حوزه تاريخ است. از ديگر ويژگي‌هاي ضعف اين اثر مي‌توان به بيان برخي از افسانه‌‌هاي تاريخي اشاره كرد كه هيچ‌گونه جايگاهي در تفاسير قرآن ندارند.

وي در پايان خواستار اين شد كه كساني كه مي‌خواهند به مطالعه اين اثر بپردازند بايد به چگونگي استناد به آن آگاه باشند تا دچار بدفهمي در مطالب ارايه شده در آن نشوند.

نشست نقد كتاب «جامع البيان» عصر امروز(16 ارديبهشت) در سراي اصلي اهل قلم واقع در طبقه دوم شبستان با حضور جمعي از كارشناسان و پژوهشگران حوزه دين برگزار شد.