كارشناس آمريكايي عرفان و تصوف ايراني، تصوف را مظهر صلح، آرامش و دوستی خواند و گفت: اشعار صوفیانه را نباید تنها به عنوان شعرهایی رنگین و سخناني افسونآمیز در نظر گرفت، بلکه این اشعار دستوراتي مذهبی، اخلاقی و سیاسیاند كه ميتوان آنها را بهكار بست./
وي تصوف را مظهر صلح، آرامش، رفاقت و دوستی خواند و گفت: مقصود حافظ در اشاره به جنگ هفتاد و ملت نیز ارایه پیامی صلحطلبانه است.
استاد مطالعات اسلامي و عربي دانشگاه اكستر انگلستان یکی از مفاهیم سیاسی تصوف و تأكيد آن را تلاش براي تبدیل اختلافات کیشها و مذاهب و اديان برشمرد و گفت: روح اين مفهوم كاملا در اين بيت از اشعار سبزواری كه میگوید؛ «عشق، صلح کل و باقی همه جنگ است و جدل / عاشقان، جمع و فِرَق، جمع پریشانی چند» مشهود است. سبزواري که بزرگترین فیلسوف قرن نوزدهم نيز به شمار میآيد، رابطه مستقیمي با طریقتهای صوفی آن زمان داشت.
برنده پانزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش مطالعات ایرانی كه ادبيات ايران را در سخنرانياش در موسسه حكمت و فلسفه، ديواري نیمساخته توصيف كرده بود، درباره دلايل توقف ساخت اين ديوار عظيم گفت: پاسخ به این سوال بحث مفصلی را میطلبد. اين موضوع به طور مشروح در يكي از كتابهايم با عنوان «تاريخ تصوف» بررسي شده است.
وي افزود: كند شدن پيشرفت ادبيات عرفاني ايران، دلايل سياسي و اجتماعي دارد كه مباحث آن بيشتر در حوزه تصوف عملي قابل بررسي اند. اين دلايل متعدد بايد به صورت سلسلهوار بررسي شوند.
وي افزود: نسخههاي خطي فراواني از متون مهم عرفاني تاكنون تصحيح و منتشر نشدهاند. به همين دليل گمان ميكنم ميراث صوفيه، ميراثي است كه تاكنون تحقيق جدي درباره آن انجام نگرفته است.
كارشناس عرفان و تصوف خاطرنشان كرد: البته اكنون اين ديوار نيمساخته با فعاليت موسساتي نظير خانه كتاب و افرادي كه در موسسه حكمت و فلسلفه به تصحيح و تأليف متون عرفاني و تصوف ميپردازند، در حال بازسازي است.
وي در ارزيابي كتابهاي تاليفي غربيان در حوزه عرفان و تصوف، اين آثار را پرتعداد و برخوردار از محتواي قابل توجه علمي دانست و گفت: تاكنون درباره تاريخ اجتماعي عرفان و تصوف و عقايد صوفيان، كتابهاي بسياري توسط محققان غربي نوشته شده كه برخي از آنها بهتر از نمونههاي ايراني آنند.
نويسنده كتاب «فراسوي كفر و ايمان شيخ محمود شبستري» ادامه داد: به عنوان مثال، بهترين كتاب درباره حلاج از سوي شرقشناسان غربي نوشته شده است. همچنين فريتز ماير درباره ابوسعيد ابوالخير و فرانك لوييس درباره مولانا بهترين كتابها را منتشر كردهاند.
لويزن خاطرنشان كرد: در اينجا بايد به نكتهاي مهم اشاره كنم و آن اين كه يادگيري زبان انگليسي براي محققان ايراني عرفان و تصوف علاوه بر زبان عربي يك ضرورت است، زيرا در برخي موارد غربيان پيشقدم شده، آثار ارزشمندي در اين حوزه خلق كردهاند.
وي درباره ترجمههاي فارسي به انگليسي در حوزه عرفان و تصوف گفت: محققان فرانسوي در مطالعه و ترجمه كتابها از فارسي و عربي به زبان فرانسه، به دليل كمكهاي اجتماعي، جلوتر از كشورهاي انگليسي زبانند، اما اين ترجمهها در كشورهاي انگليسي زبان نيز رو به افزايش است نظير؛ سه ترجمه از رساله «قشيريه» و دو ترجمه از «تذكرهالاولياء» كه در سالهاي اخير به زبان انگليسي برگردانده شدهاند.
نظر شما