كتاب «غدير در نگاه خورشيد» نوشته دكتر مرتضي طاهري از سوي انتشارات دليلما به چاپ ششم رسيد. اين اثر علاوه بر شرح جايگاه امامت و ماجراي غدير و امامت اميرالمومنين علي(ع) مطالب سودمندي را از كلام امام رضا(ع) ارائه ميدهد./
بر اساس مطالب كتاب، از آن جا كه خداوند هيچگاه زمين را از حجت خويش خالي نگذاشته است، پس از خاتم انبيا، حضرت محمدبن عبدالله(ص) درهاي تابناك امامت را براي هدايت و راهنمايي بشر برگزيد. در تاريخ درخشان اهلبيت(ع) اين امر به وضوح ديده ميشود كه آن برگزيدگان الهي هريك با ماموريتي ويژه و تعيين شده از جانب حضرت حق به تربيت علمي و عملي و دستگيري از شيعه پرداختهاند. اكنون كه دوران امامت حضرت وليعصر(عج) است و آن وجود مبارك سكاندار كشتي بزرگ امت محمدي(ص) است، خورشيد وجودش رشد دهنده جهان و جهانيان و مربي انسانهاي طالب كمال است، هرچند اين خورشيد عالمافروز امروز در وراي ابر غيبت به سر ميبرد و از بسياري از بركات حضورش بيبهرهايم، اما باز هم وجود مباركش سبب خيرات و بركات آسماني و زميني است، هم او كه عقل در گلستان معرفتش حيران ميماند، بيان در مقام توصيفش راه به جايي نميبرد و قلم از نگاشتن باز ميايستد.
امام رضا(ع) در توصيف امام ميفرمايد: «الامام عالم لا يجهل و راع لا ينكل؛ امام و رهبر معصوم، دانشوري است كه گرفتار جهل و ناداني نميشود و فرمانروايي است كه عقبنشيني نميكند.» ايشان همچنين در بياني ديگر، ضمن طرح برخي وظايف و مسووليتهاي امام، از ضرورت دانش و بينش والاي او پرده برميدارند كه: «الامام يحلل حلالالله و يحرم حرامه و يقيم حدودالله و يذب عن دينالله و يدعو الي سبيلالله بالحكمة والموعظةالحسنة والحجةالبالغة؛ امام، احكام حلال و حرام خدا را بيان ميكند، حدود الهي را رعايت مينمايد، نگاهبان دين خداست و مردم را با حكمت و پند و اندرز پسنديده و نيكو و دليل و برهان بليغ و رسا به راه خداي متعال فرا ميخواند.»
يكي از بديهيترين صفات امام(ع) و خصوصيات امامت در مكتب اسلام، دانش و شناخت، معرفت به صفات و افعال خداي سبحان و شناخت كامل اصل توحيد و مسايل مربوط به آن (اعم از اصول، فروع و مفاهيم و اصطلاحات) همچنين آشنايي دقيق با احكام الهي و قوانين و مقررات شرع مقدس و نيز آگاهي از كتاب خدا و سنت پيامبر اكرم(ص) است.
همچنين داشتن بينش صحيح نسبت به اوضاع اجتماعي و سياسي زمان نيز، براي نظم و سامان بخشيدن به حيات انسانها از ضروريات امامت به شمار ميرود.
ميزان و معيار زندگي اين گرانمايگان همان سنت رسولخدا(ص) و مواريث انبيا(ع) است و آنان خود پرچمدار تنزيل و تاويلاند. كشف حقايق و بطون قرآن و بيان دقايق و لطايف آن فقط از ايشان ساخته است. از اين روي براي دستيابي به اين معارف بلند بايد در محضرشان زانوي ادب بر زمين زد و با عطر كلامشان مشام جان را نوازش داد. آري! ايشان معادن علم و حكمت الهياند.
ويژگي ديگري كه در زندگي ائمه(ع)، نمايان است و ايشان را از ديگران متمايز ساخته و انظار را به سوي آنان جلب مينمايد، اين است كه بر ديگران حق تعليم و تربيت دارند، بدون اين كه كسي بر آنان چنين حقي داشته باشد و بدون ترديد اين از فضل پرودگار نسبت به آنهاست كه ايشان را بر آفريدگان حجت قرار داده و بر اين فضيلت حتي دشمنانشان گواهي دادهاند. آنچه اين مدعا را تاييد و تقويت ميكند، اين است كه حدود و مرزهاي برخي از علوم و دانشها تا قبل از زمان ائمه(ع) روشن و شناخته شده نبود و بر اثر تعاليم ايشان، حدود آنها روشن و بسياري از مشكلات مطرح شده، برطرف شده است. يكي از علوم؛ دانش شيمي است كه براي نخستينبار امام صادق(ع) مباني و قوانين آن را بنيان نهادند و ديگر دانش پزشكي است كه امام رضا(ع) ضوابط و دقايق آن را با شيوهاي نوين و روشي جالب در رسالهاي براي مامون شرح دادهاند. همچنين در ايجاد احكام و تاسيس مباني و توسعه و تنوع بخشيدن به مطالب بسياري از علوم ديگر، اهلبيت(ع) سهم بزرگي داشتهاند و اخبار و آثار آنان شاهد بر اين مدعاست.
به عقيده نويسنده اين كتاب، تاريخ گواهي ميدهد احاطه ائمه(ع) به انواع علوم و فنون و معارف، آنچنان مايه شگفتي و اعجاب و احترام امت اسلام بود كه نظر آنان درباره هر مساله و موضوع دشواري كه براي دانشمندان و فقها و علماي معاصر پيش ميآمد، حجت و حكم قاطع بود و هيچ چيز از ايشان پرسيده نميشد، مگر اين كه با كمال سهولت بدان پاسخ قانع كننده ميدادند، آنچنان كه مشكلات، آسان و پيچيدگيها برطرف ميشد.
اين امتياز ويژه آنهاست و هيچيك از دانشمندان و فقها و حكما و انديشمندان اسلام، در هر طبقه و رتبهاي از دانش و حكمت چنين امتيازي را احراز نكردهاند.
امام موسيبنجعفر(ع) در مقام اثبات شايستگي حضرت عليبن موسيالرضا(ع) براي منصب امامت و رهبري امت، برتري دانش حضرت را يادآور ميشوند و در حالي كه به آن حضرت اشاره ميكنند، به يكي از اصحاب خويش، به نام عليبن يقطين ميفرمايند: «هذا افقه ولدي...؛ ايشان فقيهترين فرزندان من است. كنيه خود را به او بخشيدهام .»
دانشمندان معاصر امام رضا(ع) اعم از فقيهان، فيلسوفان، متكلمين مسلمان اهل غلو و حتي كفار و منكرين وجود خدا، بارها بر فراواني دانش و بينش آن امام همام و توانمندي ايشان در استدلال و برتريشان در بحث و گفتوگو با دشمنان اسلام در جلسات گوناگون مناظره، مصاحبه و... شهادت دادهاند تا جايي كه محمدبن عيسي يقطيني اظهار ميداشت: «وقتي مردم، در خصوص امامت حضرت رضا(ع) اختلاف پيدا كردند، من كه مسوول جمعآوري پرسشهاي مردم و پاسخهاي آن حضرت بودم، 15 هزار مساله گردآوري كردم كه از امام هشتم(ع) سوال شده و ايشان به آنها پاسخ فرمودند.»
از اباصلب هروي نقل شده كه گفت: «هرگز داناتر از امام رضا(ع) مشاهده نكردم و هيچ دانشمندي را نديدم، مگر اين كه درباره آن حضرت همينگونه گواهي ميداد. روزي مامون در يك مجلس، تعداد زيادي از علما و دانشمندان اديان و مذاهب، فقيهان اسلامي و فيلسوفان و متكلمان را گرد آورد و امام(ع) تمام آنان را مغلوب براهين خويش ساخت تا جايي كه هيچيك از آنها نبود، مگر اين كه به فضل و كمال ايشان و ضعف و ناتواني خود اقرار و اعتراف نمود. همچنين شنيدم كه آن حضرت ميفرمود: "در روضه منوره رسول اكرم(ص) در جمع دانشمندان مينشستم. هرگاه يكي از آنان به طرح مسالهاي ميپرداخت و پاسخش را جويا ميشد، تمامي ايشان به من اشاره كرده، پاسخ را از من ميخواستند". امام رضا(ع) افزودند: "مسايل زيادي برايم ارسال داشتند و من به آنها پاسخ دادم."»
فرمايش گهربار امام موسيبن جعفر(ع)، پدر بزرگوار آن حضرت، نيز چنين است: «هذا اخوكم عليبن موسي، عالم آلمحمد(ص)، فاسالوه عن اديانكم واحفظوا ما يقول لكم؛ اين شخص بزرگوار، برادر شما عليبن موسي، دانشمند خاندان محمد(ص) است. پس، از حضرتش مسايل ديني خود را سوال كنيد و آنچه در پاسخ شما ميفرمايد، به خاطر بسپاريد.»
به گواهي تاريخ در عصر امام رضا(ع) ديگربار احياي معارف ديني را نظارهگريم. امام(ع) نه تنها در زمينه مباحث توحيدي حركت و تلاش عظيمي داشته، بلكه در جهت بيان جايگاه امامت و اثبات شوون ولي معصوم نيز گامهاي ارزشمندي برداشت و غبار غفلت از ديدگان بسياري از حقطلبان زدوده است. امام(ع) بر طرح بحثهاي مربوط به امامت و ولايت تاكيدي خاص داشت. ايشان با بيان رساي خويش در اين زمينه آنچنان مدعيان دروغين را رسوا ميساخت كه همگان انگشت حيرت به دندان ميگزيدند. اين نكته را ميتوان در مباحثهها و جلسات مناظرهاي كه مامون به زعم باطل خويش جهت خرد كردن مقام علمي امام(ع) به راه ميانداخت به خوبي ديد. از جمله، امام هشتم(ع) در ارتباط با جايگاه امامت و ماجراي غدير و وصايت اميرالمومنين(ع) در مناظرات و مباحثات علمي مطالب سودمندي ارائه فرمود كه بيان آنها در جهت روشن كردن افكار، عبادتي بزرگ و گامي بلند در احياي امر امامت است، آنسان كه خود فرمودند: «خداوند كسي را كه امر ما را زنده كند، مشمول رحمت خويش قرار دهد.»
كتاب حاضر، در هفت گفتار سامان يافته است. امام رضا(ع) و غدير، خاطرهاي با امامت غدير، غدير،؛ دين كامل و نعمت تمام، جلوههاي غدير، روزهايي با ياد غدير، بزرگداشت غدير و يادگار غدير، گفتارهاي اين اثر را تشكيل ميدهند.
كتابهاي فلاحالمسائل، اقبالالاعمال، عيون اخبارالرضا(ع)، كمالالدين و تمامالنعمه، اخبار و آثار حضرت امام رضا(ع)، مسندالامامالرضا(ع)، الغدير و بحارالانوار، از منابع و مصادر نويسنده در تدوين اثر حاضرند.
چاپ ششم كتاب «غدير در نگاه خورشيد» در شمارگان 7000 نسخه، 183 صفحه و بهاي 20000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما