چاپ نخست كتاب «واقعه قرآني غدير» نوشته محمدباقر انصاري از سوي انتشارات دليلما منتشر و روانه بازار نشر شد./
«غدير» واقعهاي است لايق لقب «قرآني» نقطه آغاز آن با قرآن، همه مراحل آن با نزول پي در پي قرآن، تار و پود خطابهاش آميخته با آيات قرآن و خاتمه آن با حضور قرآن است كه اين همه واقعهاي در سايهسار قرآن براي ما ترسيم ميكند.
كجاي تاريخ اسلام را سراغ داريم كه در يك ماه بيش از دويست آيه قرآن در فراز و نشيب يك ماجرا نازل شده يا مورد استناد قرار گرفته باشد يا كدام خطابه را سراغ داريم كه بيش از صد آيه قرآن در آن شاهد آورده شده باشد؟ كدام برنامه اسلام را ميشناسيم كه دو آيه بسيار مهم قرآن مستقيما و صريحا معرف آن باشد؛ يكي دستور به ابلاغ آن با «يا ايهاالرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله يعصمك منالناس» كه با ضمانت الهي به استقبال مبلغ اعظم غدير ميآيد و ديگر نتيجه ابلاغ آن با «اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتي و رضيت لكم الاسلام دينا» كه امضاي خالق جهان را بر اين ابلاغ عظيم اعلام مي كند.
در اين كتاب، ماجراي سفر يك ماههاي پيش روي خوانندگان است كه در مرحله به مرحله آن آيات قرآن نازل شده يا مورد استناد قرار گرفته است، آياتي براي آماده سازي فكري مردم در راستاي پذيرش و درك مساله ولايت، آياتي به عنوان اوامر مستقيم اعلان ولايت در غدير، آيههايي از قرآن خبر از توطئههاي پشت پرده منافقان و شياطين يا به عنوان مقابله در برابر فتنه انگيزيهاي علني آنان و آياتي به عنوان پاسخ به سوالات مردم درباره غدير.
در بخشي از مقدمه كتاب حاضر آمده است: «سراسر خطبه يك ساعته پيامبر(ص) در غدير آميخته با آيات قرآن است. چند سوره به طور كامل در متن خطبه قرائت شده و مورد استناد و تفسير قرار گرفته است. آياتي نيز به صراحت يا به صورت ضمني در خطابه غدير آمده كه اشاره آن به آيات قرآن واضح است.
در كنار اين حضور قرآن در غدير، بيانات مفصلي درباره عظمت قرآن و تفسير آن و صاحبان چنين مقامي در خطبه غدير به چشم ميخورد.
ارتباط عميق اين آيات با اصل واقعه غدير قابل توجه است. در حالي كه محور سخن در غدير ولايت اهلبيت(ع) است، اوامر خاص مربوط به آن، معرفي دوستان و دشمنان ولايت، نشان دادن مرزهاي ولايت و برائت، شناخت مقام والاي عصمت، همه در سايه قرآن بيان شده و به گونهاي منسجم، غدير را از متن قرآن استخراج كرده و قرآن را در متن غدير جاي داده است.
در كتاب حاضر به انگيزه نشان دادن قرآني بودن غدير، برخورد لازم ديدم با تدوين صورت كاملي از واقعه غدير خم، اين ادعا را به اثبات برسانم كه غدير يك ماجراي آميخته با قرآن است و اين قابل اثبات در همه فراز و نشيبهاي ماجرا ست.
دوازده بخش كتاب بر اساس مقطعهاي اصلي واقعه غدير تقسيم شده كه از مدينه آغاز ميشود و تا مكه ميرود و از آنجا با مراسم حج همراه ميشود. با پايان حج، حركت به سوي غدير آغاز ميشود و با رسيدن به سرزمين خم، پيامبر (ص) سخنراني مفصل خود را برگزار ميكنند و سپس مراسم سه روزه غدير آغاز ميشود، وقايع متعددي در ارتباط با غدير در اين ايام رخ ميدهد تا هنگام خروج از غدير فرا ميرسد. از غدير تا مدينه وقايعي اتفاق ميافتد و با وصول به مدينه هنوز ماجرا پايان نمييابد، بلكه تا روز رحلت پيامبر(ص) هنوز غدير در جريان است و آيات قرآن آن را پشتيباني ميكند.»
اگر نتيجه كتاب حاضر آن باشد كه غدير و قرآن با هم و در كنار يكديگر مطرح شدهاند و بايد هريك را پشتيبان و مفسر يكديگر بدانيم، تا ابد افتخار خواهيم كرد كه قرآن عزيز در آغوش غديريان است و غدير عزيز با اهل قرآن است. اكنون هنگام آن است كه از تفسير قرآن به حقايق غدير و از تاييد غدير با حقايق قرآن نهراسيم و در برابر حقيقتي كه در اين باره در متن تاريخ ديده ميشود، سر تسليم فرو آوريم و تا ابد افتخار كنيم كه قرآن ما با غدير و غدير ما با قرآن است.
كتاب حاضر در 12 بخش سامان يافته است. در بخش اول كه با عنوان «از مدينه تا مكه» مزين شده، آمده است: «ماه ذيالعقدة سال دهم هجري، مدينه غافل از مراسم عظيمي بود كه در آيندهاي نزديك در مكه و غدير به وقوع ميپيوست. هنوز سفر حج از سوي خدا و رسول اعلام نشده بود كه آماده سازي فكري مردم براي پذيرش و درك مفاهيم بلند ولايت و امامت با نام قرآن آغاز شد.
اين شروع با نزول آيه بسيار مهمي از قرآن درباره مقام با عظمت پيامبر(ص) بود كه بعد از آن محور غدير قرار گرفت. آيه ششم سوره احزاب "النبي اولي بالمومنين من انفسهم ... ؛ پيامبر بر مردم از خودشان صاحب اختيارتر است ..." در آن روزها در مدينه بر پيامبر(ص) نازل شد، كه صاحب اختياري آن حضرت را بر مردم بيان ميكرد و مقدمهاي بود براي كلمه "مولي" در "من كنت مولاه فعلي مولاه" كه در غدير اعلام شد.
كلمه "اولي به نفس" كه تركيب پر معنايي بود در اذهان مردم جرقههايي ايجاد كرد و انگيزهاي براي فهم دقيقتر معناي آن شد. لذا از پيامبر پرسيدند: يا رسول الله، اين ولايت چيست كه به وسيله آن به شما بر ما از خودمان بيشتر اختيار داريد؟ حضرت پاسخ فرمودند: "پذيرفتن و اطاعت در آنچه دوست بداريد و آنچه بر شما خوش نيايد و دوست نداشته باشيد". مردم با شنيدن اين محتواي بلند گفتند: پذيرفتيم و اطاعت ميكنيم.»
با اين اقرار كه مردم در برابر مقام «اولي به نفس بودن پيامبر(ص)» كردند آيه هفتم سوره مائده به عنوان سند و شاهدي از اين اعتراف نازل شد: «واذكروا نعمةالله عليكم و ميثاقه الذي و اثقكم به اذ قلتم سمعنا و اطعنا و اتقوا الله ان الله عليم بذاتالصدور؛ نعمت خدا بر شما و پيمان او را به ياد آوريد كه با شما ميثاق بست، آنگاه كه گفتيد: شنيديم و اطاعت كرديم و تقواي خدا را پيشه كنيد كه خداوند به باطن قلبها آگاه است».
در مرحله بعد سه آيه از قرآن نازل شد كه عبارت بودند از آيه 59 سوره نساء:«يا ايها الذين امنوا اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولي الامر منكم، فان تنازعتم في شيء فردوه الي الله و الرسول ان كنتم تومنون بالله و اليوم الاخر ... ؛ اي كساني كه ايمان آوردهايد، خدا و پيامبر و صاحب اختيار خود را اطاعت كنيد. اگر در چيزي نزاع كرديد آن را به خدا و رسول ارائه كنيد اگر به خدا و روز قيامت ايمان آوردهايد ...»، و آيه 55 سوره مائده: «انما وليكم الله و رسوله و الذين امنوا الذين يقيمون الصلاة و يوتون الزكاة و هم راكعون؛ صاحب اختيار شما خداست و رسولش و كساني كه ايمان آورده نماز را به پا ميدارند و در حال ركوع زكات ميپردازند»، و در آيه 16 سوره توبه: «ام حسبتم ان تتركوا ود لما يعلم الله الذين جاهدوا منكم و لم يتخذوا من دونالله و لا رسوله و لا المومنين وليجة د...؛ آيا گمان كردهايد كه به حال خود رها ميشويد در حالي كه هنوز خدا جهاد كنندگان از شما را بايد بشناسد كه جز خدا و رسول و مومنين را صاحب اسرار خود قرار نميدهند».
مردم پرسيدند: يا رسول الله، آيا اين سه آيه و عناوين اصلي آنها يعني «اولو الامر» و «موتي الزكاة في الركوع» و «المومنين» درباره گروهي خاصي از مومنين است يا شامل همه آنان ميشود؟ در پاسخ خداوند به پيامبرش دستور داد واليان امر مردم را به آنان بشناساند و ولايت را براي آنان تفسير و بيان كند همانگونه كه نماز و زكات را برايشان بيان كرده است؛ و از همين جا بود كه برنامه غدير تدارك ديده شد تا در آن مراسم عظيم مفهوم و شوون ولايت در شكوهمندترين شكل خود براي مردم بيان شود. جالب اينكه در مراسم غدير هم پس از خطابه مردم به ياد آوردند كه در مدينه درباره همين سه آيه سوال كردند و امروز روز پاسخ آن است. اين بود كه درباره همين سه آيه بار ديگر سوال كردند.
با اين مقدمات كه مردم را براي مساله ولايت به كنجكاوي وادار كرده بود، جبرئيل بر پيامبر(ص) نازل شد و با اشاره به آيه اكمال دين -كه بعدا به عنوان آيه 67 سوره مائده نازل شد- چنين پيام آورد: «يا محمد! خداوند -جل اسمه- به تو سلام ميرساند و ميفرمايد: "من پيامبري از پيامبرانم و رسولي از فرستادگانم را از دنيا نبردم مگر بعد از كمال دينم و موكد نمودن حجتم. اكنون دو مساله از واجبات باقي مانده كه بايد آن را به قومت ابلاغ نمايي: يكي حج و ديگري ولايت و خلافت بعد از خودت، چرا كه من زمينم را از حجتم خالي نگذاشتهام و تا ابد خالي نميگذارم».
قرآن و غدير در مراسم حج، پس از مراسم حج، از مكه تا غدير خم، در خطابه بلند غدير، پس از خطابه غدير، در مراسم سه روزه غدير، در ساعات پايان غدير، از غدير خم تا مدينه، در بازگشت از غدير خم، قرآن و غدير در مدينه و قرآن و غدير در آخر عمر پيامبر (ص)، عناوين بخشهاي ديگر اين اثر را تشكيل ميدهند.
كتابهاي عوالمالعلوم، الاقبال، كتاب سليم، فرائدالسمطين، بحارالانوار، الغدير، المغازي، وفاءالوفاء، التنبيه والاشارات، اخبار مكة، شفاءالغرام، امالي طوسي، تاريخ مدينه دمشق، بشارةالمصطفي، تفسير فرات، المستدرك عليالصحيحين، السيرةالنبوية، امتناعالاسماع، نيلالاوطار، البداية والنهاية، الاصابة، تهذيبالكمال، سنن ابي داود، الطبقاتالكبري، العددالقوية، دعائمالاسلام، تفاسير (قرطبي، قمي)، المعجمالاوسط، عللالشرايع، عدةالداعي، شواهدالتنزيل، مناقب ابن شهر آشوب، شرحالاخبار، تاويلالآيات، طبقات ابن سعد، احتجاج، مناقب ابن مغازلي، الطرائف، امالي مفيد، الكافي، امالي صدوق، الخصال، سفرالسعادة، جمهرة خطبالعرب، سنن ابن ماجه، صحيح ترمذي، مسندالشاميين، نور الثقلين، ينابيعالموده و ... از منابع و مصادر نويسنده در تدوين كتاب حاضرند.
چاپ نخست كتاب «واقعه قرآني غدير» در شمارگان 3000 نسخه، 224 صفحه و بهاي 18000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما