فاطمه پرهامراد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اخیراً کتابی بهقلم فاطمه پرهامراد و با عنوان «از خوابهای نوه قدمبخیر و اوس ولیبابا» در انتشارات نگاه منتشر شده که کتابیست در نقد و بررسی آثار یوسف علیخانی، داستاننویس معاصر ایرانی. نویسنده در این کتاب به وجوه مختلف داستانهای یوسف علیخانی پرداخته است.
فاطمه پرهامراد در گفتوگو با ایبنا، انگیزه خود را از نگارش این کتاب، کنجکاوی به کنکاش در آثار علیخانی پس از مطالعه رمان «خاما» عنوان و بیان کرد: حدود سه سال پیش به رمان «خاما» برخوردم؛ رمانی که به طور عجیبی من را به خودش مشغول کرد. به همین دلیل کنجکاو شدم بیشتر درباره نویسندهاش و دیگر آثارش بدانم. شروع کردم به جستوجو و این آغازی بر مطالعه عمیق آثار داستانی یوسف علیخانی شد. هر چه بیشتر در این راه جلو میرفتم، به نکات قابل توجه بیشتری میرسیدم که لزوم و اهمیت واکاوی عمیق این آثار و شناساندن آنها را به جامعه مخاطبین بیش از پیش ضروری نشان میداد و حاصل کار یک کتاب شد.
نویسنده کتاب «از خوابهای نوه قدمبخیر و اوس ولیبابا» درباره جایگاه آثار داستانی علیخانی در ادبیات معاصر گفت: آثار داستانی یوسف علیخانی، نه فقط در حوزه داستان بلکه آثاری با ارزش مطالعات فرهنگی و اجتماعی بهویژه فرهنگ عامه، ابعاد روانشناختی و جامعهشناختی هستند. علیخانی قصهگویی را به خوبی میشناسد و از دل همین قصهها به عمق متون کهن هم نقب زده و با بهرهگیری از آگاهی و دانش خود در این زمینه و همچنین تجربیات زیستهاش داستانهایی خلق کرده که در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و روانشناسی حرف برای گفتن دارند.
وی به شیوه تحلیل خود در این اثر اشاره کرد و افزود: در این مجموعه داستانهای کوتاه به طور مجزا و رمانها هم جداگانه از لحاظ ساختار داستانی، همچنین نماد و نشانه و اسطوره و گاه زبانشناسی مورد توجه قرار گرفتهاند. در تحلیل محتوای آثار سعی شده نقدها، نظرات و پژوهشهای موجود مطالعه و هر داستان از ابعاد و زاویههای مختلف تحلیل و بررسی شوند.
پرهامراد درباره فصلبندی کتاب نیز توضیح داد: کتاب در پنج فصل تنظیم شده است؛ در فصل اول به زندگی و آثار یوسف علیخانی پرداخته شده، فصل دوم به سه مجموعه داستان کوتاه وی (قدمبخیر مادربزرگ من بود، اژدهاکشان و عروس بید) اختصاص دارد. در فصل سوم سه رمان بیوهکشی، خاما و زاهو تحلیل و بررسی شدهاند؛ فصل چهارم به ارزش مطالعات فرهنگی آثار یوسف علیخانی اختصاص دارد و در فصل پنجم مفاهیم اجتماعی و جایگاه زنان در این آثار مورد توجه قرار گرفته است.
وی وجه اشتراک داستانهای علیخانی را در سه کلمه خلاصه کرد و گفت: زمین، زبان و زنان وجه اشتراک داستانهای علیخانی هستند. این نویسنده با خلق یک مکان داستانی ویژه به نام «میلک»، جهان داستانی خاصی را شکل داده که در آن فرهنگ، باورها، آیین و آداب و رسوم و زنان در مرکز توجه قرار دارند. همچنین در تمام این آثار عناصر طبیعت ازجمله کوه و درخت و آب تشخص پیدا کردهاند و از دردهای جامعه امروز حرف میزنند.
نظر شما