سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سایه برین: ادبیات کودکان و نوجوانان، نیازمند شاعران و نویسندگان و حتی متولیان دغدغهمند و توانمند است. شعر این حوزه، نتوانسته چون دیگر انواع شعر شکوفا شود و نقش قابل توجهی در بالا بردن سرانه مطالعه کشور ایفا کند. این مهم دلایل مختلفی دارد که قطعاً بررسی آنها برای فعالان و علاقهمندان این حوزه بسیار مفید خواهد بود. بر این اساس خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در پرونده شعر کودکونوجوان به این عوامل و چالشها و نیازمندیهای این حوزه میپردازد. در این قسمت از پرونده با جعفر مقیمیان، شاعر کودکونوجوان، در این باره گفتوگو کردهایم.
جعفر مقیمیان شعر را با سرودن غزل آغاز کرده است. وی سپس به دلیل همشهری بودن با کمال شفیعی، شاعر نوجوان، به شعر کودکونوجوان علاقهمند شده و در این زمینه قلم زده است چراکه معتقد است شعر نوجوان از نظر تکنیک با شعر بزرگسال تفاوتی ندارد. او درواقع مهمترین معضل شعر نوجوان امروز را هم عدم آشنایی شاعران نوجوان با شعر بزرگسال میداند.
شناخت شعر کودک کافی نیست
مقیمیان گفت: به جز معدود شاعرانی که در زمینه شعر نوجوان استاد، فرهیخته و آگاه هستند و شعرها و مجموعههای خوبی را منتشر میکنند، طیف وسیعی از شاعران به دلیل مطالعه کم شعرهای بزرگسال، چه کلاسیک و چه معاصر و عدم شناخت کافی نسبت به آنها، نتوانستهاند در شعر کودکونوجوان نیز خیلی قدرتمند ظاهر شوند.
وی با تاکید بر اینکه در شعر کودک تاکید بیشتر روی موسیقی و ریتم است و خیلی بار سنگینی از حیث محتوا بر دوش شاعران نیست، ادامه داد: میتوان گفت که از دلایل اصلی ضعف بیشتر شاعران کودکونوجوان، عدم شناخت اصل شعر یا شعر بزرگسال است.
مقیمیان خاطرنشان کرد: تمام شاعران کودکونوجوان جدا از اینکه باید شعرهای بزرگسال از کلاسیک و معاصر را آگاهانه بخوانند، خودشان هم باید در این حوزه دست به قلم باشند.
این شاعر کودکونوجوان افزود: اینکه ما بخواهیم صرفاً با مطالعه محدود شعرهای کودکونوجوان امروز، شاعر این حوزه شویم، خیلی کمککننده نیست و باید در شعر بزرگسال هم قلم بزنیم.
نبود فرصت برابر برای انتشار
مقیمیان با تاکید بر اینکه از جانب متولیان فرهنگ و هنر هم کوتاهیهایی در این زمینه شده است، گفت: در برخی از نشرهای دولتی، مجموعههایی که خوب هستند رد میشوند چون افرادی که در این نشرها برای انتخاب شعرها و مجموعههای ارسالی منصوب شدهاند، ممکن است بهدلایلی این آثار را کنار بگذارند.
این شاعر کودکونوجوان ادامه داد: بر این اساس کتابهای خوبی که پروسه حرفهای خود را طی کردهاند، در نشرهای دولتی که دامنه مخاطب و پخش گستردهای دارند به چاپ نمیرسند و مجبور میشوند در یک نشر خصوصی که محدودیتهای خاصی مثلاً در زمینه کاغذ دارد و تیراژها در آن پایین است به چاپ برسند.
مقیمیان افزود: برخی از افرادی که مسئول رد یا تایید مجموعهها هستند، اگر آثار خودشان را بررسی کنیم ممکن است که دارای ضعف فراوان باشد.
جشنوارهها و برگزیدگان ضعیف
وی با تاکید بر اینکه خودش خیلی اهل جشنواره نیست اما تمام کتابهایی را که در جشنوارههای معتبر جایزه میبرند تهیه و مطالعه میکند، گفت: در جشنوارهها هم متاسفانه این معضل وجود دارد. کتابهای برگزیده شده بعضی جشنوارهها گاهی نقص فنی و ضعف تالیف دارد یا دارای کشف و شاعرانگی نیست. این هم یکی از مشکلاتی است که از طرف متولیان فرهنگ و هنر به وجود میآید.
این شاعر در خصوص اینکه آیا امکان آموختن هنر شعر کودکونوجوان از طریق کارگاهها و تحصیلات آکادمیک هم وجود دارد، تصریح کرد: این بسترها در قالب کارگاههای تخصصی شعر کودکونوجوان هست. شاید شکل دانشگاهی آن خیلی معتبر نباشد اما مثلاً مصطفی رحماندوست که چهره شناختهشدهای است، زمانی در این زمینه فعالیت میکرد و بسیار هم تاثیرگذار بود.
نظر شما