به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از عرب ۴۸، رمانی ناشناخته از نویسنده و تاریخنگار برجسته آلمانی، سباستیان هافنر، ۲۵ سال پس از درگذشت او برای نخستینبار منتشر شد. این رمان که با عنوان «وداع» (Abschied) شناخته میشود، در سال ۱۹۳۳ نوشته شده اما هرگز در زمان حیات نویسنده منتشر نشده بود. انتشار این اثر، نگاه تازهای به زندگی و سیر تحولات فکری نویسندهای میافکند که سالها بعد، به یکی از مهمترین تحلیلگران فاشیسم و نازیسم در آلمان بدل شد.
نسخه خطی این رمان بهطور اتفاقی توسط پسر نویسنده، فرانز هافنر، هنگام مرتبسازی بایگانی خانوادگی کشف شد. به گفته او، این اثر نهتنها از لحاظ تاریخی و ادبی اهمیت دارد، بلکه بازتابی صادقانه از بحرانهای روانی، اجتماعی و سیاسی دوران پرالتهاب پیش از آغاز حکومت نازیها در آلمان است. فرانز این رمان را «شخصیترین نوشته پدرش» توصیف کرده و معتقد است که درک درست بسیاری از آثار متأخر هافنر، بدون خواندن این متن اولیه، ناقص خواهد ماند.
ماجرای رمان، درباره جوانی آلمانی است که با ظهور آدولف هیتلر و تغییرات شتابزده در ساختار سیاسی کشور، تصمیم به مهاجرت میگیرد. این تصمیم تنها از سر نارضایتی سیاسی نیست، بلکه از دل یک فروپاشی تدریجی هویت فردی و ملی شکل میگیرد. راوی داستان، که شباهت زیادی به خود نویسنده دارد، با دغدغههای فلسفی، اضطرابهای اخلاقی و بحرانهای درونیای مواجه است که گویی صدای درونی نسل روشنفکر شکستخورده آلمان در آستانه جنگ جهانی دوم را بازتاب میدهد. منتقدان ادبی در آلمان، انتشار این رمان را رویدادی مهم در شناخت بهتر چهرهای میدانند که پیش از این بیشتر با تحلیلهای تاریخی و سیاسیاش شناخته میشد. هافنر در آثار بعدیاش، بهویژه در کتاب مشهور «داستان آلمانی» (Defying Hitler)، با نگاهی دقیق و روشن، شرایط سقوط یک ملت به دامان فاشیسم را بررسی کرده بود. اکنون با انتشار «وداع»، فرصتی فراهم شده تا مخاطبان با سیر تکوین این بینش آشنا شوند و مرحلهای کمتر دیدهشده از زندگی فکری او را بازخوانی کنند.
رمان «وداع» نخست به زبان آلمانی منتشر شده و قرار است در آینده نزدیک، ترجمههای انگلیسی، فرانسوی و سایر زبانها نیز عرضه شود. این اثر میتواند منبعی ارزشمند برای پژوهشگران تاریخ فکری قرن بیستم و نیز علاقهمندان ادبیات مقاومت و مهاجرت باشد.
سباستیان هافنر با نام اصلی رایموند پریتسلر (۱۹۰۷–۱۹۹۹) نویسنده، روزنامهنگار و تاریخنگار سرشناس آلمانی است که بیش از هر چیز بهواسطه تحلیلهایش درباره آلمان نازی، سیاستهای هیتلر و منشأ جنگ جهانی دوم شناخته میشود. او در سال ۱۹۳۸ به دلیل مخالفت با رژیم نازی به بریتانیا مهاجرت کرد و در آنجا به همکاری با مطبوعات و رادیو پرداخت. هافنر بعدها به آلمان بازگشت و با نگارش آثاری چون Defying Hitler (داستان آلمانی)، The Meaning of Hitler (معنای هیتلر) و Churchill جایگاه خود را بهعنوان یکی از روشنفکران مؤثر قرن بیستم تثبیت کرد. سبک او در تلفیق روایت شخصی با تحلیل سیاسی، آثارش را به منابعی منحصربهفرد برای مطالعهی روانشناسی جمعی و تاریخ معاصر آلمان بدل کرده است. انتشار رمان تازهی او پس از گذشت بیش از دو دهه از درگذشتش، علاقهمندان به تاریخ و ادبیات را با وجهی کمتر شناختهشده از او آشنا میکند.
نظر شما