به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، رونمایی و معرفی کتاب «صنم گیان» با حضور محمد کرمی کارشناس، مجری، شاهدخت حیدری، مولف اثر و نبی‌اله تبار، مدیرمسئول انتشارات قلاویزان، پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت در سالن مجمع دفاع مقدس نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
شاهدخت حیدری، نویسنده اثر، با تشریح مضمون و پیام این رمان ۴۰۰ صفحه‌ای، به ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی آن پرداخت و گفت: نام کتاب، صنم‌جان، برگرفته از یک اسم بومی و زنانه است. واژه صنم در فرهنگ بومی منطقه ریشه دارد و گیان نیز با همان معنای عاطفی و پرمفهوم جان در زبان کردی همراه شده است. اما چرا صنم‌جان؟ پاسخ به این پرسش در صفحات پایانی کتاب گنجانده شده؛ جایی که خواننده با لایه‌های عمیق‌تری از روایت آشنا می‌شود.
او با اشاره به خاستگاه جغرافیایی شخصیت اصلی داستان افزود: این اثر روایت زندگی دختری‌ست روستایی از دیار مرزی ایلام؛ استانی که مردمش به‌واسطه زیستن در جوار مرز، با نوعی حس مسئولیت متولد می‌شوند و رشد می‌کنند. مرزنشینی تنها یک ویژگی جغرافیایی نیست؛ بخشی از سرشت این مردمان است. زن و مرد، به‌محض احساس خطر، به‌پا می‌خیزند و برای حفظ خاک‌شان قد علم می‌کنند. شخصیت اصلی این رمان نیز دختری نوجوان است که در دهه‌های ۵۰ تا ۷۰، در میانه تحولات سیاسی-اجتماعی کشور، رشد می‌یابد و شکل می‌گیرد.
این نویسنده در ادامه درباره ساختار و درون‌مایه اثر توضیح داد: طرح کلی داستان، واقعی و مستند است اما برای آنکه بتوانم تصویری جامع از استان ایلام ارائه کنم، وقایع تاریخی و اجتماعی مختلف را در قالب این روایت در کنار هم قرار دادم. بمباران‌های مکرر دوران جنگ تحمیلی، واژه فرار که در آن دوران برای پناه‌جویی مردم به‌کار می‌رفت و روزهایی که هشت سال طول کشید اما به‌اندازه یک عمر بر مردم گذشت، همه و همه در زندگی صنم جاری‌ست. او پشت جبهه مقاومت می‌کند، در حالی که مرز، خانه اش و خانواده‌اش در خط مقدم‌اند.
حیدری گفت: در این اثر، صنم تنها قهرمان داستان نیست. او نماد زن ایلامی است، اما در کنار او چندین شخصیت دیگر نیز به قهرمانی می‌رسند. سعی من این بود که همه رویدادهای بزرگ و تلخ استان را در زندگی یک خانواده بازتاب دهم؛ خانواده‌ای که اعضایش از خواهر و برادر تا همسر و بستگان، هرکدام نماد گروهی از مردمان این سرزمین‌اند.
در پایان، حیدری به اهمیت مطالعه در فرآیند نویسندگی اشاره کرد: خوراک نویسندگی، بی‌شک خواندن است. کسی که می‌خواهد قلم به دست گیرد، باید با مطالعه انس داشته باشد، حتی اگر روزی یک صفحه. متأسفانه نسل امروز به‌دلیل غلبه فضای مجازی از کتاب دور شده است، اما مطالعه در هر زمینه‌ای سیاسی، اجتماعی، تاریخی یا ادبی برای نویسندگی ضروری‌ست. حتی نوشتن روزانه خاطرات کوتاه می‌تواند آغاز خوبی برای قلم‌زدن باشد.
نبی‌اله تبار، مدیرمسئول انتشارات قلاویزان، در ادامه این برنامه با اشاره به ابعاد تاریخی و فرهنگی این اثر، نقش زنان در دوران پیش و پس از انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را مورد توجه قرار داد و گفت: در قالب اثر، محتوای آن و حتی در فرم داستانی آن، اگرچه با یک رمان مواجه هستیم، اما این اثر از جنبه‌های اعتقادی و اجتماعی نیز سرشار است. به‌ویژه آن‌چه در این کتاب درباره زنان و دختران پیش از آغاز جنگ تحمیلی روایت می‌شود، به‌وضوح نشان می‌دهد که حس اراده، خودباوری و حضور اجتماعی آنان تا پیش از این مقطع بسیار کم‌رنگ بوده است.
او افزود: جنگ تحمیلی که آغاز شد، مردان به جبهه‌ها رفتند و زنان تنها ماندند؛ آوارگی، بمباران‌ها، مهاجرت‌های ناگزیر. در این میان، زنان نه‌تنها باید از خانه و خانواده محافظت می‌کردند، بلکه نقش مدیریتی و سرپرستی را نیز به دوش کشیدند. همین دوره، نقطه عطفی در شکل‌گیری خودباوری زنان شد. این بخش از واقعیت، در قالب هنر داستانی این اثر به‌خوبی منعکس شده است.
مدیر انتشارات قلاویزان با تأکید بر جایگاه تاریخی کتاب گفت: با آنکه اثر در قالب داستان روایت می‌شود، اما مخاطب می‌تواند به عنوان یک برداشت تاریخی نیز به آن بنگرد. رمان «صنم‌گیان» بازتاب‌دهنده وقایعی‌ست که از دهه ۵۰ تا ۷۰ شمسی، از پیش از انقلاب اسلامی تا دوران دفاع مقدس و پس از آن را شامل می‌شود.
وی در ادامه به یکی از سکانس‌های تاثیرگذار داستان اشاره کرد: یکی از محورهای اثر، موضوع اسارت شخصیت فرهاد است. فرهاد طی چند مأموریت به اسارت درمی‌آید و صنم، قهرمان داستان، در حالی‌که با کودکی خردسال تنها مانده، بار تمام مشکلات را به دوش می‌کشد. نویسنده با ظرافت، آن حس انتظار، تنهایی، و امیدواری را به زیبایی ترسیم کرده است.
نبی‌اله‌تبار افزود: فرهاد پس از پایان جنگ، با شوق دیدن فرزندش از اسارت بازمی‌گردد. در ذهنش تصویری از کودکی دارد که سال‌ها ندیده است؛ کودکی که شاید شبیه خودش یا مادرش باشد. وقتی بازمی‌گردد، در میان جمعیت نگاه می‌کند، به بالای سر مردمی که برای استقبال آمده‌اند؛ و در همان لحظه، با نگاهی پر از تردید و اشتیاق، به دنبال پسر خود می‌گردد. این لحظه‌ها، با زبانی ساده و در عین حال عمیق، حس و حال خاصی در دل خواننده ایجاد می‌کند.
نظر شما