گفتوگو با احمد لرستانی، مؤلف کتاب دو زبانه «نامآوران ایران زمین»؛
ایرانیان با پیشینه تاریخی کهن همواره خوش درخشیدهاند/ یادنامهای از افتخارآفرینان ایرانزمین از باستان تا امروز
دائرةالمعارف «نامآوران ایران زمین» یک دایرةالمعارف نفیس و دو زبانه است که افتخارات و افتخارآفرینان کشور کهن ایران را از ۸۰۰۰ سال پیش تا به امروز به تصویر کشیده است. در این کتاب بیش از 1200 نامآور معاصر و پیشکسوت ایرانی در عرصههای علم، ادب، فرهنگ، تاریخ، پزشکی، مهندسی، هنر، ورزش و... معرفی شدهاند.
لطفا شرحی کلی درباره کتاب دو زبانه و دو جلدی «نامآوران ایران زمین» بیان کنید؟
جای جای میهن پهناور ایران از عهد باستان تا به روزگار معاصر همواره مملو از افتخارات و سرفرازیهای ایرانیان بوده است. اینکه امروزه و در این زمان نیز نوای موفقیت ایرانیان در عرصههای ملی و بینالمللی طنینانداز میشود، موضوع تازهای نیست زیرا ایرانیان از هزاران سال پیش و از تاریخی کهن این سابقه را داشته و همواره خوش درخشیدهاند و به راستی سخن گفتن درباره کشور ایران و مردمانی با ریشه و تمدنی کهن، بسیار دشوار به نظر میرسد. گردآوری این دایرهالمعارف بیش از ۷ سال به طول انجامید و در مجموع در حال حاضر در سال چهاردهم تحقیق و پژوهش قرار دارد.
هدف شما از پژوهشی چنین گسترده چیست و چه مدت برای این پژوهش صرف کردید؟
مقوله تکریم و بزرگداشت و نکوداشت از شخصیتهای تاثیرگذار همواره یک سنت قابل تقدیر در فرهنگ ایرانیان و بسیاری از ملل دیگر بوده است، بدینترتیب با انتخاب نام ایرانیان نامآور و زندگینامه و بخشی از عملکرد این افراد در مجموعه دایرهالمعارف ملی ایران زمین، سهم کوچکی از تکریم و بزرگداشت این بزرگواران را در حد بضاعت خود، به انجام رساندیم. البته انتخاب اسامی نامآوران توسط نهادها، سازمانها، انجمنها و وزارتخانههای مرتبط انجام شد و دبیرخانه نامآوران صرفا در اجرا و گردآوری این اثر خدمترسانی کرده است.
بیشتر بر چه ویژگیهایی از نامآوران ایران در کتاب دو زبانه و دو جلدی «نامآوران ایران زمین» تاکید داشتهاید؟
مقایسه خدمات گسترده ایرانیان از هزاران سال پیش تا دوران معاصر و امروز موضوع جذابی است که همانند یک فیلم حرفهای، افتخارات و نوآوریها و بشردوستی مردمان این سرزمین را منعکس میکند و غرور ملی و شایستگی قابل ستایش ساکنان قدیم و متاخر این سرزمین را بیش از پیش هویدا میسازد و شاید دلیل اصلی توجه رسانهها به این دایرهالمعارف همین بوده است.
آیا کتاب «نامآوران ایران زمین» جامع و کامل است و نکتهای یا شخصیتی ناگفته باقی نمانده است؟
به عقیده بنده درباره آثار پویا و متداوم عملا نمیتوان اذعان داشت که یک اثر کامل است، ولی در حال حاضر یکی از کاملترین آثاری است که تا به امروز تولید شده است. گفتنی است که ما در کشورمان مقایسه افتخارات کهن و نوین را بدین جامعی نداشتهایم و اثری نیز بدین گستردگی در این خصوص تولید نشده بود.
شرحی درباره بخش تاریخ کتاب «نامآوران ایران زمین» بگویید.
درباره تاریخ و ابداعات کهن بشر، ایران کشوری است حیرتآور. تمدنهای سیلک کاشان، شهرسوخته زابل، اوراتو در آذربایجان، کاسیتها در لرستان، ایلام، ورامین، کلاردشت، مارلیک، تپه گیان نهاوند، جیرفت، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و... برخی از تمدنهای کهن تاریخی ایران زمین به شمار میروند که در هر کدام از این تمدنها شاهد شاهکارهای علمی و هنری بشر بودهایم. اولین جراحی جمجمه جهان، اولین چشم مصنوعی جهان، اولین خطکش جهان، اولین پارچه جهان و... (همگی در ۵۰۰۰ سال پیش)، لوح حمورابی اولین قانون مدون بشر، منشور کوروش اولین منشور آزادی حقوق بشر، دانشگاه و کتابخانه جندیشاپور اولین دانشگاه و کتابخانه جهان، رصدخانه مراغه اولین رصدخانه جهان و بسیاری از مفاهیم دیگر همچون پست، بیمه، شاهراه و... صرفا گوشهای از نبوغ و خدمات ایرانیان به کره خاکی بوده است.
بازخورد کتاب در بین علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ایران چگونه بود؟
مردم کشور ما بسیار فرهنگدوست و آگاه هستند، وقتی که اطلاعات بیشتری از طریق دایرهالمعارف نامآوران ایران زمین در اختیار مردم کشورمان قرار گرفت، انعکاس بسیار فوقالعادهای داشت و استقبال خوبی از این اثر شد.
آیا کار جدیدی در دست نگارش یا چاپ دارید؟
مجموعه ما در نظر داشت مجلدهای سوم و چهارم این اثر را گردآوری کند و تا حدودی هم پیش رفتیم، اما متاسفانه هیچگونه حمایت مالی و دولتی از ما نشد و علیرغم اینکه تعداد نامههای ما که به مراکز گوناگون و به منظور درخواست حمایت مالی ارسال شد به قدری زیاد است که حساب آن از دست خودمان هم خارج شده است، اما نتیجه مثبتی نگرفتیم و حمایتی از ما نشد. اینگونه آثار ملی میبایست به حمایت مالی دولت انجام شود و عملا با پرداخت هزینههای مستقیم آن توسط یک شخصی مثل بنده یا یک انتشارات غیردولتی عملا امکانپذیر نیست.
تاکنون نیز تمامی هزینههای این پروژه را در طی این ۱۴ سال خود ما پرداخت کردهایم که صرفا چون عاشق میهن و هموطنانمان هستیم، این کار را کردیم و یک هزینه چند ده میلیارد تومانی را متحمل شدیم که از باب عشق به میهن توجیه داشت و از باب اقتصادی مطلقا هیچگونه توجیهی نداشت. از مسئولین هم هیچگونه درخواست و انتظاری نداریم چرا که قبلا هر چه درخواست نمودیم، پاسخی دریافت نکردیم. حتی نتوانستیم هزینه موردنیاز برای برگزاری یک همایش را تامین کنیم تا در این همایش یک جلد از این دایرهالمعارف را به همراه یک لوح تقدیر طی یک مراسم شایسته و آبرومند به نامآورانی که در این دایرهالمعارف حضور دارند، تقدیم کنیم. این موضوع البته برای ما بسیار دردناک بوده و هست.
در پایان امیدوارم لبخند شادمانی و غرور و افتخار همواره بر لبان مردمان ایران زمین جاری و ماندگار باشد.
ساقی به نور باده بر افروز جام ما / مطرب بگو که کار جهان شد به کار ما
ما در پیاله عکس رخ یار دیدهایم / ای بی خبر زلذت شرب مدام ما
هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق / ثبت است بر جریده عالم دوام ما
نظر شما