نگاهی به کتاب «پیوند خون گسستنی نیست»؛ شهیدان و آزادگان ارمنی
شهیدان مسیحی در تاریخ ایران و برگی زرین از هشت سال دفاع مقدس
ایرانیان ارمنی در کنار دیگر مردم در فرازها و فرودها و کامیابیها و همه مراحل تاریخ پر فراز و نشیب کشور حضوری فعال داشتهاند، نقش آنها در انقلاب اسلامی ایران و هشت سال دفاع مقدس و شهیدانی که در راه وطن تقدیم کردهاند، گواه روشن و برگ زرینی از شرکت فعال آنها در اعتلای فرهنگ و تمدن ایران است.
میناسیان میگوید: کشور ایران به همان اندازه که دارای گستره جغرافیایی پهناور است، به همان نسبت نیز دارای تنوع و تکثر مذهبی ـ دینی، قومی و کلامی است که البته این موضوع ریشههای تاریخی داشته و نتیجه مجموعهای از تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در دوران گذشته است. نیازی به ذکر نقش، کارکرد و تأثیر فراوانی که مجموعه پیروان ادیان آسمانی در فرهنگ و تمدن ایران چه پیش از اسلام و چه پس از آن داشتهاند، نیست، زیرا اگرچه آنان پيرو مذاهب گوناگون هستند، اما خود را در همه حال ایرانی میدانند. همانگونه که بنا به فرهنگ ایرانی و نیز با الهام از تعالیم اسلام و سنت پیامبر اکرم (ص) احترام و رعایت حال ادیان صاحب کتاب سفارش شده است.
وی افزود: در حقیقت ارمنیها گرچه مسلمان نیستند، اما ایرانیانی هستند که در کنار دیگر مردم در فرازها و فرودها و کامیابیها و همه مراحل تاریخ پر فراز و نشیب کشور حضوری فعال داشتهاند، حضور آنها در انقلاب مشروطه 1285 و شهیدانی که در راه وطن تقدیم کردهاند، گواه روشن و برگ زرینی از شرکت فعال آنها در اعتلای فرهنگ و تمدن ایران است. در دوران انقلاب اسلامی سال 1357 ارامنه همگام با هممیهنان خود در تظاهرات شرکت کرده و شهیدانی نیز تقدیم ایران کردند. همچنین با آغاز جنگ تحمیلی و در طول هشت سال دفاع مقدس، جوانان ارمنی، چه داوطلب و چه در لباس مقدس سربازی به عنوان حامی استقلال و تمامیت ارضی کشور، به صفوف مدافعان از خاک میهن خویش پیوستند و با رشادتها، دلاوریها و فداکاریهای وصفناپذیر در کنار دیگر برادران هموطن خود شجاعانه جنگیدند که تعدادی از شهدا، جانبازان، اُسرا و مفقودالاثران ارامنه در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در منطقه 8 شهرداری تهران (مجیدیه) زندگی میکردند.
وی درباره کتاب «پیوند خون گسستنی نیست» گفت: این کتاب خلاصهای درباره شهدای محله مجیدیه است و طبعا نمیتوان آن را تاریخچه کامل محله مجیدیه و زندگینامه شهدای والامقام، ایثارگران فداکار و آزادگان سرفراز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران دانست ولی میتواند پایهای برای تحقیقات بعدی باشد. من برای تدوین و تألیف این کتاب در حد توان خودم، خواستهام کاری بیکموکاست انجام دهم، اما این که تا چه اندازه در این هدف موفق بودهام، به عهده داوری و قضاوت خوانندگان و پژوهشگران میگذارم. همیشه بر این باورم که هر اثر ادبی، به خصوص پژوهشی، خالی از اشکال نخواهد بود، از این رو هیچ ادعایی بر بیکموکاست بودن آن نیست. حتی با داشتن کاستیهای کلی نیز از خوانندگان طلب خطاپوشی دارم.
وی افزود: همانند همه ایران، محله مجیدیه شهدایی تقدیم انقلاب کرده که ثبات و آرامش کشور مدیون آنها و لطف پروردگار است. وظیفه دانستم با همکاری شورایاری و مدیریت محله با تهیه این کتاب، ضمن بزرگداشت شهیدان محله یاد و خاطره این عزیزان را جمعآوری کرده و به ساکنان فعلی و آینده محله تقدیم کنم تا شهامت و دلاوریهای آنان، نسل به نسل آیینه آیندگان باشد. مجیدیه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی و 8 سال دفاع مقدس 125 شهید (مسلمان و ارمنی) تقدیم جمهوری اسلامی ایران کرده است.
میناسیان بیان کرد: در این مجموعه سعی بر این بوده که تمام شهدای محله، اعم از مسلمانان و مسیحیان که خانواده معظم آنان از زمان شهادت فرزندشان تاکنون، در محله ساکن بودهاند یا اینکه خانواده آنان بعد از شهادت عزیزشان در سایر محلات سکنی گزیدهاند و حتی خانوادههایی که بعد از شهادت عزیزانشان در سایر محلات به مجیدیه آمده و ساکن شده، جمعآوری شود. ثانیا کوشش شد تا حتیالامکان خلاصهای از زندگینامه آنان به همراه عکسهایشان تهیه و در مجموعه درج شود، ولی از آنجاییکه بهعلتهای مختلف از جمله در مواردی پدران و مادران عدهای از این یاران سفر کرده در قید حیات نیستند و یا بهعلت تغییر محل زندگی عملا امکان دسترسی به بازماندگانش نبود، در مواردی فقط به ذکر نام شریف و گاهی عکس شهید سرافرازمان بسنده کردهایم. با این امید که دوستان و هم محلیهای عزیزمان اگر اطلاعی از شهدای محله دارند که در مجموعه، بهعللی، مورد غفلت قرار گرفته ما را مطلع و هر اطلاعی از شهدای بزرگوار دارند، در اختیار ما قرار دهند تا در مجموعههای بعدی مورد استفاده قرار گیرد.
وی به نخستین شهید ارمنی نیز اشاره کرد و گفت: سرباز شهید زوریک مرادیان در لشگر 64 پیاده ارومیه خمپارهانداز بود. وی نخستین شهید ارمنی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است. زوریک سال 1339 در تهران دیده به جهان گشود. پدرش زندهیاد واهان راننده کامیون بود و مادرش کاتارینه اکنون خانهدار و ساکن محله مجیدیه جنوبی است. شهید مرادیان به عنوان وظیفه شهروندی خود در قبال میهنش ایران در جنگ تحمیلی به خدمت سربازی رفت. وی به پادگانی در منطقه جنگی پیرانشهر اعزام شد و در آنجا با وظیفهشناسی و ازخودگذشتگی به شهادت رسید. شهادت زوریک مرادیان در 22 مهرماه 1359 در زمان شلیک خمپاره در سنگ روی داد. در آن زمان پادگانها، هدف بمبارانهای پیوسته هواپیماهای دشمن قرار داشت. یکی از بمبها روی سنگر شهید زوریک منفجر شد و او را به افتخار شهادت رسانید.
میناسیان به کتابهایی که در این زمینه شهدای ارمنی منتشر شده اشاره کرد و گفت: کتابهای گوناگونی در این زمینه به چاپ رسیده است. «شهدای اقلیت دینی» کتابی است که روایتگر بیست شهید مسیحی است که نگاهی کوتاه به زندگی این شهیدان داشته است. این اثر به قلم امیر قاسمی فاخر گردآوری و تنظیم شده است. کتاب در روایتهایی کوتاه زندگی بیست شهید مسیحی به نامهای شهیدان ویگن کاراپتیان، زوریک مرادی، آلبرت اللهدادیان، ادیک نرسسیان، آلفرد گبری، آرمن اودیسیان، گارنیک بوغوسیان، رازمیک خاچاطوریان، رافیک رشیدزاده، سورن خانلریان، وازگن آوانسیان، آهان اللهوردیان، هراچ طوروسیان، روبرت اودیسیان، هنریک یوسفی، یرمی یعقوب، ورژ باغومیان و هراچ هنریک را آورده است.
کتاب «مسیح در شب قدر» نیز روایتی از حضور مقام معظم رهبری در منازل خانوادههای شهدا است. این اثر نیز از دیگر کتابهایی است که در این موضوع در 23 بخش نوشته شده است. در این کتاب به این نکته پرداخته شده که رهبر معظم انقلاب از سال 63، در ایام عید مسیحیان و میلاد حضرت مسیح(ع)، میهمان خانوادههای شهدای مسیحی میشوند. همراه با روایت حضور آیتالله خامنهای در منازل این شهدا، نکات زیبایی درباره شهید، خاطرات و نحوه شهادتش آورده شده که فداکاری و شجاعت و روح والای انسانی این شهدا و خانوادههایشان را نشان میدهد.
کتاب ارزشمندی نیز از سوی نویسنده ارمنی به چاپ رسیده و «جنگ تحمیلی 8 ساله و ارامنه ایران» نام دارد. این اثر نوشته نورهایر شاه نظریان است که گارون سارکسیان آن را به فارسی ترجمه کرده و به اسکندر اسکندریان تقدیم شده است. این کتاب در 10 فصل سامان یافته اما پیش از ورود مخاطب به فصلهای کتاب، مطالبی چون سخنی درباره بزرگداشت و دعای خیر، زندگینامه مختصر اسکندر اسکندریان، شرکت ارامنه ایران در رویدادهای پیش از انقلاب و پیروزی انقلاب اسلامی ایران آمده است.
نظر شما