خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، سمیه حسن‌نژاد وایانی؛ سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «با کتاب سلامتیم» از 21 تا 31 اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شود. بزرگترین رویداد فرهنگی کشور نخستین‌بار براساس الگوی جدید در دو بخش فیزیکی و مجازی، میزبان کتاب‌دوستان خواهد شد.

براساس ضوابط تعیین شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، همه ناشران حاضر در بخش فیزیکی، باید در بخش فروش مجازی نیز پاسخگوی مخاطبان باشند. این رویکرد موجب شده تا نقش شرکت ملی پست، یکی از بازو‌های اصلی برپایی این رویداد فرهنگی کتاب‌محور، مطابق دو دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران، حیاتی باشد.

نمایندگان شرکت ملی پست، درباره کیفیت مشارکت این نهاد در پاسخگویی به خریداران کتاب، برآمادگی حداکثری تاکید دارند. از‌جمله تمهیدات اندیشیده شده برای این دوره ارتقاء کیفی زیرساختی سامانه پست کتاب و افزایش شعب منتخب برای مدیریت دقیق‌تر دریافت بسته‌های کتاب از ناشران است. محسن وطن‌پرست، مدیرکل مهندسی عملیات پستی و امور پیمانکاران شرکت ملی پست، بابک افروز، مدیرکل بازار‌یابی و توسعه کسب‌و‌کار شرکت ملی پست، مهرداد ملک‌محمدی، مدیر سامانه کتاب نمایشگاه مجازی کتاب تهران و  احمد احمد‌خانی، رئیس اداره تجارت الکترونیک شرکت ملی پست درباره آمادگی شرکت ملی پست و تدابیر اندیشیده شده برای نمایشگاه کتاب 1401 گفتند. 

بعد از دو دوره برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران که از تدابیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای جبران خسارت‌های ناشی از کرونا بود، به فصل برپایی سی‌و‌سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رسیدیم. شرکت ملی پست برای این رویداد که البته با الگوی جدید از 21 ماه جاری آغاز می‌شود چه اقداماتی انجام داده است؟

افروز: شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران، با توجه به این‌که درباره میزان شرکت‌کنندگان، پراکندگی ناشران و حجم فعالیت‌ها آگاهی چندانی نداشت، به اصطلاح با ترس و لرز در برگزاری نخستین دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران مشارکت کرد؛ به‌عبارت دیگر این نگرانی وجود داشت با توجه به زیرساخت‌های موجود، گوشه‌ای از کار با توجه به گستردگی نمایشگاه به وسعت کشور، تعداد ناشران و احتمال زیاد استقبال مردم از این نمایشگاه مغفول بماند. شرکت ملی پست صرفا برای ادای وظیفه و کمک به قشر فرهنگی در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران مشارکت کرد. خوشبختانه با تلاش همکاران در انجام این مسئولیت موفق بودیم.


تجربه حضور قابل توجه شرکت ملی پست در دو دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران و با وجود پیش‌بینی افزایش ترافیک کاری به‌دلیل برگزاری همزمان نمایشگاه فیزیکی و مجازی و همچنین افزایش میزان بن‌ خرید کتاب، به چند دلیل شرکت ملی پست در سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران حضور قابل‌توجه‌تری خواهد داشت؛ نخست این‌که این نمایشگاه در فصل بهار ـ 6 ماه نخست سال ـ یعنی دوره کاری سبک‌تر شرکت ملی پست برنامه‌ریزی شده؛ علاوه‌براین تجربه حضور در دو نمایشگاه مجازی زمینه‌‌ساز افزایش کیفیت ارائه خدمات است.

وطن‌پرست: برای راهبری نمایشگاه سی‌و‌سوم کمیته ویژه در شرکت ملی پست تشکیل شده و چند جلسه از‌جمله با مجری برگزاری نمایشگاه برگزار شده است؛ علاوه‌براین دستور‌العمل ویژه برای واحد‌های عملیاتی صادر شده است. چند نشست برخط با مدیران کل پست استان‌ها نیز خواهیم داشت.

با توجه به فاصله زمانی کوتاه دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران تا سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، شرکت ملی پست برای ارائه خدمات به ناشران و مشتریان کتاب، چه تدابیری را پیش‌بینی کرده است؟
وطن‌پرست: شرکت ملی پست با توجه به تجربه مشارکت در برگزاری دو نمایشگاه مجازی، به‌اصطلاح آب‌‌دیده‌تر شده است؛ علاوه‌براین همان‌طورکه گفته شد، زمان برگزاری سی‌‌و‌سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در ارائه خدمات بهتر به مشتریان برای شرکت پست مطلوب‌تر است؛ چراکه از اوج کاری پایان سال عبور کرده‌ایم و امیدواریم خدمات بهتری را ارائه کنیم.

 غرفه‌های شرکت ملی پست در مصلا جانمایی شده و در حال هماهنگی برای تجهیز و تامین آن‌ها هستیم.

چند غرفه در مصلا و چند واحد سیار درسطح شهر برای جمع‌آوری مرسوله‌ها پیش‌بینی شده است؟
 
وطن‌پرست:حداکثر سه غرفه در مصلا پیش‌بینی شده است؛ علاوه‌براین مطابق با دو نمایشگاه مجازی برای استقرار واحد‌های سیار نیز آمادگی وجود دارد تعداد این واحد‌ها با هماهنگی مجری برگزاری نمایشگاه نهایی خواهد شد. براساس دستور‌‌العمل، دفاتر قبول شرکت ملی پست واقع در محدوده خیابان انقلاب نیز در طول برگزاری نمایشگاه فعال خواهند شد؛ همچنین تلاش می‌کنیم در روز‌های تعطیل ـ پنج‌شنبه و جمعه شامل 22، 23، 29 و 30 اردیبهشت‌ماه ـ شیفت کاری برگزار کنیم. یکی دیگر از اقدامات پیش‌بینی شده تعیین واحد‌های نظارتی برای رصد چگونگی فعالیت واحد‌های سیار و ثابت است.

برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی بسته‌های خرید مخاطبان نمایشگاه کتاب چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
استاندارد لفاف‌بندی در قالب دستور‌العمل ویژه شرکت ملی پست، ابلاغ خواهد شد. نکته قابل توجه این‌که براساس آمار، وضعیت جمع‌آوری و توزیع مرسوله‌های نمایشگاه در دومین نمایشگاه مجازی کتاب ارتقا پیدا کرده بود که رضایت دوستانمان در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران را نیز به‌دنبال داشت. در دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در مجموع 762 هزار مرسوله شامل 1 میلیون و 300 هزار جلد کتاب برای توزیع در اختیار شرکت ملی پست قرار گرفت.


براساس آمار، درصد توزیع موفق این مرسوله‌ها 98 درصد بود درحالی‌که این میزان در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب 83 درصد به ثبت رسید؛ علاوه‌براین میانگین سیر از قبول تا توزیع در دومین نمایشگاه  3/3 و در نمایشگاه نخست این شاخص  65/3 روز بود؛ بنابراین زمان سیر کاهش پیدا کرده است. آمار‌ مرسوله‌های بلاتکلیف و آسیب‌دیده نیز در مقایسه با نخستین نمایشگاه مجازی به شدت کاهش پیدا کرده بود. از ناشران حاضر در سی‌و‌‌‌سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران می‌خواهیم استاندارد‌‌های لفاف‌بندی بسته‌های خرید نمایشگاه را رعایت کنند.

برای رفع مشکلات احتمالی در شناسایی بسته‌های مخدوش و آسیب‌دیده، مطابق دومین نمایشگاه مجازی کتاب، نمایندگانی از موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در مرکز تجزیه و مبادلات دفتر پست کشور حضور خواهند داشت. شرکت ملی پست، در زمینه بهبود کیفیت و زیرساخت نیز رویکرد دومین نمایشگاه مجازی کتاب را دنبال می‌کند. سال گذشته 40 دستگاه وسیله نقلیه سنگین، 400 دستکاه واحد باری برای توزیع به مجموعه اضافه و 4 هزار ترولی برای حفظ سلامت مرسوله‌ها تهیه شد. نصب دستگاه سورتینگ با ویژگی فناوری روز دنیا و امکان طبقه‌بندی 8 هزار مرسوله در یک ساعت،  در پنج مرکز اصلی کشور شامل مرکز تجزیه و مبادلات دفتر پست کشور چهار‌راه لشکر، مشهد، شیراز، اصفهان و تبریز و مرکز خلیج فارس تهران از اقدامات موثر برای بهبود کیفیت ارائه خدمات پستی به مخاطبان نمایشگاه کتاب بود. نماینده امور مشتریان در مرکز پاسخگویی سی‌و‌‌سومین نمایشگاه کتاب تهران مطابق دوره‌های قبل حضور دارد.   



ملک‌محمدی: پایه اصلی ارائه خدمات مجازی، موضوع حمل و نقل و ارسال است. سامانه «پست کتاب» به‌عنوان محصول دانش‌بنیان که از سال 1398 فعالیت خود را آغاز کرده به‌عنوان هماهنگ‌کننده و تسهیل‌گر ارتباط بین سازمان‌ها، مفاهیم حوزه نشر را در ساختار شبکه‌ حمل و نقل کشور تعریف کرده است. ارسال نزدیک به دو میلیون مرسوله از دو نمایشگاه مجازی کتاب تهران، نه‌تنها درایران بلکه در دنیا، ترافیک قابل توجه پستی محسوب می‌شود. نکته دیگر اینکه بدون انجام راهکار‌های نوین در ثبت سفارش و عملیات‌های پستی، روش‌های سنتی پاسخگو نبود؛ به‌عبارت دیگر براساس راهکار‌های ارائه شده دفتر ناشران به‌عنوان شعب پستی در جریان توزیع مرسوله‌ها مشارکت داشتند.

برای سی‌و‌سومین دوره  نمایشگاه بین‌الملی کتاب تهران که مقرر شده در دو قالب مجازی و فیزیکی برگزار شود، چه تفاوت‌هایی را در سامانه پست کتاب شاهد خواهیم بود؟
 
ملک‌محمدی: با تجربه برگزاری دو نمایشگاه مجازی کتاب در سی‌و‌سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران موضوع بهبود فرآیند‌ها و رفع نواقص در نظر بوده است؛ از‌جمله بخش گزارش‌‌گیری با هدف پیشگیری از گمشدن و مفقودی مرسوله‌ها، همچنین کیفیت بخش اطلاع‌رسانی نیز ارتقا پیدا کرده و در سامانه پست کتاب امکان رهگیری مرسولات ایجاد شده است. استاندارد‌ صدور فاکتور‌ها نیز بهبود پیدا کرده است. 

مصداقی‌تر درباره بهبود بخش‌های سامانه پست کتاب بفرمایید.
ملک‌محمدی: صدور فاکتور‌ها از نظر چیدمان و نوع بارکد‌ها با سیستم سورتینگ شرکت ملی پست همراه شده؛ علاوه‌براین مقدمات امکان تبدیل کد پستی به نشانی خریدار کتاب در شرکت ملی پست در حال انجام است تا صرفا نشانی دقیق، روی بارکد‌ها درج شود و مشکل نشانی‌های غیرپستی برطرف شود.                                    
 
وطن‌پرست: با نهایی شدن این امکان، درج کد پستی بسیار با اهمیت و جزو الزامات شرکت ملی پست خواهد شد؛ چراکه در توزیع مرسولات کمک قابل توجهی محسوب می‌شود. تجزیه براساس مراکز استان‌ها انجام می‌شود و اگر کد پستی دقیق درج شود امکان توزیع مرسولات در نواحی شهر‌ نیز فراهم خواهد شد؛ بنابراین با درج کد پستی، به‌طور خودکار نشانی مقصد مرسوله نیز نمایش داده می‌شود تا کاربر سامانه نمایشگاه مجازی از صحت کد پستی مطمئن و فرآیند خرید را تکمیل کند. موضوع دیگر اینکه در تلاش هستیم ابزار‌های دسترسی به کد پستی را برای مخاطبان نمایشگاه مجازی فراهم کنیم؛ از‌جمله موقعیت‌یابی براساس نقشه.  
 
احمد‌خانی: با توجه به تجربه دو نمایشگاه مجازی کتاب تهران، در بحث اجرایی و فرآیندی، در تحویل به موقع مرسولات با ناشران دچار چالش بودیم هرچند بازه نمایشگاه 10 روزه است اما بیش از یک‌ماه ارسال مرسولات به‌طول می‌انجامید.       
         

وطن‌پرست: حداکثر زمان ارسال مرسولات پستی برای شرکت ملی پست، 72 ساعت است.         
 
با توجه به تجربه و الگوی جدید نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فروش حضوری و مجازی، چه توصیه‌ای به ناشران دارید؟    
افروز: یکی ازنگرانی‌‌های پست، چگونگی برنامه‌ریزی ناشران حاضر در بخش فیزیکی نمایشگاه و بکارگیری حداکثر نیرو‌های انسانی در غرفه‌ است؛ به‌عبارت دیگر فرآیند بسته‌بندی و تحویل را به بعد از نمایشگاه موکول کنند. این موضوع یکی از چالش‌های اصلی محسوب می‌شود. از ناشران حاضر در بخش فیزیکی نمایشگاه می‌خواهیم تقسیم نیرو‌های انسانی را به‌گونه‌ای تدبیر کنند که فرآیند آماده‌سازی سفارش‌ها به‌موقع و براساس زمان تعیین شده، 72 ساعت تحویل شود. تاکید داریم برای پاسخگویی سریع به مخاطبان بخش مجازی نمایشگاه ناشران استفاده از نیرو‌های انسانی خود را مدیریت کنند. ناشران توجه داشته باشند که ترافیک نمایشگاه باید در طول 10 روز پخش شود؛ چراکه اگر فرآیند آماده‌سازی، تحویل و توزیع به بعد از نمایشگاه موکول شود، شرکت ملی پست با توجه به زیرساخت‌های موجود، توان پاسخگویی نخواهد داشت؛ علاوه‌براین همان‌طور که گفتم، مخاطبان نیز ناراضای خواهند شد. بنابراین تاکید داریم، بعد از مهلت 72 ساعته شرکت ملی پست بسته‌های نمایشگاهی را تحویل نخواهد گرفت.   
وطن‌پرست: شرکت ملی پست براساس تعهد به مردم و خانه کتاب و ادبیات ایران، واحداد‌های سیار و شعب در طول برگزاری نمایشگاه فعال خواهند شد که هزینه قابل توجهی را ایجاد می‌کند. بنابراین از ناشران تقاضا داریم، بعد از 72 ساعت از پایان نمایشگاه به تحویل سفارش‌ها اقدام کنند. یکی از تمهیدات شرکت ملی پست برای سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دو شعبه پستی شهید یوسفیان و شمال‌غرب تهران در اختیار ناشران است. با توجه به الگوی جدید برگزاری نمایشگاه، شرکت ملی پست برای ارائه خدمات به‌‌دنبال افزایش میزان مرسولات آمادگی کامل دارد.