
گفتوگوی ایبنا با مدیر و طراح نرمافزار «قاصدک»
«قاصدک»؛ راهکاری برای رونق بازار کتاب و کتابفروشیها
محمدرضا نیازمند، نرمافزار قاصدک را واسط بین کتابفروش و ناشر با مخاطب کتاب معرفی میکند و میگوید: ناشر و کتابفروش با بارگذاری اطلاعات، یعنی موجودی و تازههای نشر خود در نرمافزار قاصدک، به کاربران میگوید، نزدیکترین کتابفروشی برای خرید کتاب دلخواه کجاست.
محمدرضا نیازمند، مدیر و طراح نرمافزار «قاصدک» دانش آموخته رشته کتابداری است و درحال حاضر 13 نفر، قاصدک را میگرداند. پشتیبانی از 30 هزار نفر در ثانیه و پیشبینی توسعه قاصدک در دو فاز دیگر، کرونا و رویکرد این برنامه در کاهش رکود بازار کتاب کاغذی از محورهای گفتوگوی ایبنا با نیازمند است.
وی اتصال به شبکه فضای مجازی با هدف ارائه خدمات مختلف به مخاطبان کتاب را برای ناشران و کتابفروشان راه گریزناپذیر میداند و میگوید: «قاصدک برای بسیاری از ناشران و کتابفروشان که هنوز وبسایت ندارند فرصت محسوب میشود.»
«قاصدک» چطور کتابدوستان را به کتاب میرساند؟
ایده طراحی برنامه «قاصدک» با هدف ایجاد راهحلی برای دسترسی سریعتر به کتاب و از بین بردن بسیاری بهانههای کتاب نخواندن مردم شکل گرفت. مقدمات طراحی تیرماه 1398 آغاز و اردیبهشتماه 1399 برنامه به مرحله اجرا رسید. رویکرد نخست و اصلی در طراحی نرمافزار قاصدک برای کاربران، رفع نیازهای کتابی براساس دریافت موقعیت جغرافیایی کتابفروشیها است. ناشر و کتابفروش با بارگذاری اطلاعات، یعنی موجودی و تازههای نشر خود در نرمافزار قاصدک، به کاربران میگوید، نزدیکترین کتابفروشی برای خرید کتاب دلخواه کجاست؛ بهعبارت دیگر قاصدک واسط بین کتابفروش و ناشر با مخاطب کتاب است. رفع رکود بازار کتاب کاغذی، با ایجاد فرصت فروش، هدف دیگر از طراحی قاصدک است. وبسایتهای بزرگی هستند که با تجمیع کتاب، به نامِ فروشگاه خود به فروش اقدام میکنند اما قاصدک تلاش میکند، با هدف رونق بازار کتاب، ناشران و کتابفروشان را به مردم معرفی کند.
قاصدک چند کتابفروشی را به کاربران معرفی میکند و جریان ارسال بسته خرید چگونه است؟
در حال حاضر 60 کتابفروشی و ناشر از سراسر کشور در دسترس کاربران قرار دارد که البته به مرور در حال افزایش است. در فاز نخست، فقط موجودی کتابفروشیهای شیراز در نرمافزار بارگذاری شده بود؛ اما در مراحل بعدی موفق شدیم یکی از شرکت خصوصی فعال در حوزه پست را به نرمافزار قاصدک پیوند دهیم تا کاربران بتوانند از سراسر کشور تا سقف پنج کیلوگرم به سفارش و خرید کتاب از کتابفروشیهای سراسر کشور اقدام کنند. ناشران نیز میتوانند با بارگذاری اطلاعات، تازههای نشر کتاب خود را پیشفروش کنند.
ارسال کتابها نیز به این صورت است که به محض خرید، کاربر یکی از روشهای ارسال از طریق پست و یا پیک را انتخاب میکند. وقتی کتاب به دست مامور پست و یا پیک سپرده شد، پیامک به مشتری ارسال میشود.
اشاره شد که نرمافزار قاصدک در فاز دو اجرا قرار دارد. فاز یک و دو چه تفاوتهایی دارند و در مجموع چند فاز توسعهای برای قاصدک ترسیم شده است؟
در مجموع چهار فاز برای قاصدک، تعریف شده است. فاز نخست، با استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی ارتقاء پیدا کرد تا بارگذاری اطلاعات ناشران و کتابفروشان با سهولت بیشتری انجام شود. هر ناشر و کتابفروش در پنل اختصاصی خود به بارگذاری اطلاعات کتاب اقدام میکند. کاربران نیز میتوانند با استفاده از کُد مُعَرف از تخفیف بهرهمند شوند. هرکدام از کتابفروشانِ عضو نیز با اعمال تخفیفهای دورهای، فرصت فضای رقابتی را دارند.
در فاز دو، کاربران میتوانند کتابهای مورد علاقه خود را در کتابخانه مجازی قاصدک جاگذاری کنند. امکان استفاده از امکانات قاصدک برای کتابخانههای عمومی نیز وجود دارد و هزینه ارائه خدمات از کتابخانهها سالیانه دریافت میشود.
درباره فرصت فضای رقابتی با اعمال تخفیف بیشتر بفرمایید. آیا برای اعمال تخفیفها با اتحادیه ناشران وکتابفروشان شیراز در ارتباط هستید؟ کتابها براساس میزان تخفیف ـ حتی هزار یا دو هزار تومان ـ زودتر نمایش داده میشوند. کمک به افزایش گردش مالی بازار کتاب و کاهش هزینههای خرید کتاب برای مشتری هدف اصلی از اولویت نمایش تخفیف ناشران است.
در شیراز اتحادیه کتابفروشان و لوازمالتحریر وجود دارد و ارتباط خوبی بین مجموعه قاصدک و اتحادیه شکل گرفته است اما برای عضوگیری، این همکاری چندان موثر نبوده است. از سایر استانهای کشور مثل تهران، یزد همدان، اندیمشک، خوزستان، اصفهان و یا مشهد به قاصدک پیوستهاند.
چطور کتابفروشان و ناشران را برای بارگذاری اطلاعات موجودی و تازههای نشر در قاصدک همراه و تعاملات مالی را با چه معیارهایی تعریف میکنید؟
پنلها رایگان در اختیار اعضا قرار میگیرد و پنج درصد هر سفارش خرید براساس قیمت پشت جلد کتاب، سهم قاصدک و مابقی ظرف 24 تا 48 ساعت به حساب ناشر و یا کتابفروش واریز میشود.
آیا طی یکسال و نیم گذشته، همراهی بخش دولتی و نهادهای عمومی برای همراهی با مجموعه قاصدک و تلاش در حوزه توسعه کتابخوانی را تجربه کردهاید؟
ابتدا بگویم که اهل رقابت با نهاد و یا کسی نیستم؛ تلاش میکنیم با خودم رقابت کنیم.
سال گذشته از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بهعنوان استارتاپ برتر حوزه کتاب با پرداخت گرنت 10 میلیون تقدیر شدیم همچنین در بخش ویدئو نوزدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه موفق به دریافت تندیس لوح معرفت و لوح سپاس شدیم. تلاش کردیم کمک اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس و شهرداری شیراز را نیز برای معرفی بیشتر قاصدک جذب کنیم؛ علاوهبراین نرمافزار قاصدک بهعنوان طرح الگو و موثر به سایر استانها معرفی شد. با نهاد کتابخانههای عمومی کشور نیز برای همکاری رایزنی کردیم اما در عمل اتفاقی شکل نگرفت.
شیوع ویروس کرونا، را میتوان فرصت رشد خرید و فروشهای اینترنتی دانست. در 16 ماه اخیر که بخش عمده فعالیت قاصدک در این مدت شکل گرفته، کرونا چه تاثیراتی بر ارائه خدمات به اعضا و کاربران داشته است؟
هرچند کرونا، قابل پیشبینی نبود اما به نظر میرسد باید همواره به ظرفیتهای فضای مجازی توجه داشته باشیم. کرونا موجب شد تا نرمافزار قاصدک رشد سریعتری داشته باشد و تعداد دانلود و مراجعه افزایش پیدا کند. مجموع کاربران قاصدک از حدود یکسال گذشته به بیش از سههزار کاربر رسیده و 30 هزار نفر در ثانیه را پشتیبانی میکند. قاصدک برای بسیاری از ناشران و کتابفروشان که هنوز وبسایت ندارند فرصت محسوب میشود. بسیاری از فعالان حوزه نشر به محض آشنایی با قاصدک، واکنش منفی نشان میدادند اما به مرور زمان اعتمادشان جلب شده است.
فاز توسعهمحور قاصدک چیست؟
با تهیه استودیو در حال افزودن کتابهای صوتی به نرمافزار هستیم و تلاش داریم نمایش و عرضه این کتابها به شکل وشیوه متفاوتی باشد؛ علاوهبراین تصمیم داریم با استفاده از هوش مصنوعی جستجوی کتاب برای کاربران را تقویت کنیم؛ بهعبارت دیگر قاصدک براساس هوش مصنوعی و با توجه به جستجوی موضوعی کتاب به کاربران کتاب پیشنهاد کند.
نظر شما