ابوریحان در طول 72 سال زندگی خود حدود 150 کتاب نوشت که از مهمترین آنها می‌توان به التفهیم، آثارالباقیه، قانون مسعودی، و تحقیق ماللهند اشاره کرد. این تعداد، اوراق نوشته شده به وسیله او را به 12 هزار برگ می‌رساند.
وی همیشه به‌دنبال کشف حقایق بود و هیچ چیز را در دنیا بر آن ترجیح نمی‌داد، وی مسلمان بود و به مذهب تشیع اعتقاد داشت و همچنین به ایرانیان علاقه فراوانی نشان می‌داد.
ابوریحان سرانجام در غروب شب جمعه دوم رجب 440 ه.ق، در غزنه چشم از جهان فروبست. به مناسبت سالروز درگذشت این دانشمند بزرگ، خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) یکی از کتاب‌هایی را که در مورد این بزرگمرد تالیف شده است، معرفی می‌کند:
کتاب «اندیشه سیاسی ابوریحان بیرونی» به قلم غلامحسن مقیمی توسط انتشارات بوستان کتاب قم در 156 صفحه منتشر شده است که زندگی و اندیشه سیاسی ابوریحان بیرونی را بررسی می‌کند.
در بخشی از مقدمه این كتاب درباره اندیشه سیاسی بیرونی می‌خوانیم: «اهمیت آرای سیاسی بیرونی تا آن‌جا كه به میراث جهان اسلام برمی‌گردد، از چند منظر قابل تفحص و تامل است: نخست، وی یك متفكر مسلمان با گرایش شیعی است و از ذخایر علمی جهان تشیع محسوب می‌شود، لذا آشنایی با اندیشه سیاسی ایشان برای موقعیت خاص جهان تشیع به خصوص ایران كه مركز احیای تمدن اسلامی است، اهمیت ویژه‌ای دارد. دوم، بیرونی به مثابه یك ایرانی، متعلق به فرهنگ ایرانی می‌باشد، بنابراین تا آن‌جایی كه به تاریخ اندیشه و تمدن ایرانی مربوط است، حامل پیشینه و هویت ایرانی است. سومین نكته مهم به روش تحقیق تجربی و علمی وی مربوط است. به عبارت دیگر، كاری كه اروپاییان در انقلاب علمی و ادبی با بنیاد علوم و معارف جدید، در قرن شانزدهم كردند، بیرونی در سده دهم كرده بود. در هر صورت، آشنایی با میراث گذشته ضمن آن كه می‌تواند سوال‌ها و مسائل نظری مشترك، به خصوص در علوم انسانی را تا حدی پاسخ دهد، زمینه‌ای مساعد برای درك علمی‌تر موقعیت فعلی خواهد بود و بالاخره چهارمین نكته قابل تامل، به شرایط سیاسی ـ اجتماعی قرن چهارم و وضعیت اسف‌بار دولت‌ها و حاكمیت سیاسی مسلمانان برمی‌گردد. در این قرن در اوج بلوغ تمدن اسلامی هستیم، ولی به لحاظ حاكمیت دستگاه خلافت و زندگی سیاسی مسلمانان، در اوج زوال و انحطاط نیز قرار داریم و هر روز از مشروعیت سیاسی حكومت مركزی كاسته می‌شود و لذا، تفرقه و تشتت در نقاط مختلف مملكت اسلامی سایه افكنده و در پی آن دولت‌های مختلفی اعلام استقلال می‌نمودند و جنگ بی‌پایان داخلی بین آنها به اوج خود رسیده بود. به هر حال، منازعات اجتماعی، جنگ‌های متعدد و كشمكش‌های سیاسی و نظامی تا حد زیادی بر اندیشه حساس بیرونی اثر گذاشت.»
در بخش دیگری از این کتاب می‌خوانیم: «ابوریحان بیرونى، یکى از اندیشه‌وران برجسته مسلمان دوره میانه به شمار می‌رود که در مطالعات خود از روش تجربى و علمى، بهره جسته است. او در مباحث سیاسى خود از جامعه طبیعى، آغاز و در فرجام، به مدینه فاضله دینى مىرسد. از منظر وى، ماهیت زندگى آدمى، عقلانى و ارادی است و کنش جامعه انسانى در قوس صعودى خود، از حبّ و بغض به رجاء و خوف و در نهایت، به سوى رضا و تسلیم در تکامل است و در پرتو آن، حکومت فاضله معطوف به عقل وحیانى در برابر حکومت فاسقه معطوف به جهل، محقق مىگردد».
نظر شما