تکین حمزه‌لو، رمان‌نویس و مدیر انتشارات برکه خورشید در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، از تشکیل انجمن نویسندگان عامهپسند خبر داد و گفت: ایده تشکیل یک انجمن برای ادبیات عامهپسند از چند سال پیش در ذهن من و چند نفر از دوستان همکارم شکل گرفته بود اما زمینه‌های انجام آن فراهم نبود تا الان که احساس کردیم می‌توانیم جدی‌تر وارد عمل شویم. درباره چرایی تشکیل انجمن باید بگویم در همه‌جا کسانی که در یک زمینه مشترک فعالیت میکنند معمولا برای تبادل نظر و همین‌طور ارتباط مستمر در حوزه کارشان انجمن یا نهادی را تشکیل می‌دهند تا بتوانند به اصطلاح از همکاران خودشان با خبر باشند. این باخبر بودن باعث می‌شود روند کیفی و کمی که در آن زمینه رخ می‌دهد را رصد کنند و در نهایت تصویر جامعی از آنچه رخ می‌دهد داشته باشند که این به خودی خود باعث بهبود کیفی کارشان خواهد شد. ما در ایران برای انواع فعالیت‌ها انجمن داریم. در حوزه ادبیات هم همین‌طور. اما تاکنون انجمن مستقلی که باعث گردهم آمدن نویسندگان ادبیات عامهپسند و به طور اخص عاشقانه شود نداشته‌ایم و ضرورت آن برای ما احساس می‌شد. فعلاً ثبت مقدماتی آن انجام شده و در حال تکمیل مراحل بعدی هستیم.
این نویسنده با توجه به اینکه بسیاری از نویسندگان از نام عامهپسند فرار میکنند در رابطه با جسورانه بودن ایجاد تشکلی به این نام و همچنین درباره اهداف این انجمن و چگونگی فعالیت‌های آن توضیح داد: فرار نویسندگان ایرانی از این نام پیشینه تاریخی دارد. ماجرای آن به زمانی برمی‌گردد که ادبای ما تازه با ادبیات غرب آشنا شده بودند. آن‌ها با متونی از ادبیات فرانسه و روسیه سر و کار داشتند که یکی در خدمت فلسفه و دیگری در خدمت ایدئولوژی بود و داستان را به عنوان هنری قصه‌گو به عنوان عملی سخیف می‌شمردند. در نتیجه این حرف که کار ما جسورانه بوده کاملاً درست است چون با این پیشینه تاریخی که تا به امروز با قدرت ادامه پیدا کرده بلند شدن صدای کسی که می‌گوید قصه از هر نوع ایدئولوژی و فلسفه‌ای والاتر است کاری جسورانه به شمار می‌آید.
حمزه‌لو ادامه داد: واقعیت این است که جهان بر مدار روایت‌ها می‌چرخد و ادبیات عامهپسند هم قصه‌گوترین شکل ادبیات است که سطح وسیعی از علاقه‌مندان را با خودش همراه می‌کند. متاسفانه برخی از دوستان نویسنده و یا منتقد عامهپسند را با عوام‌پسند اشتباه می‌گیرند. عامه اینجا یعنی شمار زیادی از خوانندگان بدون در نظر گرفتن طبقه اجتماعی و اقتصادی‌شان و با عوام که اصطلاحا به توده سطحی‌نگر اشاره می‌کند کاملا متفاوت است. شاید وقتش باشد که بین این دو مفهوم تمایز قائل شویم. به قول فروید داستان‌ها به آدم‌ها می‌گویند رنج تو نامی دارد و نویسنده عامهپسند شایسته‌ترین فرد برای نام دادن به رنج‌های آدمی است. یک داستان عامهپسند بیشتر سعی می‌کند با داستان‌هایش دغدغه‌های انسانی را به زبانی همدلی‌برانگیز روایت کند. این مدل داستان نافی اندیشه‌ورزی نیست اما قصه گفتن را بر فرم ارجح می‌داند.
وی افزود: اما درباره فعالیت‌های انجمن گام اول تاسیس بانکی اطلاعاتی از نویسندگان عامهپسند و آثارشان است. طی سال‌ها فعالیتم در این حوزه محققان ادبی یا جامعه‌شناس که روی ادبیات عامهپسند تحقیق می‌کردند با من وارد صحبت شده‌اند و حرف مشترک آن‌ها این بوده که چرا این‌همه پراکندگی در این حوزه است. آدم نمی‌داند از کجا شروع کند و کجا را بگردد. این دو ایراد بزرگ دارد. اول اینکه یک محقق وقتی وارد کار می‌شود ممکن است با انبوهی اطلاعات بی‌سر و شکل مواجه شود که تحقیقاتش را به بیراهه بکشاند. این چرا بد است؟ ادبیات عامهپسند انعکاس تمایلات و خط فکری جامعه است. بعدها اگر محققی بخواهد رجوع کند به سازوکار زندگی اجتماعی مردم مثلا در دهه هشتاد شمسی یا نقش زنان در این دهه چه چیزی دستگیرش می‌شود؟ دومین ایراد این است که نویسندگان چون از هم مطلع نیستند در نتیجه در چرخه تکرار می‌افتند. سوژه‌ای را بارها در رمان‌هایشان تکرار میکنند و مخاطب را دلزده میکنند. تاسیس چنین بانکی هم برای نویسنده این حوزه نقشه‌ای کلی از فعالیت همکارانش فراهم می‌کند و هم پژوهشگر را از یک حجم متراکم بی‌شکل رها می‌کند. جز اینها خواننده این ژانر هم به تدریج متوجه استعدادهای تازه می‌شود و دستش می‌آید کارهای باکیفیت کدام‌ها هستند که این هم باعث می‌شود چرخه تولید محتوای ادبی رمان ایرانی پررونق‌تر بچرخد. گام بعدی ما تاسیس یک جایزه است که در واقع بتوانیم از طریق آن بهترین‌ها را به مخاطب معرفی کنیم. انگیزه نوقلمان را بالا ببریم و به نحوی تمام آنچه درباره اهداف تشکیل انجمن گفته شد در جایزه هم مستتر است.
مدیر انتشارات برکه خورشید درباره تعداد اعضا این انجمن و استقبال از آن عنوان کرد: عضوگیری به شکل رسمی شروع نشده و از هفته آینده کلید خواهد خورد اما استقبال بسیار خوب بوده. بی‌شمار ایمیل از نویسندگانی که ساکن تهران نبوده‌اند برای عضویت دریافت کرده‌ایم و همکاران‌مان در تهران هم لطف داشتند و در اعلام فراخوان اولین جلسه به یاری ما آمدند. خوشبختانه در این حوزه اگر کسی گامی برای شروع بردارد تعداد کسانی که تشویقش میکنند بیشترند و این شاید به خاطر ذات عملگرایانه نویسنده‌ایست که داستان عامهپسند می‌نویسد.
حمزه‌لو در ادامه خاطرنشان کرد: به طور اخص نویسندگان عامهپسند متاسفانه نادیده گرفته می‌شوند. این برای آن‌ها شاید اهمیتی نداشته باشد چون به هرحال مخاطبان زیادی دارند و با مخاطبانشان دیالوگ برقرار میکنند نه با کسی که نادیده می‌گیردشان. اما این جدی‌گرفته نشدن گاهی شکل توهین به خود می‌گیرد و بعضی از نویسندگان فکر میکنند اگر به نویسندگان عامهپسند توهین کنند و آن‌ها را زردنویس و سطحی‌نگر بخوانند ارج و منزلتشان بالا می‌رود ولی طی دو دهه نوشتن در این حوزه به تجربه دریافته‌ام تاریخ قضاوت‌گر خوبیست و کاری که خوب باشد از سوی مخاطب هوشمند دیده می‌شود و به بقای خودش ادامه می‌دهد چه به آن توهین شود چه نشود.
تکین حمزه‌لو در انتهای صحبت خود گفت: اولین جلسه این انجمن برای آشنایی اعضا با چند و چون کارهای انجمن است و همفکری برای ادامه مسیر. که قرار است 25دی‌ماه 1397 در فرهنگسرای آیه شهرک اکباتان از ساعت 14 الی 16 برگزار شود.
چهارشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۷ - ۰۹:۰۷
نظرات