به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در یزد، یازدهمین نشست «کتاب، یزد، فرهنگ» همزمان با هفته صنایع‌دستی و با محوریت تعامل کتاب و صنایع‌دستی در کتابخانه مرکزی یزد برگزار شد. سخنرانان این نشست با تأکید بر هم‌افزایی این دو عنصر فرهنگی، بر لزوم مستندسازی و توجه مداوم به صنایع‌دستی در ساختارهای فرهنگی کشور تأکید کردند.
محسن رفیعی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی یزد با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد در راستای رسالت فرهنگی خود برنامه‌های متعددی برگزار می‌کند، بیان کرد: نشست‌های کتاب، یزد، فرهنگ از جمله برنامه‌هایی است که با هدف ترویج مفاهیم فرهنگی و پیوند با عناصر بومی برگزار می‌شود و یازدهمین دوره آن امروز در حال برگزاری است.
در ادامه، مرادخانی، نویسنده و فعال حوزه صنایع‌دستی، با اشاره به هم‌نشینی کتاب و صنایع‌دستی گفت: هنر-صنعت صنایع‌دستی جایگاهی ویژه در تاریخ هنر ایران دارد؛ به‌طوری‌که هر کجا نامی از ایران مطرح می‌شود، بخشی از آن به آثار فاخر هنرمندان این سرزمین بازمی‌گردد.
وی افزود: ویژگی بارز صنایع‌دستی، درهم‌تنیدگی آن با زیست‌بوم و طبیعت زندگی مردم است و جلوه‌های آن را در آفرینش‌های متنوع صنایع‌دستی می‌توان مشاهده کرد.
مرادخانی با تأکید بر اینکه تنوع صنایع‌دستی ایران ریشه در گذشته‌ای غنی دارد، گفت: کتاب و صنایع‌دستی هر دو میراث ماندگار ملت ایران‌اند که می‌توانند مکمل یکدیگر در گفتمان فرهنگی باشند.
وی خلاء منابع مکتوب در زمینه صنایع‌دستی را یکی از آسیب‌های جدی این حوزه دانست و ادامه داد: نبود متون پژوهشی و علمی در زمینه صنایع‌دستی سبب شده مطالعات ما در این زمینه اثربخشی لازم را نداشته باشد. اگر ساختار کتابخانه‌های عمومی امکان حمایت از رشته‌تحریر در زمینه صنایع‌دستی را فراهم کند، می‌توان در مسیر تولید محتوای ماندگار حرکت کرد.
این پژوهشگر حوزه صنایع‌دستی، ورود ایران به عرصه‌های جهانی را در گرو توسعه و ترویج هنرهای سنتی دانست و افزود: کتاب نقش محوری در معرفی علمی و فرهنگی صنایع‌دستی ایفا می‌کند.
مرادخانی به چهار بُعد مهم برای پرداختن به صنایع‌دستی در پیوند با کتاب اشاره و عنوان کرد: کتاب به‌عنوان تجلی هنرها و صنایع‌دستی و به‌عنوان ابزار انتقال دانش‌های سنتی و بومی، صنایع‌دستی به‌عنوان موضوع کتاب، زیبایی‌شناسی مشترک کتاب و صنایع‌دستی از جمله ابعادی است که باید به آنها توجه ویژه ای شود.
وی گفت: در بعد اول، صنایع‌دستی ابزارهایی چون کتاب‌آرایی، صحافی و خوش‌نویسی را در اختیار کتاب قرار داده تا نسخه‌هایی ماندگار پدید آیند. با این حال، در بعد سوم که صنایع‌دستی موضوع کتاب باشد، با چالش جدی مواجهیم. برای نمونه، یکی از مهم‌ترین منابع مکتوب درباره شهر میبد نه توسط محققان داخلی بلکه توسط یک پژوهشگر لهستانی به نگارش درآمده است.
این سخنران، مستندسازی را امری آسان و کم‌هزینه در زمان حال دانست و تأکید کرد: باید از این ظرفیت برای ثبت و حفظ میراث ملموس ایران بهره گرفت.
وی افزود: رابطه زیبایی‌شناسانه میان کتاب و صنایع‌دستی، پلی میان نسل‌هاست که فرصتی کم‌نظیر برای فرهنگ‌سازی پدید آورده است. این پیوند، تأثیری چشمگیر در آموزش، انتقال مفاهیم و ارتقای فرهنگ عمومی دارد.
مرادخانی با اشاره به ظرفیت‌سازی در زمینه انتقال سینه‌به‌سینه دانش سنتی، بیان کرد: ادغام تعلیم با تربیت هنری، همزمان بُعد اقتصادی و زیبایی‌شناسی صنایع‌دستی را به نسل‌های جدید منتقل می‌کند.
در بخش پایانی این نشست، سید محمد رستگاری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد، با اشاره به ثبت جهانی یزد به‌عنوان شهر زیورآلات سنتی، گفت: این دستاورد نتیجه خواست و پیگیری مردم یزد بود که در سطح بین‌المللی به ثبت رسید و نشان‌دهنده قابلیت‌های کم‌نظیر این شهر در حوزه صنایع‌دستی است
وی با تأکید بر ظرفیت‌های مستقل استان یزد در حوزه صنایع‌دستی، افزود: ما به‌گونه‌ای عمل کرده‌ایم که بدون اتکا به خارج، در مسیر ثبت جهانی موفق عمل کردیم؛ تا جایی که ارزیابان جهانی نیز بر توانمندی‌های هنرمندان یزدی صحه گذاشته‌اند.
رستگاری با بیان اینکه هنوز فعالیت‌های گسترده‌ای در این حوزه باقی مانده، یادآور شد: صنایع‌دستی نباید به یک هفته محدود شود؛ بلکه باید در تمام طول سال مورد توجه قرار گیرد تا بتوان آن را به جهانیان معرفی کرد.
نظر شما