به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) سمینار «زمان در چند افق» که به همت موسسه مینوی خرد روشن و با همکاری مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار می‌شود، طی چهار نشست تخصصی به بررسی ابعاد مختلف مسئله زمان در فیزیک و فلسفه می‌پردازد. عناوین و توضیحات هر یک از نشست‌های چهارگانه سمینار به شرح زیر است:
نشست نخست با عنوان «متافیزیک سنتی، زمان و مسئله آفرینش»، با سخنرانی محمدحسین حشمت‌پور، استاد سطوح عالی علوم عقلی و حکمت اسلامی برگزار می‌شود.
در توضیح این نشست در اطلاعیه آمده است: متافیزیک سنتی به شکل کلی، جهان را به مثابه خلقت الهی در نظر می‌گیرد. این امر مستلزم آن است که امور مرتبط با جهان و ساختار آن نیز در چارچوب همین نگرش فهم و تحلیل شود. در این میان، مفهوم زمان به عنوان یکی از وجوه وجود جهان، در کنار مفاهیم دهر و سرمد نمایان می‌شود. مشاهده جهان متغیر و زمان‌مند همچون مخلوقی الهی مستلزم بررسی ارتباط آن با سرمدیت الهی است؛ آفرینش جهان به عنوان امر زمان‌مند، چگونه رخ می‌دهد؟ بنابراین، باید اندیشید که در متافیزیک سنتی چگونه مسئله زمان در ارتباط با مسئله آفرینش قابل فهم است.
نشست دوم با عنوان «سوبژکتیویته، زمان و مسئله شناخت»، با سخنرانی سیدحمید طالب‌زاده، مدیرگروه فلسفه دانشگاه تهران و دبیر شورای عالی تحول علوم انسانی برگزار خواهد شد.
درباره نشست دوم در اطلاعیه برگزاری سمینار آمده است: فلسفه مدرن که با چرخش سوبژکتیو عجین است، مسئله شناخت را به اصلی‌ترین موضوع تفکر فلسفی تبدیل می‌کند. این امر ناشی از رخدادی است که ابژه را به گردش بر محور سوژه وا می‌دارد و تمام امور را در ارتباط با جایگاه انسان و قوای شناختی او ارزیابی می‌کند. آنگاه آیا مفهوم «زمان» نیزچنین سرنوشتی نخواهد داشت؟ بنابراین، باید اندیشید که هماهنگ با عبور تفکر فلسفی از ساحت متافیزیک سنتی به اندیشه مدرن، جایگاه زمان چه تحولی یافته است.
نشست سوم با عنوان «فضا ـ زمان یا زمان زیسته، نزاع فلسفه و فیزیک»، با سخنرانی ابوتراب یغمایی، پژوهشگر فیزیک و فلسفه و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و حمیدرضا آیت‌اللهی؛ دکتری فلسفه از دانشگاه بروکسل بلژیک و عضو فرهنگستان علوم پزشکی برگزار خواهد شد.
در اطلاعیه سمینار پیرامون موضوع نشست سوم آمده است: مفهوم زمان چنان اهمیتی دارد که در مرزهای فلسفه محصور نمانده است و می‌توان گفت که موضوعی میان رشته‌ای است. پیشرفت دانش فیزیک منجر به آن شده است که برخی فیزیک دانان مدعی شوند که دیگر فلسفه نمی‌تواند گره‌ای از مسئله زمان بگشاید و دانش فیزیک عهده‌دار حل مسائل آن است. نزاع مشهور برگسون و آینشتاین در باب ماهیت زمان، خود گویای چنین مطلبی است. به راستی زمان مسئله فلاسفه است یا فیزیکدانان؟ آیا مقصود ایشان از مفهوم زمان یکی است؟ بنابراین، باید اندیشید که نزاع فلسفه و فیزیک در باب چنین موضوعی به کجا خواهد انجامید.
نشست چهارم با عنوان «حکیم مسلمان، زمان و زمانه»، با سخنرانی غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد فلسفه اسلامی برگزار خواهد شد.
در توضیح عنوان این نشست آمده است: حکیم مسلمان در زمانه‌ای زیست می‌کند که برساخته حکمت او نیست. بسیاری از مسائل زمانه، مسائل او نیست، و بسیاری از مسائل او نیز در زمانه دچار دگرگونی شده است. حکیم مسلمان نیز، چون دیگر اندیشمندان به مفهوم زمان می‌اندیشد، اما آیا این اندیشه وی را به تامل در باب مسائل زمانه‌اش رهنمون می‌شود؟ بنابراین، باید اندیشید که کدام مسیر و چه راهبردی در اندیشه وی، زمان-اندیشی‌اش را به زمانه‌اندیشی گره خواهد زد.
سمینار «زمان در چند افق» ۱۵ شهریورماه از ساعت ۹ تا ۱۵ در محل مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار خواهد شد.
در توضیح این نشست در اطلاعیه آمده است: متافیزیک سنتی به شکل کلی، جهان را به مثابه خلقت الهی در نظر می‌گیرد. این امر مستلزم آن است که امور مرتبط با جهان و ساختار آن نیز در چارچوب همین نگرش فهم و تحلیل شود. در این میان، مفهوم زمان به عنوان یکی از وجوه وجود جهان، در کنار مفاهیم دهر و سرمد نمایان می‌شود. مشاهده جهان متغیر و زمان‌مند همچون مخلوقی الهی مستلزم بررسی ارتباط آن با سرمدیت الهی است؛ آفرینش جهان به عنوان امر زمان‌مند، چگونه رخ می‌دهد؟ بنابراین، باید اندیشید که در متافیزیک سنتی چگونه مسئله زمان در ارتباط با مسئله آفرینش قابل فهم است.
نشست دوم با عنوان «سوبژکتیویته، زمان و مسئله شناخت»، با سخنرانی سیدحمید طالب‌زاده، مدیرگروه فلسفه دانشگاه تهران و دبیر شورای عالی تحول علوم انسانی برگزار خواهد شد.
درباره نشست دوم در اطلاعیه برگزاری سمینار آمده است: فلسفه مدرن که با چرخش سوبژکتیو عجین است، مسئله شناخت را به اصلی‌ترین موضوع تفکر فلسفی تبدیل می‌کند. این امر ناشی از رخدادی است که ابژه را به گردش بر محور سوژه وا می‌دارد و تمام امور را در ارتباط با جایگاه انسان و قوای شناختی او ارزیابی می‌کند. آنگاه آیا مفهوم «زمان» نیزچنین سرنوشتی نخواهد داشت؟ بنابراین، باید اندیشید که هماهنگ با عبور تفکر فلسفی از ساحت متافیزیک سنتی به اندیشه مدرن، جایگاه زمان چه تحولی یافته است.
نشست سوم با عنوان «فضا ـ زمان یا زمان زیسته، نزاع فلسفه و فیزیک»، با سخنرانی ابوتراب یغمایی، پژوهشگر فیزیک و فلسفه و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و حمیدرضا آیت‌اللهی؛ دکتری فلسفه از دانشگاه بروکسل بلژیک و عضو فرهنگستان علوم پزشکی برگزار خواهد شد.
در اطلاعیه سمینار پیرامون موضوع نشست سوم آمده است: مفهوم زمان چنان اهمیتی دارد که در مرزهای فلسفه محصور نمانده است و می‌توان گفت که موضوعی میان رشته‌ای است. پیشرفت دانش فیزیک منجر به آن شده است که برخی فیزیک دانان مدعی شوند که دیگر فلسفه نمی‌تواند گره‌ای از مسئله زمان بگشاید و دانش فیزیک عهده‌دار حل مسائل آن است. نزاع مشهور برگسون و آینشتاین در باب ماهیت زمان، خود گویای چنین مطلبی است. به راستی زمان مسئله فلاسفه است یا فیزیکدانان؟ آیا مقصود ایشان از مفهوم زمان یکی است؟ بنابراین، باید اندیشید که نزاع فلسفه و فیزیک در باب چنین موضوعی به کجا خواهد انجامید.
نشست چهارم با عنوان «حکیم مسلمان، زمان و زمانه»، با سخنرانی غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد فلسفه اسلامی برگزار خواهد شد.
در توضیح عنوان این نشست آمده است: حکیم مسلمان در زمانه‌ای زیست می‌کند که برساخته حکمت او نیست. بسیاری از مسائل زمانه، مسائل او نیست، و بسیاری از مسائل او نیز در زمانه دچار دگرگونی شده است. حکیم مسلمان نیز، چون دیگر اندیشمندان به مفهوم زمان می‌اندیشد، اما آیا این اندیشه وی را به تامل در باب مسائل زمانه‌اش رهنمون می‌شود؟ بنابراین، باید اندیشید که کدام مسیر و چه راهبردی در اندیشه وی، زمان-اندیشی‌اش را به زمانه‌اندیشی گره خواهد زد.
سمینار «زمان در چند افق» ۱۵ شهریورماه از ساعت ۹ تا ۱۵ در محل مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار خواهد شد.
نظر شما