به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از نشریه «گاردین»، با وجود این‌که بسیاری از موسسات و سازندگان نرم‌افزارهای کتاب‌خوانی به دوستداران کتاب وعده افزایش سرعت در خواندن با بهترین فهم و کیفیت را می‌دهند، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مطالب عنوان شده در تبلیغات آن‌ها صحت ندارد.
 
در مقاله‌ای که در نشریه «علم روانشناسی در خدمت منافع عمومی» (Psychological Science in the Public Interest)، منتشر شده، نتایج آخرین تحقیقات درباره روند مطالعه و معنای واقعی برنامه‌ها و کلاس‌های تندخوانی تشریح شده است. نویسندگان این گزارش تحلیلی گفته‌اند که یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد، رابطه مستقیمی میان روند خواندن و دقت وجود دارد؛ و این‌که گفته می‌شود خوانندگان می‌توانند با خواندن با سرعت دو یا سه برابر بیشتر (حدود 250 تا 750 کلمه در دقیقه) دقت و درک مفهومی متن را به همان اندازه خواندن با سرعت عادی حفظ کنند ادعایی بیش نیست.
 
محققان از داده‌های خود نتیجه گرفته‌اند که هیچ جادویی نمی‌تواند به ما کمک کند تا با افزایش سرعت خواندن درک خوب از متن را حفظ کنیم.
 
محققان این مقاله همه موضوعات از دوره‌های آموزش تندخوانی تا برنامه‌های موجود در بازار را که مدعی هستند می‌توانند بدون چرخاندن چشم سرعت خواندن را بالا ببرند، مورد تحلیل قرار داده‌اند. با وجود این دانشمندان می‌گویند که فقط در 10 درصد از زمان خواندن چشمان انسان در حرکت است و فقدان قابلیت خواندن جملات پیشین در برنامه‌های نرم‌افزاری افزایش سرعت بصری درک کامل از متن را کاهش می‌دهد.
 
در همین حال دوره‌های آموزشی تندخوانی مدعی هستند که می‌توانند با به‌کارگیری نمای جانبی خواندن یک پاراگراف بزرگ و حتی یک صفحه کامل به جای یک جمله امکان‌پذیر می‌شود؛ با وجود این دانشمندان و محققان گفته‌اند این موضوع از نظر زیست‌شنایی و روانشناسی تایید نشده است.
 
در این مقاله هم‌چنین آمده است که خوانندگان به این دلیل هنگام خواندن کتاب چشمان خود را تکان می‌دهند که خط محدوده بینایی محدود است و این محدوده در خط مرکزی دقیق‌تر می‌شود بنابراین خوانندگان با حرکت چشم تلاش می‌کنند تا واژگان در مرکز بینایی قرار داشته باشند.
 
از دیگر ادعاهای ارائه‌دهندگان خدمات تندخوانی این است که زیگزاگ خواندن یک صفحه به سمت پایین و صفحه بعد به سمت بالا اطلاعات متن خیلی بهتر از خواندن عادی حفظ می‌شود. با این حال محققان می‌گویند شواهد به‌دست آمده از مطالعه عادی چنین ادعایی را به چالش می‌کشد. نخست این‌که آن‌چه درک ما از متن محدود می‌کند توانایی ما در شناخت واژگانی و درک متن است ... و این با افزایش توانایی ما در حرکت‌های متفاوت چشم برطرف می‌شود. دوم، در صورت خواندن زیگزاک که برخی جملات در آن حذف می‌شوند و دنبال نکردن ترتیب درست جملات روند درک ما از واژگان را دچار مشکل می‌کند.
 
هم‌چنین برنامه‌های تندخوانی می‌گویند که خواندن سریع مانند این‌که ما به یک سخنرانی درونی گوش می‌کنیم به درک بیشتر متن کمک می‌کند. این درحالی است که نویسندگان این مقاله می‌گویند چنین روشی یک عادت بد محسوب می‌شود زیرا گوش کردن به یک سخنرانی درونی نقش مهمی را در درک و شناسایی واژگان به‌هنگام خواندن در سکوت بازی می‌کند و گوش کردن به هنگام خواندن تمرکز بر متن را کم می‌کند.