حافظ موسوی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: بر اساس دیدگاه لوئی آلتوسر انسان محاط در ایدئولوژی است یعنی ما راه گریزی از ایدئولوژی نداریم. او معتقد است که ایدئولوژی از خود زبان شروع می‌شود و همه پیش‌فرض‌هایی که از طریق زبان بر ما تحمیل می‌شود در واقع نوعی سلطه ایدئولوژی بر اندیشه به حساب می‌آید.
شاعر «زن، تاریکی، کلمات» ادامه داد: این البته یک معنای بسیار کلی درباره ایدئولوژی است که متأثر از تعریف مارکس و انگلس است که آنها ایدئولوژی را آگاهی کاذب تعریف می‌کردند. آلتوسر این دیدگاه را بسط داد و در جاهایی ارتباط آن را با ادبیات توضیح داد. حرف مهمی که آلتوسر در این زمینه زده، این است که می‌گوید شعر تنها امکانی است که به انسان فرصت می‌دهد خود را تا حدودی از سلطه اندیشه برهاند، دلیلش هم این است که شاعر به جای توضیح دادن چیزها به آنها فقط اشاره می‌کند.
وی اضافه کرد: به دلیل آنکه شاعر و شعر ادعای اثبات حقیقت چیزها را ندارد و وارد عرصه جدلی یا همان صدق و کذب نمی‌شود این فرصت را دارد که با جهان و اشیا برخوردی بی‌واسطه داشته باشد. من با این دیدگاه موافقم و معتقدم هنرمند زمانی موفق خواهد بود که بتواند چنین زاویه‌ای را نسبت به ایدئولوژی داشته باشد.
این شاعر توضیح داد: ممکن است برخی، از این دیدگاه چنین برداشت کنند که هنر و ادبیات نباید به هیچ آرمانی بیندیشد. آرمان و تعهد انسانی هیچ منافاتی با استقلال هنر و هنرمند ندارد. حال اگر از این زاویه وابستگی و دلبستگی هنرمند را به امر اجتماعی و آرمان‌های بشری نوعی ایدئولوژی بدانیم که چنین هم هست من از این وابستگی شخصاً دفاع می‌کنم. شعر بی‌آرمان، شعری که هدفی والا و انسانی را در پس پشت خود نداشته باشد به گمان من از زیبایی هم بی‌بهره است. در اینجا البته جنبه‌های زیبایی‌شناسی موضوع مدنظر است. یعنی این‌که هنرمند قابلیت آن را دارد که آن امر مفهومی و ذهنی را به امر تجربی، انضمامی و زیبایی شناسیک تبدیل کند یا نه.
حافظ موسوی متولد رودبار گیلان است. وی مدتی دبیر هیأت مدیره نشریه کارنامه بود. از آثار او می‌توان به «دستی به شیشه‌های مه گرفته دنیا»(برنده جایزه گردون)، «سطرهای پنهانی»، «شعرهای جمهوری»، «زن، تاریکی، کلمات»، «خرده ریز خاطره‌ها و شعرهای خاورمیانه»، «پانوشت‌ها در نقد و بررسی آراء نیما یوشیج» و «مادیان سیاه» اشاره کرد.
پیشینه این سوژه در خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا):
گفت‌وگوی راضیه تجار، داوود غفارزادگان، محمدعلی بهمنی، لیلی گلستان، محمدرضا سرشار، سیداحمد نادمی، عبدالعلی دستغیب، ابراهیم زاهدی مطلق، جمال میرصادقی و محمدعلی مجاهدی(پروانه) را در این باره بخوانید.
دوشنبه ۱۹ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۰:۳۲
نظر شما