حسین فتاحی، نویسنده، مترجم و بازنویس آثار کلاسیک برای کودکان و نوجوانان بر این باور است که ما در برابر حماسه دفاع مقدس کار بزرگی انجام ندادهایم و هنوز حق مطلب را ادا نکردهایم زیرا ادبیاتی در دنیا شناخته میشود که دارای زمینههای متفاوتی باشد و ما باید سعی کنیم ادبیات دفاع مقدس را به گونهای خلق کنیم که این تنوع را برای خواننده به وجود بیاورد.
باید به جنگ به عنوان یک پدیده اجتماعی نگاه کرد، زیرا جنگی همانند جنگ تحمیلی هشت ساله ایران که میلیونها انسان را درگیر خود میکند، ناخودآگاه میلیونها فرصت را به وجود میآورد. میتوان از این فرصتها به خوبی استفاده کرد. جامعه باید این فرصت را در اختیار نویسنده قرار دهد تا حرف خود را بزند، نویسنده متعهد است و نباید نسبت به حوادث بی تفاوت باشد، باید حوادث را دیده و برای نسل فعلی و نسل آینده آنها را به تصویر بکشد.
از سوی دیگر جامعه باید به نویسنده امکان دهد و او را محدود نکند. ما در برابر حماسه دفاع مقدس کار بزرگی انجام ندادهایم و هنوز حق مطلب را ادا نکردهایم. ادبیاتی در دنیا شناخته میشود که دارای زمینههای متفاوتی باشد و ما باید سعی کنیم ادبیات دفاع مقدس را به گونهای خلق کنیم که این تنوع را برای خواننده به وجود بیاورد. رمان و داستان بسترهای متفاوت دارند که یکی از آنها همین جنگ است؛ ما بزرگترین رمانهای دنیا را در ادبیات روسیه میخوانیم. این رمانها به گونهای دقیق و ماهرانه نوشته شدهاند که مخاطب با خواندن آن دیگر نیازی به مراجعه به کتابهای تاریخی ندارد، بلکه میتواند با خواندن آن به حقایق دست یابد. نمونهای از این رمانها جنگ و صلح است که با تهاجم ناپلئون به روسیه به وجود آمد. نویسنده در این زمان به گونهای داستان پردازی کرده است که دیکر نیازی به مراجعه به تاریخ نیست. ما باید از این الگوها استفاده و سعی کنیم تا داستانهایی خلق کنیم که گویای همه چیز در آن زمان باشد.
گلایه از وضعیت بد نشر آثار
متاسفانه مشکلی که در حال حاضر در کشور ما وجود دارد و آسیب به ادبیات دفاع مقدس میزند، وضعیت بد نشر است. مشکل نشر در کشور و عدم حمایت مناسب از نویسنده سبب شده تا نویسنده توانمند به جای اینکه سالها برای نوشتن کتاب وقت بگذارد، یک داستان را در چند ماه تمام کند و یا حتی گاهی نویسنده مجبور به سفارشی نویسی شود که این موضع خود ضربه زیادی به ادبیات کشور زده و میزند. ما باید زمینهای را فراهم کنیم تا نویسندگان به تولید کتاب با فراغت کامل و آسایش بپردازند.
مشکل بعدی ما در زمینه سیستم پخش است. هر جا آثار ادبیات دفاع مقدس با تبلیغ خوب و به موقع عرضه شده، با استقبال مواجه شده است اما در وضعیتی که از یک کتاب به طور مثال دو هزار نسخه منتشر میشود و چاپ دوم کتاب هم انجام نمیشود، مخاطبان با این اثر آشنایی پیدا نمیکنند.
بسیاری از کتابهای مربوط به هشت سال دفاع مقدس که از حمایت دولتی برخوردار نیستند، با وجود اینکه قابلیت تجدید چاپ دارند، هیچگاه به چاپ دوم نمیرسند که این خود یک معضل است.
معضل چند شغله بودن نویسندگان
متاسفانه اکنون شاهدیم که نویسندههای ما عمدتا دو یا چند شغلهاند و دیگر فرصتی برای تولید آثار مناسب و باکیفیت ندارند و اگر هم اثری تولید میشود، آن دقت را بهویژه در بازنگری نهایی ندارد. ما باید ادبیات دفاع مقدس را پرورش دهیم. همان طور که درخت احتیاج به نور، آب و خاک مناسب دارد، ادبیات دفاع مقدس نیز احتیاج به مراقبت و رسیدگی دارد و این میسر نمیشود مگر به دست مسئولان. برای بهبود وضع موجود به نظر من شاید بهتر باشد دولت به خصوص نظام فرهنگی نقش بیشتری داشته باشند. توجه به نویسندگان و معاش آنها، اصلاح وضعیت نشر و پخش کتاب، توجه به آثار کیفی و... باعث رونق نویسندگی در ایران و تولید آثار ماندگار خواهد شد که به دلیل اهمیت موضوع دولت باید ورودی جدی به این حوزه داشته باشد.
نظر شما