سه‌شنبه ۳ تیر ۱۳۹۳ - ۰۷:۱۱
سروها نماد جاودانگی و نقطه مقابل مرگ هستند

سنگ آرامگاه‌ها سندهای مکتوب معتبری از دوره های تاریخی هستند که می توان بر اساس آن‌ها به اطلاعات مختلفی از اعصار گوناگون دست یافت. این آثار دستمایه نگارش کتابی با نام «در سایه سرو» شده اند که چندی پیش از سوی نشر رسم به بازار نشر عرضه شد.

به گزارش خبرنگار هنر و رسانه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) مهدی تمیزی، هنرمند و مولف کتاب درباره  «در سایه سرو» توضیح داد: برای نگارش این کتاب دو دلیل مهم دارم اول این‌که اهل اصفهان هستم و علاقه زیادی به میراث فرهنگی این شهر دارم. چون به عنوان لیدر در تورهای مختلفی شرکت داشتم سعی می کردم هنرهایی را که امروزه به فراموشی سپرده می شوند زنده کنم.

وی ادامه داد: در حوزه عکاسی هم برای این‌که بتوانم عناصر گرافیکی خاص را در کارهایم استفاده کنم سعی کردم خودم عکاسی کنم تا سوژه هایی که انتخاب می کنم بکر و ناب باشند. به همین دلیل از عناصر و نقوشی استفاده می کردم که مشابه آن در دسترس عکاسان دیگری نباشد بنابراین هرجایی که می رفتم شروع به عکاسی از آثار تاریخی آن می کردم.

تمیزی افزود: یکی از مکان هایی که درطول دوران سفرهایم نظرم را به خود جلب می کرد گورستان ها و سنگ آرامگاه ها بودند چرا که به نظرم روی این سنگ ها نمادها و نشانه هایی نقش بسته شده اند که معمولا در دسترس کسی نیست و همین موضوع باعث می شود که آن را به عنوان یک هنر از یاد رفته بنامیم.

قبرستان های مسلمانان و ارامنه
نویسنده کتاب «درسایه سرو» دلیل اصلی انتشار این کتاب را فراموشی هنر نقوش سنگ قبرها دانست و یادآور شد: 13 سال است که از سنگ قبرها عکاسی می کنم. در شهر اصفهان دو گورستان بزرگ و ارزشمند وجود دارد یکی متعلق به مسلمانان و دیگری متعلق به ارامنه ای که در ایران بودند.کار خود را از آنجا شروع کردم و سپس سراغ سنگ آرامگاه‌هایی که در مجموعه تخت‌فولاد، گورستان ارامنه، امامزاده‌ها و کلیساهای این شهر قرار دارند رفتم.

مهدی تمیزی در خصوص موضوع این کتاب ادامه داد: کتاب «در سایه سرو» که در حال حاضر اولین کتاب در خصوص سنگ آرامگاه ها است صرفا به جغرافیای شهر اصفهان می پردازد. برای این کار  نماد خاصی را انتخاب کردم و با محوریت آن، عکاسی کردم این نماد درخت سرو بود و در نظر دارم در دوره های بعدی به سایر نمادهایی که در آرشیو خود دارم بپردازم.

این نویسنده درباره این‌که چرا درخت سرو را به عنوان اولین نماد برای انتشار کتابش انتخاب کرده است توضیح داد: شاید به جرات بتوان گفت بیشترین میزان نقش را بر روی سنگ آرامگاه ها در ایران درخت سرو دارد. تعابیری هم که برای آن در نظر گرفته اند فوق العاده ارزشمند هستند من هم چون درخت سرو در فرهنگ ایران از نظر نماد و نشانه شناسی اهمیت بسیاری دارد و نشانه نامیرایی، جاودانگی و استواری است می خواستم اولین نمادی که انتخاب می کنم یکی از ارزشمندترین نمادها روی سنگ آرامگاه ها باشد.

وی افزود: تعداد سرو نگاره‌ها بر سنگ‌آرامگاه‌ها در اصفهان زیاد است اما در این کتاب به سرونگاره‌هایی پرداخته شده که ویژگی‌های خاص خود را داشته و به نوعی بتواند نماینده سایر سرونگاره های شبیه خود باشند.

وی به بخش رجال شناسی این کتاب اشاره کرد و گفت: در این کتاب سرو نگاره‌های ارزشمندی وجود دارد که متعلق به سنگ‌آرامگاه‌های چهره های سرشناس تاریخ ایران است. مثل سنگ قبر خواجه نظام‌الملک که از وزیران نامدار ایران در دوره سلجوقی است.

به گفته تمیزی نخستین سروهای عکاسی شده در این کتاب متعلق به دوره 9-8 هجری و آخرین سرو نگاره‌ها مربوط به دوره پهلوی دوم هستند.

چرا این هنر از یاد رفته است؟
نویسنده کتاب «در سایه سرو» درباره این‌که آیا می توان چنین پژوهشی را در شهر های دیگر ایران که قدمتی تاریخی دارند انجام داد یا خیر توضیح داد: در بسیاری از شهرهای ایران این کار را انجام دادم و قصد دارم آن‌ها را طبقه بندی کنم. برای این کار معیاری بر مبنای این‌که شخص صاحب سنگ چه کسی باشد نیست. به عقیده من می توان این پژوهش را در بسیاری از شهرهای ایران مثل تبریز، شیراز، لرستان و خراسان قدیم انجام داد.

تمیزی ادامه داد:  متاسفانه امروزه در موزه های ایران در هر حوزه ای از هنر آثار و اشیایی چون کوزه ها وسفال‌ها که در تاریخ ما قدمت دارند نگهداری می شود جز سنگ آرامگاه ها که در میان این اشیاء جایگاهی برای خود ندارند. در بسیاری از شهرهای ایران آرام گاه هایی وجود دارند که هم سنگ قبر آن‌ها و هم شخصیتی که در آن دفن شده بسیار معتبر هستند ولی متاسفانه از آنها آن‌طور که باید نگهداری نمی شود و می توان گفت که این هنر در ایران وضعیت مطلوبی ندارد.

مهدی تمیزی درباره پروژه های جدید که مشغول به تالیف آن‌هاست گفت: عکاسی من تنها به سرو نگاره‌ها خلاصه نمی‌شود بلکه فیگورها، پرندگان، چهارپایان، اسلیمی‌ها، گیاهان و میوه‌ها، و «نقش بسم الله در آثار تاریخی ایران» را نیز عکاسی و بررسی کرده ام و امیدوارم که پس از کتاب «در سایه سرو»، مجموعه‌های دیگر نیز منتشر شود.

نشانه‌شناسی، تحلیل و گرافیک سرونگاره‌ها، ادبیات، رجال‌شناسی، سابقه سنگ‌تراشی و سنگ‌تراشان در اصفهان، بخش‌های اصلی کتاب « در سایه سرو» را تشکیل می‌دهند که در دو هزار نسخه و با قیمت 15هزار تومان توسط انتشارات «رسم» به چاپ رسیده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها