به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، موسي نوري اصل، كارشناس امور انجمن‌ها در اداره كل امور كتابخانه‌هاي آذربايجان شرقي، در رساله كارشناسي ارشد خود به تحقيق درباره «مديريت دانش در كتابخانه‌هاي عمومي» پرداخته است.

وي در پيش‌گفتار اين رساله، در اهميت و جايگاه دانش سازماني خاطرنشان كرده است: دانش، تند يا كند، مفيد يا مضر، در هر حال از درون سراسر سازمان‌ها عبور مي كند. دانش، مبادله، خريداري، معاوضه، كشف و يا ايجاد مي شود و براي انجام امور مختلف به‌كار مي رود. دانش سازماني بر خلاف دانش فردي، پوياست و توسط نيروهاي مختلف جابه‌جا مي شود. دانش پرطرفدارترين داروي ابهام‌هاست. 

وي سپس به مديريت دانش پرداخته و توضيح داده ‌است: مديريت دانش راه حل جديدي است كه سعي در تغيير روش‌هاي موجود در مديريت كاركنان ، فرايندها و اطلاعات دارد. در اين سيستم كاركنان به دانش كاران تبديل مي شوند و به عنوان استعدادهايي كه كسب دانش مي كنند. مهم‌ترين سرمايه هاي سازمان محسوب مي شوند.

 مديريت دانش با به‌كارگيري رايانه ها و شبكه ها، زيرساخت بالقوه اي را براي تبادل اطلاعات و دانش به وجود مي آورد. بسياري از فرايندهاي كاري مجددا به صورت كار دانش مدار تعريف مي شوند و پايگاه‌هاي دانش براي ذخيره و حفاظت از دانش و بازيابي و استفاده از آن به وجود مي آيند. به گونه‌اي كه در مديريت دانش‌، اطلاعات با اطلاعات، اطلاعات با افراد و افراد با افراد، زنجيره وار به هم متصل مي شوند.

در سال‌هاي اخير مديريت دانش‌، در مركز توجه كتابخانه‌ها قرار گرفته است. انتشارات كتابداري و اطلاع رساني به‌طور روز افزون  مقالات مديريت دانش را منتشر مي كنند و انجمن هاي حرفه‌اي چون انجمن كتابخانه‌هاي تخصصي و انجمن علوم اطلاع رساني آمريكا، انتشارات، سمينارها و كنفرانس هايي درباره مديريت دانش دارند. هسته‌ بحث مديريت دانش در كتابداري و اطلاع رساني بر اين باور است كه چون سازمان دانش، قلمرو محكم كتابداران بوده، آنان نه تنها بايد درگير آن شوند، بلكه بايد فعالانه رهبر و پيشرو به‌كارگيري آن باشند.

كتابداران و متخصصان اطلاع رساني كه مسووليت مديريت و  سازمان‌دهي دانش بشري را بر عهده دارند، با ورود به محيط الكترونيكي، با وظايف جديدي روبه‌رو شده اند كه از مهم‌ترين آنها حركت از الگوي سنتي چاپي به سوي كتابخانه ديجيتالي و تغيير نقش كتابداران به كتابدار ديجيتال و يا مدير دانش است. پس ديگر الگوهاي سنتي مديريت، جوابگوي فعاليت‌هاي جديد نيست و تعريف مجدد فرايندهاي كاري كتابخانه و نقش‌هاي كتابداري ضروري است.

بر اساس تحقيق اين كارشناس ارشد كتابداري و اطلاع‌رساني، کتابخانه های عمومي ایران در اکثر موارد، دوران گذر از روش‌های سنتی در تهیه، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات را به سوي بهره گیری از فناوری نوین در این فعالیت‌ها طی می کنند. اكنون بیشتر کتابخانه ها با استفاده از سیستم های رایانه‌ای  تلاش می کنند پایگاه های مقاله های علمی را به صورت الکترونیکی تهیه و راه های دسترسی الکترونیکی به اطلاعات را فراهم كنند. 

باید توجه کرد که چون هنوز شبکه ملی اطلاع رسانی در کشور از نظر مفهومی و نیز فیزیکی شکل نگرفته، برخی از کتابداران و مسوولان نيز به ارزش و اهمیت فناوری در دسترسی و استفاده از اطلاعات پی نبرده اند.  از سوي ديگر، مشكلاتي چون كمبود نيروي انساني و نبود بودجه كافي مديريت كتابخانه‌ها را به وظيفه‌اي پيچيده تبديل كرده ‌است.  مدیران امروز، باید راه تحول را در پیش گیرند و تلاش کنند تا کتابخانه به سوی وضعیت مطلوب حرکت کند. 

استفاده از مدیریت دانش در کتابخانه و مراکز اطلاع رسانی که مسوول سازمان دادن و اشاعه دانش بشری هستند، بیش از سایر مراکز مورد توجه قرار گرفته است. طرح مفاهیم جدیدی همچون کتابخانه های بدون مرز، کتابخانه های الکترونیکی و رایج تر از همه کتابخانه های دیجیتال، چالش‌های جدیدی را به همراه می آورند که بدون تجدید نظر در ساخت سیستم‌های فعلی و تغییرات اساسی در مدیریت کتابخانه ها‌، نتیجه ای در بر نخواهد داشت‌. 

نوري اصل، در بخشي از اين رساله به پژوهش‌هاي اصلي صورت گرفته در مديريت دانش در كتابخانه‌ها اشاره كرده و  شيوه تحقيق مك گاون و اسميتي گاندي، مقاله «مديريت دانش، ابزاري براي ايجاد تحول در مديريت كتابخانه‌ها» از مهري پريرخ و  نيز طرح پايان‌نامه كارشناسي ارشد عليرضا انتهايي در سال 1381 را توضيح داده است.

وي در بخش نتيجه‌گيري عنوان مي‌كند: كتابخانه هاي عمومي نياز به تعريف مجدد از فرايند‌هاي خود را خواهند داشت و نبود سياست مشخص در مديريت منابع چاپي و الكترونيكي و مديريت نادرست منابع نيروي انساني از مشكلات اساسي كتابخانه هاي عمومي هستند. اين كتابخانه ها استفاده كارآمدي از اينترنت نمي كنند... براي مجموعه سازي و اشاعه اطلاعات الكترونيكي برنامه تعريف شده‌اي ندارند و (در آنها) اهميت دانش و تجربه كاركنان و نقش سرمايه هاي فكري در تحول و نوآوري ناديده گرفته مي شود، هيچ گونه سيستمي براي مديريت دانش تجربي كاركنان وجود ندارد و فرايند هاي تحقيق و پژوهش مورد توجه قرار نمي گيرد‌. 

اكنون كتابخانه هاي عمومي در يك برهه زماني تغيير سريع در ارايه خدمات كتابخانه‌اي به سر مي برند و به همين دليل به  نگرشي نوآورانه نياز دارند. كتابخانه‌هاي عمومي آينده درگير مديريت منابع اطلاعاتي ديجيتالي خواهند بود‌، در جريان اين تغيير‌، كتابداران و متخصصان اطلاع رساني به نقش و مهارت‌هاي جديدي نياز خواهند داشت تا بتوانند خدمات اطلاعاتي ديجيتالي ارايه كنند.