به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست هم‌اندیشی ناشران دفاع مقدس با هدف بررسی زمینه‌های تازه در حوزه انتشار آثار کتاب‌های دفاع مقدس با حوزه ناشران این حوزه عصر روز گذشته، 12 آبان‌ماه در محل برپایی چهارمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس برگزار شد.

سردار علی ناظری مدیر انتشارات فاتحان و عضو شورای برنامه‌ریزی چهارمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس در ابتدای این نشست گفت: مجموعه خاصی که بتواند امور کتاب دفاع مقدس را هدایت کند وجود ندارد. دفاع مقدس افتخاری است که در طول تاریخ ایران همانند آن وجود نداشته است و نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس زمینه مناسبی برای نمایش بخشی از داشته‌های مکتوب جمهوری اسلامی ایران پس از جنگ تحمیلی است.

وی ادامه داد: باید گروه‌ها و تشکل‌هایی گردهم آیند که بتوان زودتر و به شیوه جهادی بهترین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس را برگزار کرد، زیرا در سال‌هایی به سر می‌بریم که اگر عرصه‌های داخلی و خارجی نتوانیم به درستی فرهنگ و سبک زندگی دفاع مقدس را ارایه کنیم در رقابت ناخواسته موجود، ممکن است دیگران از ما پیش بیفتند.

سپس، محسن مهرآبادی، مدیر انتشارات فرهنگ‌گستر که مدیریت جلسه را بر عهده داشت، تصریح کرد: تشکل‌داشتن و هم‌افزایی کردن به ما کمک می‌کند برنامه‌هایی را که تاکنون آرزو داشتیم، محقق کنیم. روزی تعداد ناشران دفاع مقدس از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر بود اما به لطف برخی حمایت‌هایی که بخشی از آن‌ها هم مناسب نبود، ناشرانی در بخش خصوصی هم در این زمینه فعال شدند.

وی نخستین مشکل ناشران ایران را فروش آثارشان دانست و گفت: گمان می‌کنم تشکلی در حوزه نشر نیست که با این مشکل مواجه نباشد. سال 1380 پیشنهاد ایجاد تشکلی در قالب «انجمن ناشران دفاع مقدس» را به بنیاد حفظ آثار ارایه کردم که بیشتر ناشران این حوزه از آن استقبال کردند، اما در ادامه به دلایلی این ناشران اتفاق نظر نیافتند. هنوز هم معتقدم اگر تشکلی ایجاد شود، وظیفه آن باید تلاش برای توزیع مطلوب آثار حوزه دفاع مقدس است.

مدیر انتشارات فرهنگ گستر ادامه داد: در آستانه برگزاری هزار  نمایشگاه دفاع مقدس در بیست و یکمین هفته کتاب جمهوری اسلامی هستیم، اما نگران شیوه مطلوب برگزاری این نمایشگاه‌هاییم. آیا حمایت‌های ارشاد از این نمایشگاه‌ها ادامه خواهد یافت و این کتاب‌ها در دسترس مردم قرار خواهد گرفت؟

در ادامه، محمد عزیزی مدیر مسوول انتشارات روزگار با اشاره به سابقه این انتشارات گفت: متاسفانه تعداد آثار این انتشارات در حوزه دفاع مقدس، حدود 30 عنوان کتاب است. اگر قیمت هر بند کاغذ از قیمت فعلی بیشتر شود، دیگر نمی‌توان امیدوارانه به چاپ موفق کتاب نگاه کرد. حتی اکنون هم هزینه تالیف و آماده سازی در توزیع کتاب لحاظ نمی‌شود. در حالی که به «نان» برای توزیع در جامعه یارانه اختصاص می‌دهیم، برای کاغذ که غذای روح ماست، یارانه‌ای در نظر نمی‌گیریم. دست کم دولت می‌تواند نهاد‌ها و مسجد‌ها را ملزم و ترغیب به خرید کتاب‌های حوزه دفاع مقدس کند.

سپس مهرآبادی پرسید: آیا درست است که همه یارانه را به این سمت ببریم که کتاب رایگان به دست مخاطب برسد؟ آیا کتابی که این‌گونه به دست مخاطب برسد، ارزش مطالعه دارد؟

عزیزی هم در پاسخ اظهار کرد: باید از شخصیت کتاب حمایت کرد. باید خِرد جمعی و هم‌اندیشی در این زمینه صورت داد. برخی ناشران دولتی با امکانی که در اختیار دارند کتاب‌های شیکی را به مخاطبان ارایه می‌کنند. به یقین ناشر خصوصی چنین توانایی را ندارد و از ادامه فروش آثارش باز می‌ماند. کتاب، کالای با ارزشی است. متاسفانه تنها چیزی که همواره ارزان‌تر می‌شود کتاب است. ناشران حتی مکانی برای معرفی و عرضه کتاب‌ها ندارند. متاسفانه اطلاع‌رسانی نمایشگاه چهارم دفاع مقدس هم مطلوب نبود. اطلاع رسانی‌های رسانه ملی هم بیشتر بر آثار ناشران دولتی متمرکز است. آیا نشست کنونی ارزش پوشش خبری مستقیم صدا و سیما را ندارد؟

در ادامه، سردار ناظری بر ضرورت تهیه سند ملی نگارش و تهیه کتاب دفاع مقدس تاکید کرد و گفت: هر ناشری دغدغه خاص خود را دارد و باید در این سند تمامی نگرانی‌های ناشران به تناسب دیده شود.

رضا حاجی‌آبادی، مدیر انتشارات هزاره ققنوس دیگر سخنران این برنامه بود. وی با ابراز تاسف از این‌که کتابخوانی در جامعه ما رونق چندانی ندارد گفت: شهیدان اقدام خود را درست انجام داده‌اند. سرنوشت جنگ را مردم رقم زدند و باید به همان‌ها اجازه داد که داستان جنگ تحمیلی را بنویسند. به ناشران خصوصی حوزه دفاع مقدس ظلم بسیاری رفته است. نباید در پی «ژست» باشیم. متاسفانه موضوع «تاریخ شفاهی» اکنون به یک ژست تبدیل شده است و سازمان‌‌هایی بی‌آن‌ که به درستی چنین قالبی را بشناسند، اطلاع‌رسانی می کنند که در حال تدوین آثاری در این حوزه‌اند.

مهرآبادی از حاجی‌آبادی پرسید: ناشران خصوصی حوزه دفاع مقدس با وجود کاهش نیروی انسانی خود هنوز نمی‌توانند مکانی برای توزیع آثارشان داشته باشند. انتشارات هزاره ققنوس برای رفع این معضل چه کرده است؟

مدیر انتشارات هزاره ققنوس به یکی از کتاب‌هایش به نام «انار سبز، زیتون سرخ» که جایزه‌های متعددی را از آن خود کرده بود اشاره کرد و گفت: متاسفانه شاعر این کتاب (پونه نکویی) با وجود برنده شدن اثرش در جایزه‌های گوناگون، نتوانست حتی یکی از شعر‌هایش را در مراسم‌های برگزار شده برای این جایزه‌ها بخواند! کار‌های این‌چنینی می‌تواند به مردم نشان دهد که کتاب خوب کدام است و به فکر مخاطبان جهت می‌دهد.

حاجی‌آبادی تاکید کرد: با شیک‌سازی کتاب‌ها موافق نیستم. بهترین کتاب‌های دنیا حتی طرح جلد ندارند چون محتوای خوبی دارند. شیک‌سازی کتاب، ظاهرسازی است. تک‌فروشی کتاب یکی از راه حل‌های رساندن کتاب به مخاطب است اما راه درست ارتباط با مخاطب، برقراری ارتباط مستقیم با خودِ اوست. بهره‌گیری از روش‌هایی مانند روبه‌رو شدن مستقیم ناشر با مخاطبش در نمایشگاه یا ارتباط پیامکی. بهترین راه انجام اقداماتی صادقانه همانند بچه‌های جبهه است.

مصطفی آقامیری، مدیر انتشارات پلاک هشت، دیگر سخنران این برنامه بود که در سخنانش تاکید کرد: نمی‌توان با انتظار از دولت برای سرمایه‌گذری به مرتفع شدن مشکلات اندیشید. این‌ها راه حل‌هایی مقطعی است. مشکل اساسی این است که متاسفانه ناشر، خود وظیفه توزیع آثارش را بر عهده دارد. در حالی که ناشر باید با نویسنده صحبت کند و مخاطب‌شناسی انجام دهد. ناشران باید کتاب‌های خود را در اختیار مراکز توزیع قرار دهند. مجمع ناشران دفاع مقدس باید در این زمینه فعال شود. متاسفانه در شهر‌های دور از دسترس نمایشگاهی برگزار نمی‌شود و کتاب‌های دفاع مقدس در مصلای امام خمینی(ره) به نمایش درآمده‌اند.

آقامیری ادامه داد: ناشران نباید برای اتصال به شبکه توزیع خسّت به خرج دهند. دولت باید از مراکز توزیع حمایت کند. بیشتر متقاضیان توزیع که در نمایشگاه حضور داشتند، علاقه‌مند بودند که این آثار را به تمام نقاط کشور برسانند. این مرکز توزیع باید با همکاری تمام ناشران دفاع مقدس راه‌اندازی شود.

زهرا یزدی‌نژاد، مدیر انتشارات خورشید باران هم در این نشست تخصصی گفت: با توجه به حضورم در آموزش و پرورش و آموزش عالی، معتقدم که کتاب‌های دفاع مقدس باید با حمایت‌های دولتی در اختیار کتابخانه‌های مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها قرار بگیرد.

وی ادامه داد: در نمایشگاه یاد یار مهربان مدیر مدرسه‌ها با بودجه این نمایشگاه برای معلم‌هایشان هدیه روز معلم خریداری می‌کنند و کتاب‌ها در جای واقعی قرار نمی‌گیرند. پیشنهاد می‌کنم کتاب‌های دفاع مقدس در کتابخانه‌ها در دسترس مردم قرار گیرند.

آموزش، ترجمه، برگزاری جلسه‌های هم‌اندیشی و دیگر اقدام‌های حمایتی نویسنده، نکته‌ای بود که سردار ناظری در ادامه برنامه با آن اشاره کرد. وی در این‌باره در جایگاه مدیر انتشارات فاتحان گفت: این وظیفه‌ای است که تمام ناشران از جمله ارتش جمهوری اسلامی ایران، بنیاد شهید و دیگر ناشران و متولیان بر عهده دارند.

امیرشهریار امینیان، مدیر انتشارات اندشه‌ورزان هم که در این برنامه حضور داشت، گفت: آیا گمان می‌کنید با افزایش مراکز توزیع این مشکل برطرف شود؟ می‌دانید چرا ایرانیان کمترین کتاب را در آمازون دارند؟ و شرایط این شبکه برای توزیع کتاب چیست؟ این شبکه 55 درصد هزینه از پشت جلد کتاب دریافت می‌کند. اگر توزیع کتاب برعهده ناشر باشد، آمازون در جایگاه معرفی کتاب، 35 درصد از هزینه پشت جلد کتاب را برای ترویج کتاب از ناشر دریافت می‌کند. آن‌ها اعتقاد دارند که ناشر و نویسنده والدین کتابند.

وی با بیان این‌که چرخه کتاب در کشور ما ناقص است، تصریح کرد: تولید و توزیع انجام می‌شود اما معرفی هیچ‌گاه به اندازه وبه درستی صورت نمی‌گیرد. در این باره تنها تلویزیون را متولی نمی‌دانم. یک ناشر باید در هنگام تولید اثر برای آن سناریویی(قصه‌ای) در نظر داشته باشد. کتاب برای چه هدف و چه قشری تولید می‌شود؟ چگونه تولید شود و به دست مخاطب برسد؟ کدام ناشر برای کتاب‌های خود چنین نقشه‌ای دارد؟

امینیان ادامه داد: آیا مردم می‌دانند کدام کتاب را از چه مکانی تهیه کنند؟ شیوه اصلی کار اندیشه‌ورزان ارتباط مستقیم با مخاطبان از راه‌های گوناگون است. ما اکنون کتابی در انبار نداریم. ناشران با 40 درصد کمتر حاضر به فروش آثارشان نیستند. برنامه‌ریزی برای کتاب در میان مخاطبان که به بهانه‌های مختلف می‌توانند گرد هم آیند، نداریم. رسانه تنها بخشی از کار است که در آن نابرابری‌های رسانه‌ای وجود دارد اما متاسفانه بسیاری از ناشران در چهارمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس کتاب خود را به درستی معرفی هم نکرده‌اند.