یکشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۲ - ۱۰:۵۹
اثر پژوهشی و دایرةالمعارف قابل تامل در حوزه طنز سیاسی نداریم

عبدالجواد موسوی، نویسنده و پژوهشگر در حوزه طنز درباره کتاب‌های شاخص و قابل تامل پژوهشی در حوزه طنز به ویژه با گرایش سیاسی گفت: نخست باید کار قابل تامل پژوهشی و دایرة‌المعارفی جامع در حوزه طنز تدوین شود، سپس ارزیابی صورت بگیرد که متاسفانه چنین اثر جامعی در حوزه طنز سیاسی وجود ندارد./

موسوی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: برای بیان راهکار‌های حمایت از آثار طنز سیاسی به ویژه در حوزه پژوهش از کلمه بودجه، حمایت و اعتبار گریزان هستم زیرا آدم‌های بی هنر زیادی بودند که اعتبار کسب کردند اما اثر نفیس خلق نکردند و فقط به اسم چاپ اثر نفیس از حمایت مالی سوء استفاده کردند.

وی با تاکید بر این‌که طنز دارای ساختار و کارکردی است که می‌توان از آن برداشت سیاسی نیز کرد، گفت: نگاه غالب و برتر در آثار طنز دیدگاه سیاسی است، هر چند که ممکن است این آثار با نیت و سمت و سوی سیاسی نوشته نشده باشند. 

روزنامه‌نگار با بیان این‌که در ایران و به ویژه در عصر حاضر نگاه غالب ایرانیان دیدگاه سیاسی است، عنوان کرد: در کشور ما افراد حتی به فوتبال هم سیاسی نگاه می‌کنند و در مناسبات روزمره زندگی هم درک و دریافت سیاسی ارجحیت دارد. 

طنز در هر قالبی جواب می‌دهد 
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا طنز برای بیان معنا و انتقال مفهوم انتقادی خود باید در قالبی خاص مانند شعر یا نثر تنظیم شود؟»، گفت: محدودیتی در ارایه آثار طنز در گونه‌های مختلف و سبک‌های متفاوت وجود ندارد و به توانمندی صاحب اثر و مولف بستگی دارد و حتی ممکن است کسانی که در این عرصه وارد می‌شوند دارای جهت‌گیری‌های مختلف سیاسی باشند، اما درمجموع آثار طنز در قالب‌های شعر، نثر و داستان جواب می‌دهد و قابل ارایه است و محدود به قالب و سبک خاصی نمی‌شود. 

اثر پژوهشی و دایرة‌المعارف شاخص در طنز سیاسی نداریم 
دبیر نخستین دوره کتاب سال طنز درباره وجود آثار پژوهشی که بتواند به‌صورت دایرة‌المعارف و مرجع در حوزه طنز و به ویژه طنز سیاسی مورد استفاده محققان و پژوهشگران قرار بگیرد، گفت: ابتدا باید در حوزه پژوهش طنز کاری انجام شود سپس بگوییم این اثر پژوهشی به عنوان مثال در بخش سیاسی موفق بوده‌است اما به طور قاطع می‌توان گفت در بخش نثر طنز، به ویژه گرایش سیاسی اثر پژوهشی و دایرةالمعارفی قابل ارجاع نداریم.

موسوی با تاکید بر این‌که طنز به معنای صرف کلمه با آن‌چه در گذشته معنا می‌شد، تفاوت دارد و امروز بار معنایی جدید پیدا کرده است، اظهار کرد: طنز در لغت به معنای سخره کردن بود اما طنز در معنای امروز با جداسازی شاخه‌های هجو، هزل و فکاهه تعریف می‌شود و پدیده‌ای تازه و نو است که چندان مورد واکاوی و مداقه و پژوهش علمی قرار نگرفته‌است.

وی با بیان این‌‌که در عین حال نباید ناامید بود، عنوان کرد: در سال‌‌های اخیر آثار و پایان‌نامه‌های خوبی در این زمینه تدوین شده‌است.

این نویسنده و روزنامه‌نگار با اشاره به انتشار دوره شش جلدی  با عنوان «کتاب طنز» اظهار کرد: «کتاب طنز» تلفیقی از نشریه و کتاب که حاصل تجربه من در حوزه روزنامه نگاری و نویسندگی است و شامل مجموعه مقالات تئوریک و پژوهشی در حوزه طنز است. 

پژوهش کتاب طنز 
موسوی درباره کمبود آثار نثر پژوهشی به ویژه در عرصه طنز سیاسی عنوان کرد: مقوله پژوهش ارتباط مستقیمی با اوضاع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و معیشتی کشور دارد و نخست باید انگیزه و رغبت کافی در جامعه ایجاد شود تا صاحبنظران علاقه‌مند به تالیف کارهای پژوهشی در این زمینه شوند.

وی درباره‌‌ آثار شاخص مکتوب در حوزه طنز سیاسی در بازار نشر گفت: داستان‌های پراکنده خسرو شاهانی، کتاب رمان «دایی‌جان ناپلئون» اثر ایرج پزشکزاد، که در سال ۱۹۹۶ از سوی«دیک دیویس» به انگلیسی ترجمه شده‌ و همچنین آثار منثور عمران صلاحی با عناوین « از گلستان من ببر ورقی» و «حالا حکایت ماست» و یا گزیده آثار طنز منوچهر احترامی که با اهتمام فریبا فرشاد مهر منتشر شده و همچنین مجموعه نوشته‌های شهرام شکیبا که شامل نوشته‌های روزنامه‌ای وی است که در قالب کتاب منتشر شده یا دیپلمات نامه، یوسفعلی میرشکاک، جزو کتاب‌های شاخص منثور طنز هستند.
 
موسوی با بیان این‌که موفق‌ترین اثر در قالب شعر و نثر سیاسی کدام است، عنوان کرد: اشعار رحیم رسولی در عرصه طنز و داستان‌های کوتاه وی قابل تامل است.

صاحب آثاری مانند زخم و نمک درباره کتاب‌های موفق منثور در حوزه طنز سیاسی گفت: ممکن است آدم‌هایی با گرایش‌های مختلف وارد عرصه طنز شوند از نظر گرایش با هم تفاوت داشته باشند و تایید آثار طنز آن‌ها ممکن است به معنای تایید گرایش سیاسی آن‌ها باشد و به همین دلیل نمی‌توان اسم خاصی را نام برد.

موسوی درباره افراد صاحب سبک و نام‌آوری که در عرصه طنز سیاسی فعالیت کردند، اظهار کرد: عمران صلاحی، ابوالفضل زرویی نصرآباد و یوسفعلی میرشکاک، مرحوم کیومرث صابری فومنی و عمران صلاحی از جمله کسانی هستند که در عرصه نثر  طنز نیز فعالیت چشم‌‌افسایی داشتند و آثار خوبی را منتشر کردند.

صاحب کتاب‌های«دلبسته معانی»، «جان جهان» و «گل خزان زده» اظهار کرد: طنز پدیده‌ای دشوار است و آدم های کمی وارد این حوزه می‌شوند و افراد کمتری ماندگار می‌شوند اما گزیده آثار موفق طنز حجم بالایی ندارد و به همین دلیل، آثار طنز با گرایش‌های متفاوت تعدادشان محدود است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط