مراسم بزرگداشت چهل و نهمين سالگرد درگذشت شاعر شهیر ترک، ناظم حکمت، مانند هر سال در خانه دوم او، مسکو برگزار شد./
بی شک،تجربه احساساتی مانند جنگ و صلح، وطن و غربت، عشق و جدایی، ناظم حکمت را به سوي شاعری سوق داد و ناظم نیز با اشعارسوزناکش نه تنها عواطف مردم ترکیه، بلکه عواطف بسیاری از جهانیان را به زبان آورد.
علاوه بر برگزاری کنسرت برای بزرگداشت این شاعر بزرگ، سوم ژوئن دوستداران ناظم از سراسر دنیا برای یاد او بر سرمزارش که در « قبرستان نوودویچی» کنار مقبره استاداني چون آنتون چخوف، نیکلای گوگول آرمیده است، جمع شده و خاکی را که از وطنش، آناتولی برای او آورده بودند بر قبرش پاشیدند.
مراسم بزرگداشت ناظم حکمت، با خوانده شدن شعر « وطنم را دوست دارم » او توسط بازیگر ترک، سلجوق یونتم که تنها برای بزرگداشت این شاعر به مسکو سفر کرده بود، پایان پذیرفت.
ناظم حکمت از برجستهترین شاعران و نمایشنامهنویسان لهستانی ترک تبار ، در سال 1901به دنیا آمد . او از ۱۴ سالگی به سرودن شعر پرداخت. وي در ۱۹ سالگی در سفری که به شوروی داشت، از نزدیک با نسل جدید هنرمندان انقلابی آشنا شد و جسارتی بیشتر را درایجاد تحول در شکل و محتوای شعر ترکیه پيدا كرد.
ناظم حکمت، به دلیل نوشته ها و اشعار تندی که ضد زمامداران وقت ترک می نوشت، در ۲۷ سالگی به ۳۵ سال زندان محکوم شد و ماه ها در یک سلول کوچک و ممنوعالملاقات زندگی کرد. بعدها باوجود این که در زندان بسر میبرد، در محاکمه دیگری به جرم عصیان علیه حکومت مرکزی به ۲۰ سال زندان محکوم شد و آخرین حکم محاکمه به ۲۸ سال و چند ماه رسید.
از سال ۱۹۴۶ به بعد، اشعار او از راه هاي گوناگون از زندان خارج میشدند و پس از ترجمه در مطبوعات فرانسه به چاپ میرسیدند. در آن زمان هیچ يك از مطبوعات ترکیه جرأت نداشتند نامی از او ببرند. اشعار وی در دنیا هیجان زیادی برانگیخت و آزادیخواهان و روشنفکران مبارز جهان به اعتراض برخاستند و در پاریس کمیته نجات ناظم حکمت تشکیل شد. اعتراض به محکومیت او در سطح جهانی خشم چهرههای سرشناسی چون برتراند راسل، ژان پل سارتر، پابلو پیکاسو، برتولت برشت، لویی آراگون و پابلو نرودا را برانگیخت و آنان اعتراض شدید خود را به دولت ترکیه ابراز داشتند و آزادی وی را خواستار شدند.
ناظم در سال ۱۹۵۰ در زندان بورسا دست به اعتصاب غذا زد و سرانجام با اتفاق هایی که در مجلس ترکیه رخ داد، لایحه ای تصویب شد که به همه مجرمان مشمول عفو بشوند. بديهي بود كه حکمت هم شامل این عفو بشود و به رغم این که مخالفان او مشکلاتی را بر سر راه تصویب این لایحه ایجاد کردند اما سرانجام «ناظم حکمت» پس از ۱۳ سال از زندان آزاد شد.
ناظم پس از آزادی، در سال 1951به دلیل سوقصدهایی که برای کشتن وی صورت می گرفت به اتحادیه جماهیر شوروی گریخت. همان سال دولت ترکیه وی را از تمامی حقوق شهروندیش محروم کرد. ناظم در3 ژوئن ۱۹۶۳ در اثر سکته قلبی در مسکو جان سپرد اما دولت ترکیه اجازه نداد جنازه وی که وصیت کرده بود در خاک وطنش دفن شود، به ترکیه بازگردد و به همین دلیل در « قبرستان نوودویچی» که به قبرستان مشاهیر شهرت دارد دفن شد. دولت ترکیه در سال 2008 حقوق شهروندی ناظم را به او بازگرداند و از آن می کوشد مزار این شاعر بزرگ را به ترکیه بازگرداند اما پسر او، ممد حکمت مخالف بازگردانده شدن جنازه پدرش بعد از گذشت این همه سال به ترکیه است.
نظر شما