عباسي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، درباره كتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» اظهار كرد: اصل انگليسي اين کتاب، حاصل کنفرانسي است که در سال 1990 ميلادي به همت مدرسه مطالعات شرقي و آفريقايي در لندن برگزار شد. مجموعه مقالات اين کنفرانس به کوشش «جرالد هاوتينگ» و «عبدالقادر شريف» گرد آوري شد و به همت انتشارات «راتليج» در سال 1993 به چاپ رسيد. 

وي افزود: «رهيافت‌هايي به قرآن» شامل 13 مقاله با موضوعات متنوع راجع به قرآن و تفسير به قلم محققان سرشناسِ مسلمان و غيرمسلمان در حوزه مطالعات قرآني و اسلامي است. اين مقالات، زير سه عنوان اصلي «سبک يا معناي متن قرآن»، «شيوه‌هاي تفسير قرآن» و «قرآن و تفسير در بافتي گسترده‌تر» گردآمده‌‌اند.

اين پژوهشگر جوان، رويکرد تمامي مقاله‌هاي موجود در كتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» را انتقادي دانست و گفت: نويسندگان اين مقالات کوشيده‌اند نمايي کلي از اهداف، روش‌ها و موضوعات پژوهش‌هاي قرآني در دوران حاضر را ترسيم کنند و با بهره‌مندي از بينش‌‌هاي حاصل از مطالعه ادبيات، تاريخ، نقد ادبي و عهدين، دامنه و قلمروي مطالعات قرآني را گسترش دهند و رهيافت‌هايي جديد را پيش روي خواننده بگذارند. «تصوير و استعاره در بخش‌هاي آغازين سوره‌هاي مکي»، «تفسير از طبري تا ابن‌کثير»، «تعامل تفسير و حديث در تعيين سبع‌‌المثاني»، «تفسير کتاب مقدس با استفاده از قرآن» و «ارتباط فقه و تفسير در تعيين مجازات زنا در اسلام» عنوان برخي از مقاله‌هاي مهم اين کتاب‌اند.

مترجم كتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» درباره نويسنده اين كتاب اظهار كرد: پروفسور جرالد هاوتينگ، گردآورنده و ويراستار اصلي کتاب، استاد تاريخ خاورميانه و مطالعات اديان در دانشگاه لندن و همچنين از محققان و نويسندگان مطالعات اسلامي و به طور خاص فعال در حوزه تاريخ پيش از اسلام و نخستين سده‌هاي اسلامي است. وي در سال‌هاي اخير يکي از اعضاي هيات مشاوران دايره‌المعارف قرآن چاپ «ليدن» بوده است. نويسندگان مقاله‌هاي كتاب نيز اغلب از صاحب‌نظران و محققان مشهور در حوزه مطالعات اسلامي و به‌ويژه مطالعات قرآني‌اند، از جمله «جان برتن»، «اندرو ريپين»، «نورمن کالدر»، و «آنگليکا نويورت».

وي تنوع ديني و فرهنگي نويسندگان مقالات كتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» را افزود نکته‌اي شايان دانست و افزود: در فهرست نويسندگان مقالات كتاب، در کنار محققان مسلمان و معتقدي مانند «محمد عبدالحليم» و «مستنصر مير»، پژوهشگراني يهودي و مسيحي نظير «اُري رُبين» و «آنتوني جونز» و اشخاصي ديگر از جمله «تد لاوسن» به چشم مي‌خورند. در واقع، رويکرد روشمند و همچنين بهره‌مندي از گفتمان علمي همه اين افراد را در کنار هم ‌نشانده و مانند مجموعه‌اي به يکديگر پيوند داده است.

اين استاد دانشگاه در بيان ويژگي‌هاي ترجمه كتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» ابتدا به چهار ويژگي اين كتاب اشاره كرد و گفت: اين کتاب از اغلب مزاياي آثار مطالعات قرآني غرب در دهه‌هاي اخير برخوردار است، چنان‌که هم از برخي غرض‌ورزي‌هاي قرون وسطايي به دور است، ساختاري متقن و منضبط دارد، داراي استنادات و ارجاعات فراوان دقيق به منابع اصيل اسلامي است و هم اين‌که مؤلفان مختلف با زمينه‌هاي ديني و فرهنگي متفاوت در آن گرد هم آمده‌اند و ديدگاه‌هاي گاه متناقض خودشان را مطرح کرده‌اند.

عباسي ادامه داد: ويژگي دوم كتاب اين‌ است که برخي از مقاله‌هاي آن، از جمله مقاله «نورمن کالدر» درباره «ماهيت و چيستي تفسير قرآن در سنت اسلامي» از جمله مقالات پرمراجعه و مشهور در حوزه مطالعات قرآني است و اين نکته، ترجمه اين کتاب را در اولويت قرار ‌مي‌دهد.

وي اضافه كرد: ويژگي سوم، خوشخوان بودن کتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» و همدلانه بودن رويکرد نويسندگان مقالات است که نياز به نگارش پاورقي‌هاي تصحيحي يا توضيحي را از ميان برمي‌داشت، چنان‌که جز در يکي دو مورد بسيار جزئي، هيچ پانويسي از مترجم يا ويراستار در ترجمه كتاب ديده نمي‌شود. چهارمين ويژگي كتاب هم آن است که به اصطلاح «مجموعه مقاله» است، در روزگار ما مقاله بسيار راحت‌تر و زودتر از کتاب خوانده مي‌شود و شايد با حوصله‌هاي امروزي سازگارتر باشد. علاوه بر اين هر يک از مقاله‌ها را مي‌توان از نظر موضوعي، الهام‌بخش يک مقاله يا پايان‌نامه يا حتي کتابي جديد به فارسي دانست و از نظر روشي نيز الگويي براي پژوهشي نو قلمداد کرد.

مترجم كتاب «رهيافت‌هايي به قرآن» با اشاره به لازمه‌هاي ترجمه متون خارجي، ‌به‌ويژه در حوزه مطالعات قرآني، ابتدا به تسريع ورود محققان غربي به اين عرصه اشاره كرد و گفت: در چند دهه اخير، تدوين و انتشار آثار متنوع مطالعات قرآني در غرب سرعت زيادي گرفته و حجم قابل‌توجهي را به خود اختصاص داده است. تدوين دايرةالمعارف پنج جلدي قرآن، ظهور نشريه‌اي ويژه مطالعات قرآني و انتشار چندين جلد کتاب با موضوعات گوناگون مرتبط با قرآن به همت مؤسسات بزرگ انتشاراتي در اروپا و آمريکا، نمونه‌هايي از تلاش محققان و ناشران غربي در اين عرصه‌اند.

عباسي ادامه داد: شناخت دقيق و هدفمند اين پژوهش‌ها و مطالعه روشمند جريان‌هاي متنوع و گرايش‌هاي مختلف محققان قديم و جديد غربي، مقدمه‌اي ضروري و اجتناب‌ناپذير براي همه فعاليت‌هاي بعدي در اين حوزه است.

وي افزود: متاسفانه در سال‌هاي اخير، اظهارنظرها درباره دستاوردهاي مکتوب قرآن‌پژوهي در غرب و حتي ترجمه‌هاي اين آثار، سوگيرانه و اغلب به هدف اثبات غرض‌ورزي و کم‌دانشي محققان غربي در مواجهه با اسلام و قرآن است که اين موضوع، ناشي از بي‌اطلاعي برخي از ما مسلمانان نسبت به گفتمان قرآن‌پژوهي در غرب است. مواجهه با اين پژوهش‌ها با رويکردي علمي و با بهره‌گيري از اصول و روش‌هاي صحيح پژوهش ـ که البته ترجمه عالمانه نيز در شمار آن‌ها به حساب مي‌آيد ـ به يقين تاثير مطلوبي بر گفتمان قرآن‌پژوهي در جامعه ما خواهد داشت و باعث ارتقاي سطح پژوهش‌هاي اين حوزه به زبان فارسي خواهد شد.

عباسي در پايان درباره ترجمه كتاب «رهيافت‌هايي از قرآن» گفت: اين کتاب نخستين شماره از مجموعه «مطالعات قرآن و حديث» است که با پيشنهاد من و با كمك دکتر امير مازيار، مدير علمي موسسه انتشارات حکمت، در اين موسسه شکل گرفت.

وي يادآور شد: هدف از انتشار اين مجموعه، عرضه تصويري واقعي از مطالعات قرآني و حديثي در غرب براي محققان جوان اين رشته است. مخاطب اصلي اين مجموعه و اين کتاب، اهل تحقيق و پژوهشند، هرچند علاقه‌مندان کمتر آشنا با اين مباحث نيز مي‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. از اين مجموعه، كتاب ديگري نيز در حوزه مطالعات قرآني و دو کتاب ديگر در مطالعات حديثي در دست ترجمه و انتشار است که اميدوارم تا سال آينده منتشر شوند.