به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، نشست گروه تاريخ سراي اهل قلم موسسه خانه كتاب به نقد و بررسي كتاب «خدمات تمدني فرهنگي ايران به اسلام» اختصاص داشت كه با حضور اميد عطايي (منتقد و پژوهشگر تاريخ)، سيد محمود سجادي (پژوهشگر و منتقد)، فاروق صفي‌زاده (نويسنده كتاب) و خديجه معصومي (دبير نشست) عصر يكشنبه (8 آبان) برگزار شد.
در ابتدا خديجه معصومي، دبير نشست بخش‌هاي مختلف كتاب را تشريح كرد و در ادامه سيد محمود سجادي، پژوهشگر و منتقد درباره كتاب «خدمات تمدني فرهنگي ايران به اسلام» نوشته فاروق صفي‌زاده گفت: اين كتاب اشتمال دارد بر مباحثي مفصل و مستند كه حضور پررنگ ايرانيان را در جهان علم و انديشه اسلام نشان مي‌دهد. مؤلف در اين كتاب پژوهشي 290 صفحه‌اي ابتدا عقايد پژوهشگران شرق و غرب عالم را درباره ايران و خدمات علمي و فرهنگي‌اش به جهان (به طور اعم) و به اسلام (به طور اخص) را نقل مي‌كند، كه جاي بسي خوشحالي است.
وي افزود: تعدادي از مستشرقان و دانشمندان كشورهاي ديگر منصفانه اين نقش پررنگ را مورد اذعان قرار داده‌اند از جمله، «ف. روزنتال» در كتاب تاريخ‌نگاري خود و «لوي» در كتاب «ميراث ايران» و «بارتولد» در كتاب «فرهنگ مسلمانان»، «گيب» در كتاب «مطالعاتي درباره تمدن اسلامي»، «احد امين» در كتاب «فجر الاسلام» و مستشرقان و اسلام‌پژوهان خارجي ديگر همه به فعاليت‌هاي ماندگار و بسيار پر ارزش دانشمندان ايراني در حيطه فرهنگ و دانش و ادب اسلامي پرداخته‌اند و همه اين‌ها را مؤلف با دقتي وافر نقل كرده است.
اين منتقد در ادامه سخنانش گفت: در اين كتاب روابط ايرانيان و اعراب از دوران هخامنشيان بررسي شده است. پس از ظهور اسلام رابطه ايرانيان و عرب‌ها در قرآن و حديث كه مي‌دانيم در اين مورد ايرانيان نقش عمده‌اي داشته‌اند و بيشترين و بهترين مفسران قرآن ايراني بوده‌اند، بازگو شده است. مؤلف در جاي ديگر از اين كه تاريخ هجري قمري به دست ايرانيان وضع شده صحبت مي‌كند؛ از رابطه آل رسول‌الله و تحكيم آن با ازدواج حضرت امام حسين(ع) با شهربانو دختر يزدگرد سوم سخن به ميان مي‌آورد كه موضوع بسيار جالبي است.
وي افزود: نويسنده كتاب از انتقال تشكيلات دولتي ايران به اسلام و تقليدي كه از شيوه‌هاي امور مربوط به ديوان حكومت ساسانيان توسط عرب‌ها به عمل آمده بحث مي‌كند و منصب دبيري و وزارت ايرانيان را در دوره امويان باز مي‌گويد و مي‌كوشد نشان دهد كه بيشتر دانشوران اسلامي، ايراني بودند و از كوشش و فعاليت آنان در علوم رياضي و معارف ديني صحبت مي‌كند. نقش مسلمانان پارسي را در اسلام و روابط بسيار نزديك او با حضرت رسول (ص)را باز مي‌گويد.
سجادي در ادامه سخنانش گفت: صفي‌زاده از خدمت سيد رضي ايراني در مورد گردآوري كتاب ارزشمند نهج‌البلاغه مولاعلي (ع) صحبت مي‌كند و از اين كه حتي فقه اهل تسنن توسط ايرانيان سامان يافته و از كتب شش‌گانه حديث اهل سنت كه ايراني بودند حرف مي‌زند و تلاش ايرانيان را در شكل‌گيري و اشاعه علم كلام نشان مي‌دهد. مؤلف در يك بخش از كتاب نشان مي‌دهد كه بنيانگذاران فرهنگ اسلامي، ايرانيان بودند.
و در عين حال مي‌گويد كه ايرانيان با توجه به تعاليم الهي و سبز در شانه قرآن و انديشه‌هاي روشن آن به اسلام گرايان گرايش پيدا كردند و آن را مطلوب و مطبوع خود يافته و در اسلام راسخ شدند و با استناد به بعضي از آيات قرآن، علاقه، اين كتاب آسماني را به ايرانيان باز مي‌نماياند. فضايل ايرانيان از زبان رسول خدا (ص) علاوه بر قرآن نيز در اين كتاب بازگفته مي‌شود.
سجادي گفت: صفي‌زاده كه از برادران اهل سنت ماست و تحصيلات حوزوي خود را در فقه حنفي تا حد اجتهاد به پايان رسانده در عين حال به مولا علي (ع)و اولاد او ارادتي بي‌تابانه دارد، در اين كتاب از امير‌المؤمنين علي عليه‌السلام به عنوان ملجأ و راهنماي موالي نام مي‌برد و نقش او را در رهبري جامعه اسلامي باز مي‌نماياند و نيز علاقه‌اش را به ايرانيان مورد تأكيد قرار مي‌دهد و نشان مي‌دهد كه ايشان با اسيران ايراني تا چه حد با رأفت و عطوفت برخورد مي‌كرده و به همين خاطر ايرانيان با طيب خاطر اسلام را پذيرفته‌اند و از نخستين شيعيان علي (ع) بوده‌اند.
وي در پايان سخنانش گفت: مؤلف با استناد به مدارك خدشه‌ناپذير، ايران را يكي از پايه‌گذاران دانش‌ها، فرهنگ اسلامي، علم صرف و نحو و ادبيات عرب مي‌داند و ثابت مي‌كند كه دانشمندان به نام و ذوالفنون ايراني در راه بنيان‌گذاري و پرورش و گسترش فرهنگ بزرگ اسلامي از صرف، نحو، قرائت، معاني، بيان، لغت، منطق، تفسير، حديث، فقه، اصول، فلسفه، علم كلام، علم الرجال رياضي، پزشكي و... بزرگ‌ترين خدمت را به منصه عمل رسانده‌اند و از ايران بود كه امواج علم به طرف بغداد رفت.
در ابتدا خديجه معصومي، دبير نشست بخش‌هاي مختلف كتاب را تشريح كرد و در ادامه سيد محمود سجادي، پژوهشگر و منتقد درباره كتاب «خدمات تمدني فرهنگي ايران به اسلام» نوشته فاروق صفي‌زاده گفت: اين كتاب اشتمال دارد بر مباحثي مفصل و مستند كه حضور پررنگ ايرانيان را در جهان علم و انديشه اسلام نشان مي‌دهد. مؤلف در اين كتاب پژوهشي 290 صفحه‌اي ابتدا عقايد پژوهشگران شرق و غرب عالم را درباره ايران و خدمات علمي و فرهنگي‌اش به جهان (به طور اعم) و به اسلام (به طور اخص) را نقل مي‌كند، كه جاي بسي خوشحالي است.
وي افزود: تعدادي از مستشرقان و دانشمندان كشورهاي ديگر منصفانه اين نقش پررنگ را مورد اذعان قرار داده‌اند از جمله، «ف. روزنتال» در كتاب تاريخ‌نگاري خود و «لوي» در كتاب «ميراث ايران» و «بارتولد» در كتاب «فرهنگ مسلمانان»، «گيب» در كتاب «مطالعاتي درباره تمدن اسلامي»، «احد امين» در كتاب «فجر الاسلام» و مستشرقان و اسلام‌پژوهان خارجي ديگر همه به فعاليت‌هاي ماندگار و بسيار پر ارزش دانشمندان ايراني در حيطه فرهنگ و دانش و ادب اسلامي پرداخته‌اند و همه اين‌ها را مؤلف با دقتي وافر نقل كرده است.
اين منتقد در ادامه سخنانش گفت: در اين كتاب روابط ايرانيان و اعراب از دوران هخامنشيان بررسي شده است. پس از ظهور اسلام رابطه ايرانيان و عرب‌ها در قرآن و حديث كه مي‌دانيم در اين مورد ايرانيان نقش عمده‌اي داشته‌اند و بيشترين و بهترين مفسران قرآن ايراني بوده‌اند، بازگو شده است. مؤلف در جاي ديگر از اين كه تاريخ هجري قمري به دست ايرانيان وضع شده صحبت مي‌كند؛ از رابطه آل رسول‌الله و تحكيم آن با ازدواج حضرت امام حسين(ع) با شهربانو دختر يزدگرد سوم سخن به ميان مي‌آورد كه موضوع بسيار جالبي است.
وي افزود: نويسنده كتاب از انتقال تشكيلات دولتي ايران به اسلام و تقليدي كه از شيوه‌هاي امور مربوط به ديوان حكومت ساسانيان توسط عرب‌ها به عمل آمده بحث مي‌كند و منصب دبيري و وزارت ايرانيان را در دوره امويان باز مي‌گويد و مي‌كوشد نشان دهد كه بيشتر دانشوران اسلامي، ايراني بودند و از كوشش و فعاليت آنان در علوم رياضي و معارف ديني صحبت مي‌كند. نقش مسلمانان پارسي را در اسلام و روابط بسيار نزديك او با حضرت رسول (ص)را باز مي‌گويد.
سجادي در ادامه سخنانش گفت: صفي‌زاده از خدمت سيد رضي ايراني در مورد گردآوري كتاب ارزشمند نهج‌البلاغه مولاعلي (ع) صحبت مي‌كند و از اين كه حتي فقه اهل تسنن توسط ايرانيان سامان يافته و از كتب شش‌گانه حديث اهل سنت كه ايراني بودند حرف مي‌زند و تلاش ايرانيان را در شكل‌گيري و اشاعه علم كلام نشان مي‌دهد. مؤلف در يك بخش از كتاب نشان مي‌دهد كه بنيانگذاران فرهنگ اسلامي، ايرانيان بودند.
و در عين حال مي‌گويد كه ايرانيان با توجه به تعاليم الهي و سبز در شانه قرآن و انديشه‌هاي روشن آن به اسلام گرايان گرايش پيدا كردند و آن را مطلوب و مطبوع خود يافته و در اسلام راسخ شدند و با استناد به بعضي از آيات قرآن، علاقه، اين كتاب آسماني را به ايرانيان باز مي‌نماياند. فضايل ايرانيان از زبان رسول خدا (ص) علاوه بر قرآن نيز در اين كتاب بازگفته مي‌شود.
سجادي گفت: صفي‌زاده كه از برادران اهل سنت ماست و تحصيلات حوزوي خود را در فقه حنفي تا حد اجتهاد به پايان رسانده در عين حال به مولا علي (ع)و اولاد او ارادتي بي‌تابانه دارد، در اين كتاب از امير‌المؤمنين علي عليه‌السلام به عنوان ملجأ و راهنماي موالي نام مي‌برد و نقش او را در رهبري جامعه اسلامي باز مي‌نماياند و نيز علاقه‌اش را به ايرانيان مورد تأكيد قرار مي‌دهد و نشان مي‌دهد كه ايشان با اسيران ايراني تا چه حد با رأفت و عطوفت برخورد مي‌كرده و به همين خاطر ايرانيان با طيب خاطر اسلام را پذيرفته‌اند و از نخستين شيعيان علي (ع) بوده‌اند.
وي در پايان سخنانش گفت: مؤلف با استناد به مدارك خدشه‌ناپذير، ايران را يكي از پايه‌گذاران دانش‌ها، فرهنگ اسلامي، علم صرف و نحو و ادبيات عرب مي‌داند و ثابت مي‌كند كه دانشمندان به نام و ذوالفنون ايراني در راه بنيان‌گذاري و پرورش و گسترش فرهنگ بزرگ اسلامي از صرف، نحو، قرائت، معاني، بيان، لغت، منطق، تفسير، حديث، فقه، اصول، فلسفه، علم كلام، علم الرجال رياضي، پزشكي و... بزرگ‌ترين خدمت را به منصه عمل رسانده‌اند و از ايران بود كه امواج علم به طرف بغداد رفت.
نظر شما