نیری در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: تاکنون درباره مولانا کتاب‌های متعددی به رشته تحریر درآمده است. از این میان 120 کتاب ارزشمند و قابل ذکر هستند اما آخرین اثر جامع در این حوزه «مولانا: دیروز تا امروز شرق تا غرب» (درباره زندگی، مارف و شعر جلال‌الدین محمدبلخی) تالیف فرانکلین دین لوییس با ترجمه حسن لاهوتی بود که از سوی نشر نامک در 984 صفحه به بازار کتاب آمد.
‏
وی توضیح داد: این کتاب نظر جامعی نسبت به مولانا دارد و البته برخی از مباحث آن قابل تامل است؛ به ویژه آن‌که تاکید این تحقیق، بررسی شخصیت مولانا در غرب است. این اثر به تاریخ مولاناپژوهی در غرب، ترجمه‌های این اثر، بازنویسی‌ها و رساله‌های علمی و تحقیقی پرداخته است. همچنین درباره زندگی مولانا تحلیل‌های جالبی دارد.

این پژوهشگر در ادامه با تاکید بر اهمیت هندسه زبانی در آثار مولانا گفت: این مبحث یکی از موضوعاتی‌ است که باید در آثار مولانا با دقت و وسعت بیشتری بررسی شود؛ چراکه در هندسه زبانی مولانا، نظام تفکر، جهان‌بینی و اندیشه مولانا به‌طور جامع نهفته است.

وی ادامه داد: در این حوزه به عنوان مثال در شرح مثنوی به صورت بیت به بیت یا بخش به بخش پژوهش‌هایی انجام شده است اما اگر به‌طور کلی به بررسی هندسه زبانی او بپردازیم و تمامی آثار از جمله مثنوی، غزلیات یا فیه مافیه را به صورت زنجیروار بررسی کنیم به نتایج جامع‌تر و کامل‌تری می‌رسیم که می‌تواند استفاده کاربردی‌تری نیز داشته باشد.

نیری با اشاره به این نکته که مولانا آسمانی‌ترین مباحث را به راحتی بیان کرده است تشریح کرد: مولانا با بیان ویژه خود مباحث آسمانی را به زمین آورده است؛ بنابراین پژوهش‌ دیگری که باید در حوزه آثار مولانا صورت بگیرد در ارتباط با عرفان زبان اوست. مولانا از زبان استفاده‌های ویژه‌ای می‌کند. همچنین زبانی تو در تو و چند لایه دارد.

وی در پایان یادآور شد: اگر فردی بتواند هندسه زبانی ویژه‌ای باتوجه به عناصر زمان، مکان و دانش خود داشته باشد در زندگی موفق است. عمده ارتباط ما با درون و بیرون به وسیله زبان صورت می‌گیرد. هریک از ما با زبانی ویژه با درون خود ارتباط داریم. به‌طور کلی مولانا این هنر را در آثارش دارد. 

محمدیوسف نیری متولد 1333، نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه است. تصحیح «قصیده شمسیه در مدح حضرت مولی‌الموحدین علی(ع)» (سروده محمدهاشم ذهبی شیرازی)، ترجمه و شرح «رساله السبعین فی فضائل امیرالمومنین(ع)» (اثر امیر سیدعلی همدانی ملقب به علی ثانی)، شرح «مفتاح الفتوح و رموز الکنوز» (ترجمه منظوم دعای صباح اثر قطب‌الدین محمد ذهبی نیریزی» و  تصحیح «مناهل‌التحقیق در حقایق ولایت و خلافت الهی» (تصنیف محمدهاشم ذهبی شیرازی) از جمله آثار منتشر شده نیری هستند.

هشتم مهر در تقویم رسمی روز بزرگداشت مولوی نامگذاری شده است.