به گزارش خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، این مراسم با سخنان احسان عباسلو، منتقد و مدیر سرای اهل قلم آغاز شد، وی بخشی از زندگی‌نامه تاگور را از شماره 39 نشریه‌ای که از سوی سفارت هند درباره این نویسنده منتشر شده بود، برای حاضرین خواند.

به گفته عباسلو، تاگور در سال 1861 به دنیا آمد و چهاردهمین فرزند خانواده بود. وی به مدرسه نرفت و در منزل سواد خواندن و نوشتن آموخت. نویسنده و شاعری که در سال 1874، نخستین مجموعه شعرش را منتشر کرد. تاگور در سال 1913 برنده جایزه نوبل شد و یک سال بعد از دانشگاه کلکته دکترای افتخاری گرفت. نویسنده و شاعری که در سال 1928 به نقاشی روی آورد و آثاری نیز در این زمینه خلق کرد.

عباسلو بعد از شرح مختصری از زندگی تاگور، در مورد چرایی انتخاب وی، برای نقد و بررسی آثارش، گفت: بسیاری از آثار تاگور در ایران ترجمه شده‌اند، به طوری كه نام بردن از تمامی آن‌ها بسیار دشوار است. «آشیانه بر باد رفته»، «اندیشه‌های زرین تاگور»، «پرنده‌ای که در من آواز می‌خواند» و «اشک‌های نهان» از جمله آثاری هستند که در چند سال اخیر از وی در ایران ترجمه و منتشر شده‌اند.

عباسلو، تاگور را یکی از شخصیت‌های «رنسانس بنگال» دانست؛ تحولی که در اواخر قرن 19 شروع شد و به تاگور در قرن بیستم ختم شد.

تاگور در ایران بیشتر با مجموعه اشعارش شناخته می‌شود، اما محور نشست «تاگور در آینه داستان‌هایش»، همانطور كه از عنوان برمی‌آید، بر داستان‌های او است. عباسلو در این باره گفت: هنرمند در لابه‌لای آثارش، خودش را نمایان می‌کند. در لابه‌لای داستان‌های تاگور هم به خوبی می‌توان اندیشه‌های وی را، به صورت تلویحی و گاه به صراحت، دریافت.

عباسلو با اشاره به این‌كه در مجموعه داستان‌های «اشك نهان»، داستان‌های جمع‌آوری شده كه به مشكلات زنان می‌پردازد، افزود: من این اعتقاد را که تاگور نویسنده‌ای فمینیست بود نمی‌پسندم. نباید به تاگور نگاهی تک بعدی داشته باشیم. او فراتر از زمان خودش فکر کرده و عناصر مربوط به رمانتیسم در آثارش به چشم می‌خورد. او نُرم‌‌های دوره خویش را زیر سوال می‌برد، اما نگاهی فرا انسانی دارد.

او از رسم و رسوم‌های هند در سالیان گذشته گفت و به این نکته اشاره کرد که زنان به دلیل شرایط سخت اجتماعی در زمان ازدواج و بعد از آن، بسیار منزوی می‌شدند. موضوعی که در داستان‌های مجموعه «اشک‌های نهان» به وفور دیده می‌شود.

عباسلو در ادامه برخی از مضامین به کار رفته در آثار تاگور را برشمرد که از آن میان می‌توان به موضوعاتی چون «بی‌نهایت بودن»، «حضور طبیعت»، «بحث‌های تعلیمی» و «به كار گیری صنعت تشخیص» اشاره کرد.

در ادامه این برنامه، بعد از رونمایی از بروشورهایی که سوی سفارت هند ارایه شده بود، سیبی جورج، معاون سفیر هند در ایران، شروع به سخنرانی کرد و نقل قول‌هایی از تاگور و همچنین برخی از خاطرات وی را از سفر به ایران بیان کرد. او سپس از روابط ایران و هند سخن گفت و تاگور را یکی از نمادهای  روابط فرهنگی میان دو کشور دانست.

سیبی جورج افزود: هشتاد سال پیش، تاگور جشن تولد هفتاد و یکمین سال تولدش را در ایران جشن گرفت و شعری نیز به نام «ایران» سرود. 

وی این بخش از سفرنامه تاگور را كه در سفر به ایران نوشته شده بود، برای حضار قرائت کرد: «با نشستن کنار مقبره حافظ، پرتویی درخشان از چشمان حافظ از درون ذهنم گذشت؛ همانند تابش خورشید بهاری كه اینک می‌تابد. ما همچون هم‌نشینان یک خراباتیم كه می‌نوشیم از پیمانه‌هایی با طعم‌های بسیار...»

احسان عباسلو در ادامه این مراسم، بخش آغازین داستان اول از مجموعه «اشك نهان» را خواند و سبک و نحوه نگارش تاگور را در كنار مضامین به كار رفته در آن بررسی كرد. عباسلو در این مورد گفت: در چند جمله ابتدایی داستان هم به خوبی مشاهده می‌كنیم كه به مواردی چون بی‌نهایتی انسان و جهان اشاره شده و در آن‌جا راوی حضور خود را به طور مستقیم اعلام می‌كند. تاگور خیلی سریع به سراغ طبیعت می‌رود و از عنصر تشخیص كمک می‌گیرد. از نظر تاگور، زندگی حتی در دل طبیعت مرده هم وجود دارد.

وی در ادامه با اشاره به برخی داستان‌های تاگور، وضعیت زنان را در داستان‌های او بررسی كرد و تاگور را «آینه تمام‌نمای فرهنگ زمان خودش» دانست كه بین زن و مرد تفاوتی قائل نمی‌شد و به همه، به عنوان موجوداتی زنده كه عدالت باید بین آن‌ها برقرار شود می‌نگریست.

سپس عبدالسمیع كه یكی دیگر از مهمانان هندی نشست بود، در مورد وضع زنان در جامعه امروز هند صحبت كرد و گفت: به كمک نویسندگانی چون تاگور، امروزه وضع زنان و سنت‌های بد جامعه تغییر یافته است. نباید تصور كرد كه آن‌چه تاگور در داستان‌هایش روایت كرده، تصویری كامل از هند امروز است.

در پایان نیز، جلسه پرسش و پاسخی برگزار شد كه كارشناسان برنامه در آن به سوالات چند تن از حاضران پاسخ دادند.

نشست «تاگور در آینده داستان‌هایش»، دیروز، شنبه 26 شهریور، از ساعت 17 تا 19 در سرای اهل قلم خانه كتاب، برگزار شد.